Pielęgnacja i wymagania pomidorów. Tu znajdziesz wszystko, co musisz wiedzieć o ich uprawie
Z sukcesem uprawiamy pomidory gruntowe
Zobacz także
Pomidor zwyczajny (Lycopersicon esculentum Mill.) do Europy został przywieziony w XVI w. z Ameryki Południowej, gdzie był już wcześniej uprawiany. Początkowo nie był chętnie spożywany, raczej stosowany jako roślina ozdobna lub afrodyzjak – należy bowiem do rodziny psiankowatych, do których również zalicza się trujące psiankę słodkogórz i belladonnę (pokrzyk wilcza jagoda). Dopiero na początku XIX w. zaczęto uprawiać go na szeroką skalę. W Polsce do uprawy został wprowadzony po drugiej wojnie światowej i obecnie ma duże znaczenie gospodarcze.
Opis botaniczny
Pomidor jest jednoroczny. Posiada palowy korzeń, lecz ze względu na zabiegi uprawowe, w szczególności pikowanie, jest skracany, przez co wytwarza większą liczbę korzeni bocznych. Rozrastają się one w promieniu do 60 cm, a w głąb gleby do 90 cm.
Pokryta krótkimi włoskami łodyga wyrasta od 40 do 200 cm. Podczas wilgotnej pogody na części okrytej ziemią mogą się pojawiać korzenie przybyszowe. Pęd główny wzrasta początkowo pionowo, z czasem się pochyla. U niektórych odmian (karłowe) pokrój pozostaje wzniesiony. Z kątów liściowych pędu głównego wyrastają pędy boczne pierwszego rzędu, a z nich drugiego itd. Łodyga rozgałęzia się monopodialnie do pojawienia się na wierzchołku pierwszego kwiatostanu, potem rozwidla się, kiedy boczny pęd przejmuje rolę głównego. U odmian samokończących (karłowych) wzrost zostaje w odpowiedniej fazie dla odmiany zahamowany. Liście wyrastają owalne, ząbkowane, owłosione, wydzielające charakterystyczną woń.
Kwiaty pojawiają się po 50–60 dniach od wschodów. Są żółte, obupłciowe, zazwyczaj pięciopłatkowe, kształtu gwiaździstego. Przeważnie samopylne. Zebrane w kwiatostan, zwany gronem, po 5–20 szt. (najczęściej 3–8). W zależności od odmiany kwiatostany mogą być pojedyncze, podwójne i złożone.
Owocem pomidora jest niepękająca jagoda, która dojrzewa po 6–8 tygodniach od zapylenia. Charakteryzuje się różnorodnością kształtu, wielkości i barwy. Barwa jest przede wszystkim zależna od zawartości barwników w skórce.
W 1 gramie jest 300–350 płaskich, nerkowatych i owłosionych nasion. Zdolność kiełkowania utrzymują do 5 lat.
Znaczenie gospodarcze i odżywcze
Pomidor to bardzo ważne i wartościowe warzywo. Rocznie w Polsce spożywane jest w ilości ok. 10 g na jednego mieszkańca. Świeże owoce spożywane są przez cały rok. W przemyśle spożywczym są wykorzystywane do produkcji koncentratów, soków, pulp, sosów, keczupów, dań dla dzieci, konserw mięsnych i rybnych oraz zup. Owoce mogą być także marynowane, konserwowane lub suszone. W przemyśle przetwórczym wykorzystuje się ok. 50–55% plonu. Z roku na rok wzrastają zarówno produkcja, jak i spożycie pomidorów, zwłaszcza o średniej wielkości owocach i typu cherry. Obecnie w Polsce coraz częściej prowadzi się uprawy w gruncie, odchodzi się od produkcji w szklarni lub pod folią. Na Zachodzie, w krajach o podobnej szerokości geograficznej, najczęściej spotyka się uprawę szklarniową.
Owoce pomidora przeważnie zawierają, w zależności od odmiany, od 5 do 8% suchej masy. Bogate są w witaminę C, prowitaminę A oraz witaminy z grupy B. Odmiany czerwone zawierają większą ilość likopenu, natomiast żółtawe β-karotenu. Pomidor to warzywo niskokaloryczne, które z powodzeniem może znajdować się w diecie każdego. Nie zaleca się jadać owoców niedojrzałych, zielonych, gdyż mogą one w swoim składzie zawierać trującą dla organizmu ludzkiego solaninę.
Odmiany
Obecnie uprawia się przeważnie odmiany mieszańcowe samopylne. Rozróżnia się odmiany w zależności od:
- długości okresu wegetacji: bardzo wczesne (95–105 dni); wczesne (105–115 dni); średnio wczesne (116–135); późne (po 130 dniach);
- typu wzrostu: samokończące (karłowe) sztywnołodygowe dorastające do 40 cm; samokończące wiotkołodygowe o pędzie głównym dorastającym do 70 cm, każdy pęd kończy się kwiatostanem; wysoko rosnące (niekończące wzrostu) o wiotkich, niekończących wzrostu, łodygach;
- kształtu i barwy owocu: kształt kulisty, spłaszczony kulisty, wydłużony, żebrowany, gładki; barwa żółta, pomarańczowa, malinowa, czerwona, czarna z odcieniami fioletu;
- wielkości owocu (wg norm europejskich): typ cherry 15–30 g; koktajlowy cherry 25–40 g; o małych owocach 50–100 g, średnicy 47–57 mm; o średnich owocach 100–150 g, średnica 57–67 mm; o dużych owocach 150–200, średnica 67–82 mm; o bardzo dużych owocach 200 g do 1 kg, średnica powyżej 82 mm;
- użytkowania: sałatkowe, przemysłowe, samozaopatrzenie, koktajlowe, amatorskie.
Polecane odmiany: Andrus, (samokończąca), Figiel (cherry, niekończąca), Hetman (samokończąca), Malinowy Ożarowski (niekończąca), Malinowy Warszawski (niekończąca), Płomień (niekończąca), Sabała (samokończąca).
czytaj dalej...INNA STRONA POMIDORA – ODKRYJ NIETYPOWE FAKTY NA JEGO TEMAT! [QUIZ]
Zobacz także
-
-
-
44930 , 10 , 0 , 0 Odmian pomidorów tyle… ale którą wybrać? Doradzamy!
-
23061 , 0 , 0 , 0 Jak uprawiać pomidory pod osłonami? Dzielimy się wskazówkami