Przetacznik perski – przybyły z Azji chwast o uroczych niebieskich kwiatkach

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Przetacznik perski (Veronica persica Poir.) pochodzi z Azji Mniejszej. W Polsce pojawił się w I połowie XIX w. na Śląsku i na Nizinie Nadwiślańskiej i stamtąd szybko rozprzestrzenił się na cały obszar nizinny. Obecnie porasta pola, ogrody i doliny dużych rzek. Preferuje gleby gliniaste, wilgotne, zasobne w azot, próchnicze. Zachwaszcza zboża, rzepak, warzywa strączkowe oraz uprawy szerokorzędowe. Nazwa rodzajowa Veronica pochodzi od świętej Weroniki lub od łacińskich: „ver”, „veris”, czyli „wiosna”, „wiosenny” i zapewne odnosi się do wczesnego zakwitania przetacznika. Nazwa gatunkowa nawiązuje zaś do miejsca, z którego przybył – Persji. W Polsce potocznie nazywany jest ptasim oczkiem lub przytacznikiem.

Charakterystyka

Przetacznik perski to roślina jednoroczna, jara, dobrze zimująca, należąca do rodziny babkowatych (dawniej trędownikowate). Osiąga od 10 do 50 cm wysokości. Siewki pojawiają się najczęściej na wiosnę, ale także na początku lata i jesieni. Ptasie oczko ma słaby system korzeniowy, ale łodyga może ukorzeniać się w odcinkach leżących na ziemi. Łodyga jest rozesłana lub wznosząca się, pojedyncza lub rozgałęziona, pokryta odstającymi, kędzierzawymi włoskami. Liście porastają ją dość rzadko, są okrągło-jajowate, skąpo owłosione, z grubo karbowanymi brzegami i zaokrąglonymi klapami.

Pojedyncze kwiaty wyrastają z kącików liści na długich owłosionych ogonkach. Mają błękitno niebieski kolor, a wewnątrz są białożółtawe. Działki kielicha są ostre, wydłużone i unerwione. Przetacznik kwitnie od marca do października, zapylany jest przez muchówki. Owoc ma postać owłosionej, szerokiej torebki o rozchylonych klapach. Nasiona są muszlowate, silnie pomarszczone, z wywiniętymi brzegami. Każda roślina wytwarza ok. 50–100 nasion, które w glebie zachowują zdolność kiełkowania do 50 lat.

Profilaktyka i zwalczanie

Przetacznik perski jest powszechnym chwastem zbóż, rzepaku i upraw okopowych. Jako roślina jednoroczna nie wyrządza większych szkód na polach, choć staje się uciążliwy, gdy wschodzi razem z roślinami uprawnymi. Podobnie, jak przetacznik bluszczykowy, rośnie także na ścierniskach, gdzie zużywa zapasy wody i rozmnaża się. Próg szkodliwości przetacznika został ustalony jest na 10‒15 roślin na 1 m².

Profilaktycznie, by ograniczyć rozwój chwastu, powinniśmy dbać o czystość materiału siewnego i bronować zasiewy, a jeśli to zwiedzie, możemy użyć herbicydów selektywnych. Przetacznik wrażliwy jest na wiele substancji, w tym: acetochlor, bentazon, chlorydazon, dimetachlor, fluroksypyr, jodosulfuron metylosodowy, mezotrion, pirydat i sulkotrion. W uprawach grochu i ziemniaków można zastosować: Besagran 480 SL, Mac-Bentazon 480 SL, Wolof A, B, C 480 SL; w uprawie buraków: Forte 430 SC, Kosynier 420 SC, Pyramin 65 WG, Focus Ultra 100 EC, a w rzepaku: Colzon Trio 405 EC, Pronap Extra 430 EC lub Teridox 500 EC.

<p style="\"text-align:" right;\"="">Autor: Helena Kędra

Bibliografia:

Aichele D., Golte-Bechtle M., „Jaki to kwiat?”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1989 r., s. 290.

Blecharczyk B., Skrzypczyk G., Swędrzyński A., „Podręczny atlas chwastów”, wyd. Medix Plus, Poznań 1995 r., s. 102.

Czubiński T., Paradowski A., „Atlas chwastów dla praktyków”, Polskie Wydawnictwo Rolnicze, Poznań 2014 r., s. 129.

Klaassen H., Freitag J., „Profesjonalny atlas chwastów”, wyd. BASF, Limburgerhof 2004 r., s. 108.

Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, wyd. IUNG-PIB, Puławy 2002 r., s. 209.

Paradowski A., „Atlas chwastów”, wyd. Plantpress, Kraków 2013 r., s. 144.

Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1976 r., s. 284.