Fuzarioza kłosów – efekt złego zmianowania. Przedstawiamy sposoby profilaktyki i zwalczania choroby
Pleśń śniegowa atakuje zboża! Sprawdź, jak chronić uprawy
Zobacz także
Sprawcy pleśni śniegowej to kilka gatunków grzybów, z których najczęściej występuje Monographella nivalis. Infekcji sprzyja ciepła, długa jesień, poprzedzająca długą, dość ciepłą zimę, z obfitymi opadami śniegu. Grzyb rozwija się pod grubą okrywą śnieżną, przy zwiększonym stężeniu dwutlenku węgla i deficycie tlenu oraz przy wysokiej wilgotności powietrza.
Rośliny żywicielskie:
- zboża ozime: najsilniej porażane jest żyto, słabiej jęczmień, pszenica i pszenżyto;
- wieloletnie trawy.
Objawy
Do infekcji dochodzi późną jesienią. Źródłem patogenu są resztki roślinne i ziarniaki pozostałe na polu oraz gleba. Objawy zauważalne są dopiero po rozpuszczeniu śniegu – na źdźbłach widać biały lub jasnoróżowy obfity nalot grzybni, a ich liście stają się żółte i mogą zasychać (ulegają chlorozom). Patogen nie stwarza jeszcze wielkiego zagrożenia, jeśli nie doszło do infekcji węzłów krzewienia. Grzyb poraża również kłosy i powoduje podobne objawy, jak w przypadku fuzariozy kłosów. Kłoski jaśnieją, bieleją, mogą zasychać i co najważniejsze, dalej są płonne (nie wytwarzają nasion). Jeśli wytworzą się ziarniaki, są zwykle zdeformowanie i znacznie mniejsze od zdrowych. Porażone ziarna mogą kiełkować, lecz siewki są bardzo osłabione we wzroście, skręcają się i często zamierają.
Szkodliwość
Pleśń śniegowa jest jedną z częściej występujących chorób zbóż ozimych w Polsce. Pojawia się na polach, na których śnieg bardzo długo się utrzymuje. Pamiętajmy, jeśli nie dojdzie do porażenia węzłów krzewienia, choroba nie jest bardzo groźna, gdyż rośliny potrafią się wówczas zregenerować. Niestety, jeśli już tak się stanie, to możemy stracić nawet 50% plonu.
Jak zapobiegać i zwalczać?
Źródłem patogenu są przede wszystkim resztki roślinne i porażone ziarniaki, należy więc dokładnie oczyszczać pole przed uprawą – warto wykonać podorywkę lub głęboką orkę. Powinniśmy także stosować prawidłowe nawożenie – porażeniu sprzyja niedobór składników, gdyż rośliny są wówczas osłabione i bardziej podatne. Warto przed siewem zaprawiać ziarniaki przeciwko chorobom grzybowym. Pomóc może również prawidłowe zmianowanie. Zaobserwowano pozytywny wpływ płodozmianu zbóż z roślinami strączkowymi. W przypadku możliwości wystąpienia porażenia nie powinno się uprawiać zbóż po sobie!
Autor: Joanna Żołnierkiewicz, inż. ogrodnictwa
Bibliografia:
Hołubowicz-Kliza G., Korbas M., „Rolniczy atlas chorób”, wyd. IUNG-PIB, Puławy 2012 r., s. 259.
Kalinowski M., „Biologia pleśni śniegowej” [w:] „Tygodnik Poradnik Rolniczy”, nr 6/2014 r., s. 23.
Konieczny W., „Pleśń śniegowa rozwija się już jesienią” [w:] „Farmer”, nr 1/2014 r., s. 62.
Korbas M., „Co niszczy rośliny pod śniegiem?” [w:] „Tygodnik Rolniczy” nr 50/2010 r., s. 28.
Kryczyński S. (red.), „Choroby roślin w uprawach rolniczych”, wyd. SGGW, Warszawa 2010 r., s. 101-102.
