Owca wrzosówka – doskonałe zwierzę na wypas usługowy!

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Żywienie

Choć wrzosówki dobrze wykorzystują pokarm o niskiej zawartości składników odżywczych, maciorki w okresie rui, ciąży i laktacji, tryki w czasie stanówki oraz rosnące jagnięta wykazują wysokie zapotrzebowanie na energię i białko. W okresie zimowym należy zapewnić zwierzętom dostęp do siana dobrej jakości, a samice w ciąży i laktacji warto karmić siano-kiszonką i kiszonką z kukurydzy oraz burakami półcukrowymi. Zachowanie odpowiedniej masy ciała maciorek – czyli zapobieganie zarówno przybieraniu, jak i spadkom wagi – pozwala utrzymać dobrą płodność i zapobiec stratom płodów i zarodków.

Plenność i rozmnażanie

Dużą zaletą wrzosówki jest jej wysoka plenność, utrzymująca się na poziomie 160-190%, dzięki czemu maciorki dość często rodzą bliźnięta. Owce dojrzewają szybko – zwierzęta, którym zapewniono bardzo dobre żywienie, mogą mieć młode nawet przed ukończeniem 10 miesięcy. W warunkach chowu ekstensywnego na uboższych pastwiskach stanówkę przeprowadza się najwcześniej w 2. roku życia owiec. Do rozrodu zwierzęta są gotowe dopiero gdy osiągną masę równą 75% masy dojrzałej maciorki. Wrzosówki wykazują płodność asezonową, szczyt rui przypada jednak na styczeń i luty.

Odchów i tucz jagniąt

Przez pierwsze 24 godziny życia jagnięta wraz z matką powinny przebywać w odosobnionym kojcu – na pastwisko mogą wyjść już na drugi dzień. Przy maciorce zostawia się je do 3.-4. miesiąca życia. Młode przebywające na pastwisku osiągają przyrosty dobowe rzędu 120-150 g. Na każdy 1 kg przyrostu potrzebują jednak 5 kg mleka. Mleczność wrzosówek jest dobra, ale w przypadku ciąż bliźniaczych maciorki są w stanie zapewnić jagniętom wyżywienie nie dłużej niż do 3. tygodnia życia. Z tego względu już od 2. tygodnia należy przyzwyczajać młode do pobierania pasz stałych – dobrej jakości siana, kiszonki, gniecionego owsa i kukurydzy. Jagnięta powinny mieć nielimitowany dostęp do pasz treściwych (0,2-0,45 kg na sztukę dziennie) i objętościowych (minimum 20% dobowej dawki suchej paszy). Zwierzęta utrzymywane na pastwiskach bardzo dobrej jakości, porośniętych roślinami wysokobiałkowymi, pobierają mniejsze ilości paszy suchej. Przyjmuje się, że jagnięta w wieku 2-3 miesięcy na 1 kg przyrostu masy ciała wykorzystują 2,5-3 jednostek owsianych i 300-350 g białka, z kolei osobniki starsze by przybrać 1 kg potrzebują 10 jednostek owsianych i aż 1000 g białka.

Użytkowanie kożuchowo-wełniste

Choć mięso wrzosówek ma wysokie walory smakowe, ze względu na ich niewielkie rozmiary jest mało konkurencyjne wobec surowca rzeźnego pozyskiwanego z owiec typowo mięsnych. Głównym celem hodowli zwierząt tej rasy pozostaje zatem użytkowanie kożuchowe. Ze względu na tendencję do linienia wrzosówki powinny być strzyżone co 6 miesięcy. Półroczny przyrost włosa wynosi 8-12 cm, a z jednej maciorki pozyskuje się 2 kg wełny potnej w ciągu roku. Surowiec cechuje się dobrą wydajnością – masa wełny pranej wynosi 62-67% wełny potnej. Włosy puchowe o średnicy 18-25 mikrometrów stanowią 75-80% okrywy. Mają długość podobną do włosów przejściowych i rdzeniowych, dzięki czemu skóry noszone włosem do wewnątrz są odporne na spilśnianie i stanowią dobrą izolację cieplną.

Kożuchy produkuje się ze skór jagniąt w wieku 5-9 miesięcy. Zwierzę przeznacza się do uboju w okresie gdy nie linieje, nie wcześniej niż po 2 miesiącach od ostatniej strzyży. Z ośmiomiesięcznego jagnięcia pozyskuje się skórę o powierzchni 35 dm² i wadze 0,2-0,3 kg.

Produktem ubocznym chowu wrzosówek i związanej z nim strzyży jest wełna. Ze względu na znaczną grubość surowiec ten nie nadaje się do wytwarzania odzieży, stanowi za to dobry materiał do produkcji dywanów.

Wypas owiec jako usługa

Innym celem chowu wrzosówek może być ich usługowy wypas. Owce tej rasy ze względu na pokrój – drobną budowę ciała i silne nogi – są przystosowane do dalekich wędrówek. Wypasane na halach i wałach, chronią przestrzeń przed zarastaniem krzewami. Nie wyrywają przy tym roślin, tylko „strzygą” je tuż przy ziemi, jednocześnie ugniatając raciczkami podłoże, co sprzyja utrzymaniu łąk, pastwisk i trawników w dobrym stanie.

Autor: Małgorzata Długosz

Bibliografia:

Nałęcz-Tarwacka T. (red.) „Produkcja zwierzęca”, cz. III, wyd. Hortpress, Warszawa 2012 r., ss. 25-26, 29-30, 32-33, 39-41, 44-47, 49-52.

Nowicki B., Jasek S., Maciejowski J. i in., „Rasy zwierząt gospodarskich”, PWN, Warszawa 2011 r., ss. 105, 107-108.

Szulc T. (red.) „Chów i hodowla zwierząt”, UPW, Warszawa 2005 r., ss. 242-248, 250, 255-256, 260-261.

Tomczyk G., „Owce zamiast kosiarek na wałach” [w:] „Tygodnik Poradnik Rolniczy”, nr 38/2013 r., s. 6.