Kokcydioza królików – najczęstsza choroba królików hodowlanych

Badanie królika u weterynarza Królik u weterynarza

Kokcydioza królików to jeden z najczęściej występujących problemów zdrowotnych w hodowli tego gatunku zwierząt. Słabe przyrosty, czy też inne wtórnie wikłane choroby w stadzie zazwyczaj nasuwają hodowcom podejrzenie kokcydiozy. Często te obawy okazują się słuszne lub przynajmniej leżą u źródła problemu.

Można spotkać wiele opinii producentów odnośnie sposobów profilaktyki, jak i zwalczania tej choroby. Dyktowane są one ich własnymi doświadczeniami. Nierzadko jednak okazuje się, że metody dotychczas stosowane, przestają być skuteczne lub są nie do końca prawidłowo przeprowadzane. Z biegiem lat, po wprowadzeniu na rynek licznych nowych preparatów zwalczających chorobę, patogeny zaczęły nabywać oporności na często stosowane substancje. To samo zjawisko obserwujemy w antybiotykoodporności niektórych bakterii, które dotychczas nie stanowiły większego problemu w lecznictwie zwierząt i ludzi. Żeby móc lepiej kontrolować problem kokcydiozy w stadach królików, należy zaznajomić się z podstawowymi cechami tych drobnoustrojów.

Opis choroby

Kokcydiozy występują u wielu różnych gatunków zwierząt gospodarskich, a niektóre gatunki także u człowieka. Najlepiej zbadane są inwazje u drobiu, gdyż ze względu na intensywność produkcji w tym sektorze, wywołują one największe straty. Lata pracy specjalistów doprowadziły w końcu do pojawienia się na rynku szczepionki przeciw kokcydiozie drobiu. Niestety odpowiednik dla królików jeszcze nie istnieje.  

Kokcydia to pasożyty zaliczane do pierwotniaków. Maja dość złożony cykl życiowy, z którego wynika trudność pozbycia się inwazji ze stada. Formą zakaźną, czyli tą, przez którą zwierzęta zostają zarażone, są oocysty. Oocysty wydalane są do środowiska z kałem zarażonych królików. Ważną informacją jest to, że te postaci inwazyjne potrzebują czasu, aby „dojrzeć” w środowisku zewnętrznym zanim będą w stanie wywołać inwazje u żywiciela. Czas ten wynosi od 1 do 3 dni. Oocysty znajdujące się w świeżym kale nie są więc zaraźliwe.  Jak już wspomniano wiele zwierząt jest wrażliwych na zakażenia kokcydiami, jednak są to inwazje gatunkowo swoiste. Oznacza to, że dany gatunek kokcydiów jest groźny tylko dla jednego gatunku zwierząt. Króliki są żywicielami kilku gatunków tego pierwotniaka. W wynikach badania kału chorych zwierząt można spotkać się z następującymi określeniami:

  • E. coecicola
  • E. exigua
  • E. flavescens
  • E. intestinalis
  • E. irresidua
  • E. magna
  • E. media
  • E. perforans
  • E. piriformis
  • E. vejdovskyi
  • E. stiedai

Poszczególne gatunki różnią się nieznacznie morfologią oocyst, cyklem (liczbą bezpłciowych podziałów) oraz, co ma największe znaczenie praktyczne, miejscem bytowania w organizmie żywiciela. U królików wyróżnia się kokcydiozy jelitowe i wątrobowe. Dany gatunek pasożyta umiejscawia się w charakterystycznych dla siebie miejscach i odcinkach jelita.

Kokcydioza w stadach królików może pozostać niezauważona, gdy zwierzęta chorują bezobjawowo. Może wywołać też zaburzenia zdrowia od lekkich do poważnych, a nierzadko do upadków. To, w jaki sposób będzie przebiegać inwazja, zależy od szeregu różnych czynników. Jednym z nich jest gatunek pierwotniaka, co ma związek z umiejscowieniem procesu chorobowego w konkretnych miejscach jelita. Za najgroźniejsze uznaje się E. intestinalis zasiedlającą dalsze odcinki jelita cienkiego oraz E. falvescens lokujące się w jelicie ślepym, które u królików jest bardzo dobrze rozwinięte. Nasilenie objawów zależy także od ilości spożytych przez królika oocyst. Do zakażenia dochodzi przez zanieczyszczony odchodami pokarm lub wodę. Oocysty to twory mikroskopijnej wielkości, można je więc zawlec do stada nawet na zabrudzonych butach. Gorszy przebieg objawów obserwuje się u zwierząt źle utrzymanych, przebywających w niekorzystnych warunkach higienicznych i środowiskowych. Czynniki te bowiem wpływają na ogólną odporność organizmu. Na rozwój inwazji ma wpływ także wiek królika. Młodsze zwierzęta są znacznie bardziej narażone na ciężki przebieg choroby. Straty ekonomiczne w hodowli wynikają przede wszystkim ze spadku masy ciała zwierząt, gorszego wykorzystania przez nie paszy oraz upadków.

czytaj dalej...

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki