Pchełka rzepakowa – niepozorny szkodnik rzepaku czyha!
Chowacz podobnik – owad żerujący w łuszczynach rzepaku
Zobacz także
Chowacz podobnik to szarawy chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, który coraz powszechniej występuje w całym kraju, zwłaszcza w województwach: warmińsko-mazurskim, kujawsko-pomorskim, łódzkim, wielkopolskim, lubelskim i śląskim. Zaliczany jest do szkodników łuszczynowych. Pasożytuje na rzepaku ozimym i jarym oraz na innych roślinach kapustowatych, zarówno tych uprawnych, jak i dziko rosnących głównie z dużymi łuszczynami, w których może się gnieździć. Zwykle jego pojawienie na plantacji poprzedza atak innego groźnego szkodnika ‒ słodyszka rzepakowego.
Opis owada i cykl rozwojowy
Chowacz podobnik ma czarną główką z czułkami, zakończoną długim, wygiętym do dołu ryjkiem, ciało pokrywa szarawa łuska, a na wierzchniej stronie skrzydeł znajdują się równej szerokości paski. Chrząszcze zimują pod osłoną ze ściółki lub w wierzchniej warstwie gleby na skrajach lasów i zadrzewień. Na wiosnę, gdy temperatura wzrasta do około 15ºC, a rzepak zaczyna kwitnąć, owady docierają na plantację i wśród roślin uprawnych samice zaczynają żerować na liściach, a potem wygryzają niewielkie otwory w łuszczynach, w których składają jedno owalne, błyszczące, białe jajo. Po około 8 dniach z każdego jaja wylęga się larwa, która pasożytuje wewnątrz, żywiąc się nasionami. Larwa ma kolor biały lub bladożółty, z jasnobrązową głową. Jej ciało jest wygięte łukowato i nie posiada odnóży. Po zakończonym pasożytowaniu larwa, wycina niewielki otwór, wydostaje się na zewnątrz i przepoczwarza w glebie. Młode chrząszcze kolejnego pokolenia wylatują w lipcu i sierpniu. Odbywają krótki żer na liściach i udają się na miejsce zimowania.
Szkodliwość
Podobnie, jak w przypadku innych chrząszczy, najszkodliwsze są larwy chowacza, które rozwijają się w łuszczynach. W owocu dojrzewa zwykle jedna larwa niszcząca nasiona. Początkowo objawy żerowania są niewidoczne. Dopiero po opuszczeniu łuszczyny przez larwę zaczynają być dostrzegalne szkody: owoce zaczynają wcześniej żółknąć i nabierają nieco zdeformowanego kształtu, pozostając przy tym zamknięte. Po dokładniejszym przyjrzeniu się można rozpoznać otwór, który wygryzają owady, by wydostać się na zewnątrz. Wydrążenie dodatkowo stwarza możliwość przenikania do środka chorób, zwłaszcza szarej pleśni i czerni krzyżowych. Oprócz tego, przez otwory dostaje się woda, która powoduje gnicie łuszczyn i nasion, a wygryzienia często wykorzystywane są przez innego, znacznie groźniejszego szkodnika – pryszczarka kapustnika do składania jaj. Plantacji rzepaku najbardziej zatem zagraża jednoczesne występowanie tych dwóch szkodników.
Metody ochrony
Nieprawidłowo prowadzone zabiegi agrotechniczne przyczyniają się do wzrostu liczebności chowacza podobnika, w związku z tym należy pamiętać o starannych pracach uprawowych, izolacji przestrzennej od innych roślin krzyżowych i warzyw kapustnych oraz wysiewie odmian późno zakwitających. Dodatkowo na przełomie kwietnia i maja niezbędne jest systematyczne monitorowanie uprawy poprzez bezpośrednią obserwację, czerpkowanie lub z użyciem żółtych naczyń. Metody czerpakowania i żółtych naczyń zostały opisane przy okazji omówienia innych szkodników: chowacza brukwiaczka i chowacza czterozębnego. Metoda wykorzystująca żółte naczynia, które ustawia się w różnych miejscach uprawy, jest szczególnie zalecana, ponieważ pozwala określić rozpoczęcie nalotu owadów i oszacować ich ilość. Obserwację wzrokową i czerpakowanie również przeprowadza się w sposób standardowy, czyli w różnych punktach pola, zlicza się ilość chrząszczy na około 20 losowo wybranych roślinach.
czytaj dalej...
