Sporysz zbóż i traw – choroba szkodliwie wpływająca na wielkość plonów i zdrowie
Choroby zbóż - dowiedz się, jak je rozpoznać i zwalczyć
Zobacz także
Choroby zbóż mogą być wywoływane przez różne patogeny – wirusy, bakterie czy grzyby. Najczęściej na plantacjach zbóż pojawiają się choroby wywoływane przez grzyby.
Zgorzel podstawy źdźbła – podsuszka
Choroba ta wywoływana jest przez Gaeumannomyces graminis i atakuje wszystkie gatunki zbóż. Głównie przenoszona jest przez resztki pożniwne. Powoduje sczernienie podstawy źdźbeł u chorych roślin, które dodatkowo są pokryte brunatnoczarną opilśnią. Zakażone rośliny są niższe, zżółknięte i mają niedorozwinięte kłosy. Rozwojowi tego grzyba sprzyja zasadowy odczyn gleby, a sam grzyb powoduje duże straty w plonie w zależności od tego, w którym stadium zaatakuje rośliny. Zwalcza się go poprzez stosowanie 3-letniego zmianowania, a jako przedplon na polach można stosować wczesnego ziemniaka, rzepak lub fasolę. Do nawożenia należy wykorzystywać obornik, a na glebach zasadowych kwaśne nawozy. Materiał siewny należy zaprawiać, a siew trzeba opóźniać na zakażonych polach, ponieważ niskie temperatury na jesień ograniczają rozwój grzyba.
Sporysz zbóż i traw
Sporysz wywoływany jest przez Claviceps purpurea. Atakuje wszystkie gatunki zbóż, a przede wszystkim żyto. Źródłem zakażenia są gleba, wiatr i owady. Jego rozwojowi sprzyjają wilgotne lata. W okresie dojrzewania roślin zamiast ziarniaków wykształcają się twarde, szarofioletowe, a wewnątrz białe rożki (przetworniki). Mąka zanieczyszczona sporyszem jest bardzo szkodliwa. Przetrwalniki niszczy się poprzez wykonywanie podorywki i głębokiej orki przedzimowej. Ziarno przed wysianiem powinno być dokładnie oczyszczone.
Rynchosporioza zbóż
Choroba ta występuje na roślinach żyta, pszenżyta i jęczmienia. Wywoływana jest przez Rhynchosporium secalis i może obniżać plon nawet o 30%. Zarodniki grzyba przenoszone są przez deszcz i wiatr lub zimować na resztkach pożniwnych. Początkowe objawy choroby występują na liściach w postaci zielononiebieskich przebarwień, które po pewnym czasie mogą przybierać czarnobrązową barwę, zwłaszcza na jęczmieniu. Plamy te mogą się zlewać i powodować powstawanie licznych nekroz. Na życie i pszenżycie plamy te są koloru jasnobrązowego i nie mają wyraźnej obwódki. Na polach, gdzie pojawiła się ta choroba, należy stosować prawidłowe zmianowanie z 3-, 4-letnią przerwą w uprawie zbóż. Rośliny można nawozić wysokimi dawkami nawozów fosforowo-potasowych, ponieważ prowadzi to do zwiększenia ich odporności. Resztki pożniwne można niszczyć za pomocą podorywki oraz głębokiej orki, a ziarno przed siewem zaprawiać. Od fazy strzelania w źdźbło do początku fazy kłoszenia można też dodatkowo stosować chemiczne zwalczanie za pomocą fungicydów, np. Phoenix 500 SC czy Strobi 250 SC.
Rdza żółta zbóż
Wywoływana jest przez Puccinia striiformis. Atakuje pszenicę, jęczmień i żyto. Źródłem zakażenia może być zimująca grzybnia, a silnemu rozwojowi sprzyja wilgotna i zimna wiosna, która obniża odporność roślin. Prowadzi to do dużych szkód i obniżenia plonu. Na liściach, pochwach liściowych oraz źdźbłach mogą pojawiać się żółtopomarańczowe, drobne skupienia urediniospor. Chorobie tej można zapobiegać przez wczesny siew ziarniaków, przestrzeganie zaleceń agrotechnicznych oraz poprzez uprawę roślin o zwiększonej odporności. Można też stosować chemiczną ochronę (Bumper 250 EC, Topsin M 500 SC).
Rdza źdźbłowa zbóż i traw
Choroba ta atakuje wszystkie gatunki zbóż i wywoływana jest przez Puccinia graminis. Jest chorobą dwudomową, jej zarodniki zakażają berberys, a następnie za pomocą wiatru patogen przenoszony jest na źdźbła zbóż. Do zakażenia dochodzi podczas mgły i rosy. Na pochwach liściowych, a rzadziej na liściach, kłosach i wiechach, pojawiają się żółtobrunatne, podłużne skupienia urediniospor, które na początku dojrzewania roślin mogą przybierać czarną barwę. Rdza źdźbłowa prowadzi do dużych strat w plonie oraz utrudnia wczesny wysiew ziarniaków. Uprawa odmian bardziej odpornych na rdzę oraz przestrzeganie poprawnej agrotechniki może ograniczać rozwój tej choroby. W razie silnego nasilenia należy stosować oprysk. Przykładowe środki stosowane do zwalczania tej choroby to: Eminent 125 SL, Jetzone 250 EC, Seguris 215 SC.
czytaj dalej...
