Uprawa pszenicy ozimej - wszystko co wiedzieć trzeba!
Septorioza plew pszenicy – rozpoznajemy i zwalczamy chorobę w uprawie
Zobacz także
Chorobę wywołuje grzyb Phaeosphaeria nodorum, a właściwie jego anamorfa (stadium konidialne grzyba) Stagonospora nodorum (syn. Septoria nodorum). Zimuje on w resztkach pożniwnych, trawach i samosiewach. Może być przenoszony także z nasionami. Rozwojowi choroby i infekcjom sprzyjają temperatura 22–24°C i wysoka wilgotność powietrza.
Objawy
Symptomy septoriozy widoczne są już na kiełkach, których rozwój jest osłabiony. Jesienią na liściach siewek pojawiają okrągłe plamy z delikatną, ciemniejszą obwódką. W ich obrębie po pewnym czasie tworzą się brunatne lub brunatnoczarne wzniesienia – piknidia grzyba złożone z zarodników. Wiosną z kolei na liściach widoczne są początkowo drobne, czarne nieregularne plamki, układające się później w większe nekrozy z chlorotycznymi obwódkami. Plamy następnie stają się jasnobrązowe, a blaszki liściowe zamierają. W obrębie nekroz tworzą się piknidia grzyba ułożone koncentrycznie lub nieregularnie.
Na kłosach widoczne są fioletowe lub brunatne plamy na brzegach plew. Plewy w późniejszym etapie stają się ciemnobrunatne, a plamki w następstwie silnego porażenia obejmują również osadkę kłosową i dokłosie. Tkanka plew obumiera i w jej obrębie tworzą się piknidia grzyba.
Szkodliwość
Septorioza plew występuje powszechnie w rejonach upraw pszenicy. Grzyb powoduje znaczny spadek plonu i pogorszenie jego jakości – zmniejsza się masa 1000 ziaren. Straty w plonie ziarna mogą dochodzić nawet do 50–60%.
Zapobieganie i zwalczanie
- prawidłowe zabiegi agrotechniczne, przede wszystkim głęboka orka przedzimowa
- opryski fungicydami strobilurynowymi, benzymidazolowymi, triazolowymi lub ftalanowymi w oparciu o progi szkodliwości (Tab. 1.)
- stosowanie ziaren kwalifikowanych i zaprawianych fungicydami
- uprawa odmian mało podatnych na septoriozę plew
Odmiana pszenicy ozimej o dużej odporności na septoriozę plew (COBORU 2013): Legenda
Tabela 1. Orientacyjne progi szkodliwości
|
Termin obserwacji |
Próg szkodliwości |
|
Faza krzewienia |
20% roślin z pierwszymi objawami porażenia |
|
Faza strzelania w źdźbło |
20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami |
|
Faza początku kłoszenia |
10% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami |
|
Pełnia kłoszenia |
1% powierzchni liścia flagowego |
Autor: Joanna Żołnierkiewicz, inż. ogrodnictwa
Bibliografia:
Fiedorow Z., Weber Z., „Choroby roślin uprawnych”, Wyd. Medix Plus, Poznań 1998 r., s. 24.
Hołubowicz-Kliza G., Korbas M., „Rolniczy atlas chorób”, wyd. IUNG-PIB, Puławy 2012 r., s. 303.
Kryczyński S. (red.), „Choroby roślin w uprawach rolniczych”, wyd. SGGW, Warszawa 2010 r., s. 86-87.
Kryczyński S., Weber Z. (red.), „Fitopatologia tom 2”, PWRiL, Warszawa 2011 r., s. 326–328.
Program Ochrony Roślin Rolniczych, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r.
