Uprawa owsa – wyjaśniamy najważniejsze aspekty

Uprawa owsa Uprawa owsa - żniwa

Owies jest jednym z najpóźniej uprawianych zbóż, zapiski dotyczące jego pierwszych upraw pochodzą dopiero z I w. n.e. W Polsce na szeroką skalę rozpoczęto jego uprawę niedługo przed nastaniem rządów dynastii Piastów. Obecnie Polska znajduje się na liście największych producentów owsa, na której szczycie są Rosja i Kanada, ale z roku na rok powierzchnia jego upraw w naszym kraju znacznie spada.

Charakterystyka

Owies prawdopodobnie pochodzi od owsa głuchego i owsa płonnego, które naturalnie występowały w rejonach śródziemnomorskich. Co ciekawe, jest jedynym zbożem, które nie posiada formy ozimej. Jest samopylny, kwitnie dość wcześnie, a warunki pogodowe nie mają wpływu na jego kwitnienie i zapylanie. Ponadto jest stosunkowo mało wrażliwy na nadmierne uwilgotnienie powodujące wymakanie zboża, odporny na wyleganie, czyli nadmierne pochylanie się, łamanie i przewracanie (wyleganie wyraźnie zmniejsza wielkość i jakość plonu). Dobrze znosi bronowanie, gdyż krzewi się dość głęboko, a zabieg ten poprawia wręcz jego krzewienie.

Owies uprawiamy przede wszystkim do produkcji pasz (głównie w mieszankach dla koni), ale także w celach konsumpcyjnych do wyrobu kasz, płatków czy mąki. Coraz częściej wykorzystywany jest również jako biomasa. Uprawiany na cele pastewne musi charakteryzować się wysokim plonem ziarna, natomiast do celów spożywczych małym udziałem łusek, a wyższą zawartością tłuszczu i białka.

Wymagania uprawowe

Owies jest jednym z najmniej wymagających zbóż jarych. Nasiona zaczynają kiełkować już w 2–3°C, rośliny krzewią się natomiast przy temperaturze 6–12°C. Optymalną temperaturą do rozwoju danego zboża po wytworzeniu wiech jest 15–18°, natomiast taka temperatura przed wyrzuceniem wiech spowoduje wypłonienie i gorsze krzewienie się owsa. Pamiętajmy również, że owies przeżyje dłużej utrzymujące się okresy mrozu schodzące do -8°C.

Pomimo niskich wymagań cieplnych ma wysokie potrzeby wodne – ważne jest przede wszystkim odpowiednie uwilgotnienie gleby przed siewem. Wrażliwy na niedobór wody głównie w stadium strzelania w źdźbło i po wyrzuceniu wiech, niezapewnienie odpowiedniej wilgotności w danych okresach powoduje znaczną zniżkę plonu.

Owies najlepiej rośnie na glebach kompleksów żytnich, ale też owsiano-ziemniaczanych górskich, owsiano-pastewnych górskich oraz nieznacznie słabiej na pszennych. Wywnioskować można więc, że jego uprawa najlepiej udaje się na terenach górskich. Jest dość tolerancyjnym zbożem na odczyn gleby, urośnie przy pH wynoszącym 4,5–5,5, natomiast preferuje odczyn znajdujący się na poziomie pH 5,5–6,5.

Odmiany – owies oplewiony i nieoplewiony

Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 23 odmiany oplewione różniące się wyglądem łuski okrywającej ziarniak i terminem dojrzewania oraz 5 odmian owsa nagoziarnistego (nieoplewionego). Ze względu na kolor łuski rozróżniamy odmiany o plewie białym, żółtym i brązowym.

Odmiany owsa oplewionego: Arab, Arden, Berdysz, Bingo, Borowiak, Breton, Celer, Chwat, Deresz, Furman, Gniady, Grajcar, Haker, Harnaś, Kasztan, Komfort, Koneser, Krezus, Rajtar, Scorpion, Sławko, Szakal, Zuch.

Odmiany owsa nieoplewionego: Amant, Maczo, Nagus, Polar, Siwek.

Odmiany nieoplewione charakteryzują się niższym plonem niż odmiany oplewione, lecz posiadają znacznie wyższą wartość biologiczną i odżywczą.

Właściwego doboru odmian na danym terenie dokonamy, korzystając z list zalecanych odmian (LZO) dla danego województwa, które znajdują się na stronie COBORU.

czytaj dalej...

ROŚLINY WCALE NIE TAKIE ZNANE! SPRAWDŹ SIĘ W NIECODZIENNYCH PYTANIACH

[1/10] Które drzewo w średniowiecznej Europie było czczone jako symbol boga piorunów?

Komentarzy (1)

  1. henryk

    To ktora odmiana z oplewionego godna polecenia?

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki