Rolnictwo intensywne, czyli wydajna i wyspecjalizowana produkcja
Rolnictwo ekstensywne – tradycyjne gospodarowanie o niskich kosztach produkcji
Zobacz także
W ramach rolnictwa konwencjonalnego zwykle wyróżnia się dwa współczesne systemy gospodarowania: ekstensywny i intensywny. Pierwszy z nich polega na tym, że produkcja odbywa się bez stosowania sztucznych środków wspomagających uprawę, czyli pestycydów i nawozów mineralnych. Konsekwencją tych działań jest znacznie mniejszy plon niż w przypadku rolnictwa intensywnego. Rolnictwo ekstensywne charakteryzuje się niskim kosztami produkcji przy wysokim nakładzie pracy. Zwykle ten typ produkcji występuje w krajach mniej rozwiniętych gospodarczo, słabo zaludnionych, o mało sprzyjających warunkach naturalnych np. w Azji, Afryce i Ameryce Środkowej.
W uprawach ekstensywnych wykorzystuje się tereny rozleglejsze niż w rolnictwie intensywnym, ponieważ wydajność ziemi jest zdecydowanie mniejsza, w związku z czym, wyprodukowanie wystarczającej ilości produktów żywnościowych, wymaga znacznych obszarów. Innymi słowy wzrost produkcji odbywa się przez zwiększenie powierzchni gruntów rolnych, a nie lepszą ich uprawę.
Zwykle przeważającą gałęzią rolnictwa ekstensywnego jest uprawa roślin, która nie wymaga tak wysokich nakładów kapitałowych jak hodowla zwierząt. Oprócz tego, bardzo często uprawy prowadzone są w tradycyjny sposób, bez stosowania zabiegów, które chronią ziemię przed wyjałowieniem. Z biegiem czasu powoduje to spadek produktywności uprawy, która w ogóle jest dość niska i zależy głównie od jakości podłoża, właściwości terenu, klimatu oraz zasobów wodnych. Z tych też powodu, ten typ gospodarowania pokrywa przede wszystkim zapotrzebowanie wytwórców, a ich udział w rynku jest nieznaczny i rzadki. Rolnicy gospodarujący ekstensywnie osiągają małe dochody z produkcji, ale jednocześnie wywierają niewielki, negatywny wpływ na środowisko naturalne.
Rolnictwo ekstensywne typu kapitałochłonnego
Wyjątkową sytuacją jest ta, kiedy rolnictwo ekstensywne odznacza się znacznymi nakładami kapitałowymi. Takim przypadkiem jest rolnictwo ekstensywne typu kapitałochłonnego, które powstało na terenie Wielkiej Równiny w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Rolnictwo to charakteryzuje się małą produktywność ziemi, niewielkimi nakładami pracy, natomiast środki finansowe przeznacza się na zmechanizowanie i ulepszenie pracy farmerów.
Autor: Helena Kędra
Bibliografia:
Gawrońska-Kulesza A. (red.), „Produkcja roślinna”, cz. 3, wyd. Rea, Warszawa 2010 r., s. 124.
Gwiazdowicz M., „Środowisko przyrodnicze na obszarach wiejskich – zagrożenia i szanse” [w:] „Studia BAS” nr 4, 2010 r., s. 235-240.
Kozera M., Ryś-Jurek R., Tabert M., „Podstawy wiedzy o rolnictwie i agrobiznesie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2012 r., s. 143.
Kuś J., Stalenga J., „Perspektywy rozwoju różnych systemów produkcji rolniczej” [w:] „Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin”, nr 242/2006 r., s. 17.
Zegar J. S., „Rola drobnych gospodarstw rolnych w procesie społecznie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich” [w:] „Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych”, nr 1/2012 r., 129-148.
