Rasy kóz mlecznych, mięsnych i wełnistych - przegląd
Choroby kóz - rodzaje, objawy i leczenie
Zobacz także
Zaburzenia zdrowotności stada kóz potrafią przynieść duże straty produkcyjne. Wynikają one z padnięć, gorszego wykorzystania pasz przez chore sztuki, a także ze spadku wydajności mlecznej. Szczególnie ma to miejsce w przypadku chorób zakaźnych łatwo szerzących się między zwierzętami. Wiadomo, że łatwiej zapobiegać niż leczyć. Warto więc zaznajomić się z najczęściej występującymi chorobami kóz. Oprócz stosowania dostępnych szczepionek wielu schorzeń można uniknąć zachowując podstawowe zasady higieny i utrzymania zwierząt. Kozy muszą być utrzymywane w dobrych warunkach środowiskowych (czyste, suche koziarnie, nie narażające zwierząt na przeciągi), karmione dobrą paszą (kiszonki złej jakości, a także przekarmianie zwierząt paszami treściwymi może być fatalne w skutkach) i odpowiednio zadbane już od momentu przyjścia na świat (istotne jest pobranie siary w pierwszych godzinach życia). Przy doborze dawek pokarmowych należy pamiętać o ich zróżnicowaniu dla grup zwierząt w poszczególnych etapach produkcji (okres okołoporodowy, szczyt laktacji, przygotowanie do rozrodu). Istotną rolę w występowaniu chorób zakaźnych odgrywa zawlekanie ich z nowymi, wprowadzanymi do stada osobnikami. W przypadku zakupu inwentarza należy pamiętać, że każda koza musi mieć dokument na przeprowadzone obowiązkowe urzędowe badanie w kierunku brucelozy i gruźlicy.
Bakteryjna choroby kóz
Paratuberkuloza
Zwana również chorobą John’ego wywoływana jest przez prątki. Infekcja ma charakter przewlekły. Stopniowo prowadzi do chudnięcia, spadku kondycji i wyniszczenia kozy. Obniża się produkcja mleka. Innych objawów zazwyczaj się nie obserwuje. Choroba podlega obowiązkowi rejestracji, a zakażone zwierzęta są likwidowane ze stada.
Bruceloza
Wywołuje straty z powodu ronień, przeważnie w późnym okresie ciąży. Jeśli płód przetrwa może urodzić się słaby i wolniej się rozwijać. Pałeczki Brucella łatwo przenoszą się między osobnikami w stadzie. Poza problemami w rozrodzie mogą być czynnikiem odpowiedzialnym za zapalenia wymienia. U kozłów wywołują zapalenia jąder. Chore zwierzęta według obowiązujących przepisów nie mogą być leczone, lecz muszą zostać zlikwidowane. W Polsce obecnie bardzo rzadko stwierdza się zwierzęta zarażone.
Chlamydioza
Zakażenia chlamydią Chlamydofila abortus są odpowiedzialne za enzootyczne ronienia kóz. Jest to jedna z głównych przyczyn strat w rozrodzie w hodowlach kóz w Polsce. Występują ronienia w ostatnim okresie ciąży. Patogeny te przyczyniają się także do zapaleń macicy i zaburzeń w odklejaniu łożyska. Szczególne szkody wywołuje pierwsze zetknięcie się stada z zarazkiem – przeważnie po wprowadzeniu nowego, zakażonego osobnika. Z czasem ronień jest mniej. U chorych zwierząt można także zaobserwować kulawizny związane z zapaleniem stawów oraz obrzęk i zaczerwienienie spojówek.
Enterotoksemia
Za jej przebieg kliniczny odpowiedzialne są toksyny bakterii beztlenowej Clostridium perfringens. Wystąpieniu zakażenia sprzyja skarmianie znacznymi ilościami pasz treściwych. Pojawiają się biegunka, duszność, objawy kolkowe, zaburzenia nerwowe i śmierć. Zdarza się, że do padnięć dochodzi nagle bez wcześniejszych objawów klinicznych. Dotyczy to przeważnie zwierząt w najlepszej kondycji. Choroba postępuje tak szybko, że zazwyczaj na leczenie jest za późno. W razie konieczności można próbować podawanie leków przeciwwstrząsowych oraz kroplówek dożylnych. Najważniejsza jest profilaktyka, czyli nie przekarmianie kóz paszami treściwymi oraz utrzymanie właściwych warunków higienicznych pasz.
Serowaciejące zapalenie węzłów chłonnych
Choroba zakaźna podlegająca obowiązkowi rejestracji. Bakterie wywołujące to schorzenie wnikają do organizmu przez uszkodzoną skórę lub pasożyty zewnętrzne. Węzły chłonne, szczególnie te umiejscowione w okolicach głowy i szyi ulegają powiększeniu. Po nakłuciu takiej zmiany wylewa się ropa. Objawów ogólnych przeważnie brak, chyba że ropnie utworzą się też wewnątrz jam ciała. Leczenie polega na opróżnianiu i dezynfekcji ropni. Ropa jest źródłem zakażenia dla innych zwierząt w stadzie, trzeba więc szczególnie dbać o higienę tych zabiegów.
Listerioza
Pałeczka Listeria namnaża się w źle przechowywanej kiszonce i to ona staje się źródłem zarażenia dla kóz. Do objawów zakażenia zalicza się spadek apetytu, gorączkę, wypływ z nozdrzy oraz objawy nerwowe takie jak wpadanie na przeszkody, zataczanie się, przewracanie, niedowład kończyn i zgrzytanie zębami. U ciężarnych kóz dochodzi do ronień. Choroba przeważnie kończy się śmiercią zwierzęcia. Przy pierwszych objawach należy wprowadzić leczenie antybiotykami. Trzeba przy tym zachować szczególna ostrożność, gdyż na listeriozę może chorować także człowiek.
Kulawka
Jest to zakażenie o etiologii wieloczynnikowej. Przyczyną mogą być różne bakterie, które dostają się do organizmu przez pępowinę lub drogą pokarmową. Zjawisko to występuje przy upośledzonej odporności noworodków, przeważnie w wyniku nie wypicia dostatecznej ilości siary lub słabej jej jakości. Na początku charakterystyczne jest zaczerwienienie okolic pępka, później dochodzi do zapaleń stawów. Stają się one obrzęknięte i bolesne. Może dojść do uogólnienia procesu chorobowego i padnięć. Warto rozpocząć antybiotykoterapię przy pierwszych objawach.
czytaj dalej...Zobacz także
-
-
67064 , 0 , 0 , 0 Koza saaneńska - ceniona rasa mleczna
-
79560 , 1 , 0 , 0 Hodowla kóz mlecznych - kilka ważnych aspektów
-
85243 , 1 , 0 , 0 Rasy kóz mlecznych, mięsnych i wełnistych - przegląd