Chowacz brukwiaczek – uciążliwy chrząszcz zagraża rzepakowi!
Pryszczarek kapustnik – groźny szkodnik rzepaku, zwłaszcza w parze z chowaczem podobnikiem!
Zobacz także
W ostatnich latach ze względu na zmiany klimatyczne, stopniowe ocieplenie klimatu, a także zintensyfikowanie upraw rzepaku, zwiększa się plonowanie roślin przy jednoczesnym osłabieniu i uwrażliwieniu owoców. Z tego powodu wyjątkowo groźne stają się owady łuszczynowe, w tym pryszczarek kapustnik.
Pryszczarek jest muchówką, powszechnie występującą w całym kraju, która wyjątkowo ekspansywnie pojawia się w województwie pomorskim, łódzkim, dolnośląskim, a także w województwach północnych i środkowo-zachodnich. Z upodobaniem żeruje przede wszystkim na rzepaku jarym, nieco mniej na ozimym, a także na rzepiku, kapuście oraz na dziko rosnących roślinach krzyżowych między innymi na rzodkwi świrzepie, gorczycy polnej i taszniku pospolitym.
Opis owada i cykl rozwojowy
Pryszczarek kapustnik bardzo szybko się rozmnaża, w ciągu roku może wytworzyć nawet trzy lub cztery pokolenia. Zimuje jako żółta poczwarka w ziemnym kokonie na głębokości 10 cm. Następnie na wiosnę przepoczwarza się i wychodzi na powierzchnie. Jego wylot zbiega się z kwitnieniem rzepaku. W maju pojawiają się samice i składają do wnętrza łuszczyn po kilka czerwonawych jaj, które z czasem zmieniają kolor na brudnobiały. Składanie jaj uzależnione jest od otworów powstałych wskutek żeru innego szkodnika ‒ chowacza podobnika. Niemniej u młodych łuszczyn i tych z delikatną ścianką samice pryszczarek radzą sobie samodzielnie.
Wewnątrz owocu jaja rozwija się przez 3‒4 dni, po czym wylegają się początkowo szkliste, potem białe, później żółtawo-biało-pomarańczowe larwy wielkości około 2 mm, bez głowy i odnóży. Rozwój larw trwa 7‒10 dni. W tym czasie pasożytują w łuszczynie, a uszkodzony owoc opada na ziemię, gdzie larwy snują oprzęd i przepoczwarzają się w dorosłe osobniki, czyli niewielkich rozmiarów muchówki o brązowym tułowiu i czerwonym lub żółtoszarym odwłoku. Rozwój jednego pokolenia trwa 3‒4 tygodnie. W rzepaku ozimym zwykle rozwijają się dwa lub trzy pokolenia, a w jarym trzy ‒ cztery.
Szkodliwość
Najgroźniejszy dla upraw rzepaku jest owad w stadium larwalnym podczas kwitnienia roślin i początkowego rozwoju łuszczyn. Nasilenie pojawiania się pryszczarka następuje w upały oraz pory bezdeszczowe. W jednej łuszczynie może znajdować się nawet 180 larw tego szkodnika, które wysysają soki z nasion i wewnętrznych ścian. Efektem jest żółkniecie łuszczyn, zdeformowanie owocu koło wierzchołka, nabrzmiewanie, pękanie i obsypywanie się nasion, a w dalszej kolejności następują duże straty w plonach, pojawiają się samosiewy, a ubytki dają możliwość zainfekowania przez choroby. Na rzepaku ozimym szkody wyrządza głównie pierwsze pokolenie pryszczarka kapustnika, zaś najwięcej defektów roślin stwierdza się w pasie brzeżnym plantacji.
Metody ochronne i monitoring uprawy
Najlepszą metodą ochronną plantacji rzepaku jest właściwe przeprowadzanie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych ‒ dbanie o odchwaszczenie upraw, zwłaszcza z chwastów należących do rodziny krzyżowych, wysiew odmian późno zakwitających oraz systematyczne obserwowanie uprawy oraz śledzenie komunikatów Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
czytaj dalej...
