Piegża - lubiący towarzystwo ludzi chroniony ptak lęgowy

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Piegża (Sylvia curruca) to gatunek z rodziny pokrzewkowatych, który stosunkowo najlepiej czuje się w pobliżu ludzi. Ptaka tego można zatem spotkać w parkach, ogrodach, a nawet w żywopłotach w centrach miast. Mimo wszystko w Polsce jest on raczej średnio licznym ptakiem lęgowym i ma status ochronny.

Występowanie

Jako ptaki wędrowne piegże odlatują w okresie od sierpnia do września, a wracają w kwietniu lub maju. Ogólnie spotkać je można w umiarkowanej strefie klimatycznej Europy, a także na południu Skandynawii, oraz w środkowej i zachodniej Azji. Nie występują z kolei w Irlandii, Islandii, Hiszpanii i we Włoszech. W trakcie wędrówek przemieszczają się z kolei do środkowowschodniej Afryki, a populacje azjatyckie – do Indii czy Iranu. Warto zanotować, że podczas zimowania w Afryce może się znajdować nawet ok. 150 mln piegż (!).

Charakterystyka

Piegże dosyć ciężko od siebie odróżnić – zarówno samice od samców, jak i osobniki dorosłe od młodych. W tym pierwszym przypadku mamy do czynienia z ptakami niemal identycznymi, w tym drugim zaś jedyną cechą różnicującą są dwie zewnętrzne sterówki, które na końcach i przy krawędziach u dorosłych piegż są czysto białe, a u młodych – zaledwie lekko rozjaśnione. Długość ciała dorosłego osobnika to ok. 12–13 cm, a jego waga wynosi od 13 do 18 g. Co do cech ogólnych, to ptaki te wierzch ciała mają brązowoszary (zresztą tak samo jak skrzydła), głowę – szarą z ciemniejszymi pokrywami usznymi, spód zaś – brudnobiały, choć z śnieżnobiałym gardłem. Dziób z kolei jest krótki, ciemny, ale ma jaśniejszą nasadę. Piosenka śpiewana przez podgatunki zamieszkujące Europę to trajkoczący i głośny klekot brzmiący jak „tell-tell-tell”, a poprzedzony krótkim i zgrzytliwym trelem „niilililil”.

Gniazdowanie

Jak już wspomniano na wstępie, piegże nie są wybredne, jeśli chodzi o miejsca gniazdowania. Zasiedlają lasy, parki, ogrody, wszelkie zakrzewienia, uprawy leśne, plantacje malin, gąszcze rokitnika na plażach oraz strefę kosówki w górach. Gniazda umieszczają chętnie na wysokości 0,6–1,2 m w żywopłocie lub gęstym krzewie. Co ciekawe, gniazdo takie wygląda dosyć niedbale – zbudowane jest z łodyg i źdźbeł trawy, a wysyła się je włosiem. Często jego zewnętrzna część jest również pokryta pajęczyną, które niejako podtrzymuje ażurową konstrukcję.

Lęgi

Ponieważ piegże mają bardzo mało czasu na lęgi – z racji wczesnych odlotów i późnych przylotów – to nie zawsze udaje im się wyprowadzić dwa; często zatem poprzestają wyłącznie na jednym. Wyprowadzanie takiego lęgu ma wtedy miejsce od połowy maja do końca czerwca. Samica składa 5–6 białych lub kremowych jaj z brązowymi kropkami. Wysiaduje je ok. 12 dni i pomaga jej w tym samiec. Rodzice również wspólnie opiekują się potomstwem, dopóki to po mniej więcej 2 tygodniach nie opuści gniazda. Po tym czasie młode nie oddalają się wcale daleko, wręcz przeciwnie – siedzą rzędami pośród gęstych gałązek i za pomocą kontaktu głosowego proszą rodziców o pokarm, który jest im znoszony. Taka rodzina będzie się trzymała razem, dopóki nie odleci na zimowiska.

Czy wiesz, że…

Naukowa nazwa piegży odnosi się do rzymskiej opowieści o małym ptaku, który wychowuje nie swoje dzieci? Okazuje się bowiem, że piegża należy do grupy ok. 200 gatunków ptaków, w gniazdach których pasożytuje kukułka. Oznacza to, że bardzo często te najmniejsze ptaki wśród wszystkich pokrzewkowatych wysiadują obce jaja.

Żywienie

Głównym składnikiem diety piegży są owady i inne bezkręgowce. Latem i jesienią z kolei urozmaicenie stanowią jagody oraz czarny bez. Żer odbywa się w zwartym gąszczu gałązek i liści, przy których ptaki te poruszają się nadzwyczaj szybko. Gdy w trakcie tego procesu zostają wypłoszone, to uciekają najdalej na odległość ok. 10 m – ich lot jest wtedy szybki i falisty. Co jednak najciekawsze, już za krótką chwilę wracają one dokładnie w to samo miejsce.

Autor: Dagmara Deska

Bibliografia:

Bejček V., Ptaki wędrowne. Leksykon przyrody, Warszawa 2004, s. 186–187.
Kruszewicz A., Ptaki Polski. Encyklopedia ilustrowana, Warszawa 2013, s. 237.
Mały słownik zoologiczny: ptaki, t. 2, red. P. Busse, Warszawa 1990, s. 79.
Sokołowski J., Ptaki Polski. Atlas, Warszawa 1988, s. 42–43.
Svensson L., Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Przewodnik Collinsa, tłum. D. Graszka-Petrykowski, Warszawa 2013, s. 306–307.