Świadomy wybór odmiany pszenżyta – praktyczne porady
Wszystko, co trzeba wiedzieć o siewie pszenżyta - jak, kiedy i na jakich stanowiskach
Zobacz także
Jednym z istotnych czynników pozwalających uzyskać wysokie plony pszenżyta jest wykonanie prawidłowego siewu w odpowiednim terminie. Ważne są odpowiedni materiał siewny oraz głębokość i ilość wysiewu. Wpływa to m.in. na liczbę kłosów i ziaren w kłosie.
Materiał siewny
Do wysiewu najlepiej stosować kwalifikowany materiał siewny, który można zaprawiać. Zapewnia to odpowiednią jakość nasion i chroni je przed chorobami grzybowymi, które mogą atakować rośliny na początku okresu wegetacji. Kwalifikowane nasiona powinny się charakteryzować czystością wynoszącą co najmniej 98%, wysoką masą 1000 ziaren, dobrą zdrowotnością, wysoką zdolnością kiełkowania i niską wilgotnością. Kwalifikowany materiał siewny można użytkować przez ok. 5 lat. Przy stosowaniu własnego materiału siewnego należy zwrócić uwagę na wielkość ziarniaków. Ważne, żeby były one dorodne i miały wysoką zdolność kiełkowania.
Termin siewu pszenżyta
Odpowiednio dobrany termin siewu wpływa na wzrost i rozwój roślin, a co za tym idzie – umożliwia uzyskanie wysokich plonów. Opóźnienie terminu skutkuje wolniejszym tempem wzrostu roślin pszenżyta ozimego, ponieważ stopniowemu obniżeniu ulega temperatura powietrza. Powoduje to zmniejszenie liczby kłosów, redukcję powierzchni asymilacyjnej oraz zmniejszenie gromadzenia się masy roślinnej. Pędy główne i boczne ulegają skróceniu, a w łanie zaczynają dominować rośliny o średniej i niskiej wysokości. Również opóźnienie terminu siewu pszenżyta jarego może powodować duże spadki plonu, ponieważ powoduje skrócenie okresu wegetacji, co ogranicza optymalne rozkrzewienie roślin i zmniejsza liczbę kłosów.
Termin siewu pszenżyta ozimego jest uzależniony od rejonu, w którym ma być wysiewane. W północno-wschodniej części Polski najlepiej wysiewać je 5–20 września. W południowo-wschodniej, północnej i centralnej Polsce – 10–25 września, a na zachodzie – od 20 września do 5 października.
Pszenżyto jare wysiewane wcześniej jest mniej wrażliwe na suszę, ponieważ taki termin siewu umożliwia wykształcenie roślinom silnego systemu korzeniowego. Formę jarą najlepiej wysiewać do III dekady kwietnia.
Gęstość siewu
Odpowiednia obsada kłosów na jednostce powierzchni zapewnia uzyskanie wysokich plonów podczas zbiorów. Liczba roślin jest uzależniona od gęstości siewu. Przy optymalnym terminie siewu nie należy stosować nadmiernej ilości wysiewu, ponieważ może to doprowadzić do zbyt dużego zagęszczenia łanu, co skutkuje wyleganiem roślin oraz większym ich porażaniem przez choroby grzybowe.
Optymalna obsada roślin pszenżyta ozimego na 1 m2 powinna wynosić 400–600 roślin, a więc ilość wysiewu powinna kształtować się na poziomie od 120 do 180 kg nasion/ha. Najmniejszą ilość wysiewu należy stosować na glebach należących do kompleksów pszennych i dla odmian, które silnie się krzewią. Na kompleksach żytnich oraz przy opóźnionym terminie siewu należy zwiększać ilość wysiewu. Gęstość siewu pszenżyta jarego jest uzależniona od kompleksu glebowego i terminu siewu. Najlepsza obsada kłosów na 1 m2 powinna wynosić 450–500. Na kompleksach pszennych norma wysiewu wynosi 193–215 kg nasion/ha, na żytnim bardzo dobrym 215–236, a na żytnim dobrym 236–257. Mniejsze ilości wysiewu stosuje się przy optymalnym terminie siewu, a większe przy opóźnionym.
Głębokość siewu i rozstawa rzędów
Pszenżyto ozime i jare należy wysiewać na głębokość 2–4 cm. Płytszy siew stosuje się na glebach ciężkich, a na lżejszych – głębszy. Nasiona formy ozimej należy wysiewać w rozstawę rzędów wynoszącą 9–12 cm, a formy jarej – 10–13 cm.
Bibliografia:
- Artyszak A., Kucińska K., Niemczyk H., „Pszenżyto ozime. Pszenżyto jare”, (w:) „Produkcja roślinna. Cz. II”, wyd. REA, Warszawa 2010 r., str. 54–55, 58
- Budzyński W., Szempliński W., „Pszenżyto” (w:) „Szczegółowa uprawa roślin. Tom I”, wyd. II, Wrocław 2003 r., str. 179–182, 191–192
- Ciesielska A., Niemczyk H., Radecki A., Suwara I., Wysmułek A., „Siew i pielęgnacja roślin zbożowych” (w:) „Podstawy rolnictwa”, Wyd. REA, Warszawa 2008 r., str. 128–129
- Korbas M., Mrówczyński M., „Siew” (w:) „Metodyka integrowanej ochrony pszenżyta ozimego i jarego”, IOR-PIB, Poznań 2011 r., str. 12–18, 22–25
