Ketoza – częsta choroba krów mlecznych. Objawy, zapobieganie i leczenie
Poród i komplikacje okołoporodowe krów. Radzimy, jak ich uniknąć
Zobacz także
Przebieg porodu warunkuje późniejszy prawidłowy rozwój cielaka. Wszelkie komplikacje wpływają także na produkcyjność krowy. Ciężkie wycielenia oraz zaburzenia metaboliczne okresu okołoporodowego zmniejszają zdrowotność i wydajność zwierząt, a także zwiększają koszty produkcji. Zwiększają się nakłady finansowe potrzebne na pomoc weterynaryjną oraz może wydłużyć się czas do następnego zacielenia. Prawidłowy poród przebiega w trzech etapach. Poniżej prezentujemy szczegółowy opis każdego z nich.
Etap 1
Trwa zazwyczaj do 6 godzin. U pierworódek może zająć więcej czasu. Przejście z fazy pierwszej porodu do następnej jest płynne i rzadko daje się zaobserwować koniec jednej i początek drugiej. Tu dochodzi do przygotowania kanału rodnego do przejścia cielaka. Struktura szyjki macicy ulega zmianom umożliwiającym jej rozluźnienie i rozciągnięcie. Szyjka najpierw otwiera się od strony doogonowej, później ulega skróceniu, a następnie otwarciu od strony płodu. Tworzy się jeden, szeroki kanał. Pojawiają się pierwsze skurcze mięśniówki macicy. Krowa może dawać oznaki niepokoju, kopać w brzuch, ryczeć, pokładać się i zaraz szybko wstawać. Oddech i tętno stają się przyspieszone, a temperatura zazwyczaj nieznacznie spada. Może często posikiwać. Takie zachowania częściej obserwuje się u pierworódek niż u starszych krów. Skurcze macicy sprzyjają rozluźnieniu połączeń błon płodowych płodu z brodawkami macicy. Płód dokonuje obrotu wokół własnej osi przygotowując się w ten sposób do opuszczenia dróg rodnych. Zaczyna też prostować przednie kończyny. Uznaje się, że faza pierwsza dobiegła końca, gdy szyjka macicy jest w pełni rozwarta, a cielę rozpoczęło wędrówkę do kanału rodnego. Pod koniec tego etapu pojawia się w pochwie pęcherz omoczniowy. Za nim widoczny jest pęcherz owodniowy, który niekiedy wcześniej pęka w macicy.
Etap 2
U krów trwa od jednej do dwóch godzin, przy czym u pierworódek czas ten może być nieco dłuższy. Szyjka jest już w pełni rozwarta. Krowa najczęściej się kładzie. Występują coraz częstsze skurcze mięśniówki macicy, rozpoczyna się praca tłoczni brzusznej i cielę zostaje wydane na świat. W prawidłowym przebiegu porodu najpierw wychodzą przednie kończyny i głowa a następnie reszta ciała. Ważne jest tu zrozumienie podstawowych określeń opisujących ułożenie cielaka.
Przodowanie określa, która część ciała ukazuje się jako pierwsza. Prawidłowe jest przodowanie głowowe. W przypadku przodowania pośladkowego poród może być utrudniony. W tym wypadku dochodzi do przerwania pępowiny zanim głowa cielaka wydostanie się na zewnątrz.
Postawa oznacza relację grzbietu płodu do grzbietu matki. Jeśli cielę ustawione jest grzbietem w stronę grzbietu matki określa się to jako postawę górną. Wszelkie odstępstwa są uznawane za patologię.
Położenie z kolei opisuje relację osi długiej ciała płodu do osi długiej matki. Położenie podłużne jest prawidłowe, natomiast poprzeczne lub pionowe są patologią. Mogą wynikać z działania silnych skurczów macicy przy zamkniętej szyjce. Zdarzają się także u martwych płodów.
Ułożenie mówi o stosunku głowy, szyi i kończyn płodu do jego tułowia. Zagięcie głowy lub którejś z kończyn wymaga repozycji z pomocą człowieka.
czytaj dalej...
