Świnia mangalica - charakterystyka łatwej w hodowli krzyżówki

Świnia mangalica Świnia mangalica

Mangalica należy do ras świń typu słoninowego. Powstała w południowo-wschodniej Europie. Rasa została wytworzona w XIX wieku na drodze krzyżowania świń bakońskich, wytrwałych na długi transport, sumadiańskich o wysokim poziomie otłuszczenia i ras węgierskich regionalnych. Podczas transportu część zwierząt uciekała, krzyżowała się z dzikami tworząc ówczesną rasę.

Historia rasy

Na Węgrzech bardzo szybko zdobyła popularność ze względu na łatwość hodowli, odporność na całoroczny chów pastwiskowy i brak specjalnych wymagań żywieniowych. Stanowiła 90% pogłowia świń węgierskich. Pod koniec XIX wieku prawie całe pogłowie Mangalicy padło (pomór świń 1885). Dopiero w 1927 roku oficjalnie została uznana za rasę, a w 1965 roku Mangalica stanowiła 60% węgierskiego pogłowia świń. Obecnie są objęte programem ochronnym ze względu na zmniejszającą się liczbę zwierząt.

Populacja zaczęła się zmniejszać głównie ze względu na rosnące zapotrzebowanie na chudą wieprzowinę, a mięso Mangalicy do takich nie należy. Świnie tej rasy późno dojrzewają i mają wolniejsze przyrosty, nie nadają się do ferm wielkotowarowych. Obecnie hodowane są systemem ekstensywnym z dostępem do pastwisk w niewielkich stadach, w Ogrodach Zoologicznych i gospodarstwach agroturystycznych. W niektórych parkach krajobrazowych w Europie wykorzystuje się je do pielęgnacji runi pastwiskowej- zjadają chwasty.

Charakterystyka

Mangalica jest świnią średniego kalibru. Lochy dorastają do 75 cm w kłębie i masy 150-160 kg, knury mogą mieć w kłębie nawet 85 cm i masę ciała 180 kg. Mają zwartą budowę, są masywne i dobrze umięśnione. Zad jest spadzisty, ale grzbiet mocno wysklepiony. Głowa jest nieduża, uszy średniej wielkości skierowane wzdłuż ryja.

Odmiany

Występują trzy odmiany barwne różniące się pochodzeniem i typem. Wszystkie z nich mają długą, kręconą sierść, o jedwabistym połysku przypominającą wyglądem wełnę owczą. Pierwsza to odmiana słoninowa blond o brudnożółtym umaszczeniu. Druga jest jednolicie ruda, o różnych odcieniach. Trzecia odmiana może mieć umaszczenie od szarego do czarnego. Wszystkie odmiany barwne mają czarne obramówki ryja, oczu i racic. Młode rodzą się z paskami na całym ciele z tzw. Liberią (cecha pierwotna pochodząca od dzika)

Rozród

Mangalica jest świnią pierwotną, dlatego nie cechuje się wysokimi wskaźnikami płodności. W miocie rodzi się 5-9 prosiąt. Zwierzęta te późno dojrzewają płciowo. Wykazują wiele ciekawych zachowań społecznych, np. knur i locha opiekują się wspólnie potomstwem. Rasa ta jest mniej agresywna i prostsza w obsłudze.

Warunki utrzymania

Mangalica jest mało wymagająca. Charakteryzuje się dobrą zdrowotnością, odpornością na choroby pasożytnicze i długowiecznością. Można ją hodować cały rok na pastwisku, zapewniając schronienie przed deszczem i zimnem. Bardzo dobrze znosi wysokie amplitudy temperatur. Nie ma wysokich wymagań pokarmowych, zadowala się zielonkami, odpadkami kuchennymi i okopowymi. Bardzo dobrze wykorzystuje pokarmowo pastwiska żywiąc się fauną i florą.

Użytkowanie

Obecnie mięso z Mangalicy jest traktowane jako rarytas regionalny. Idealnie nadaje się na wszelkiego rodzaju kiełbasy i szynki długo dojrzewające, a także popularne węgierskie salami. Mangalica najlepiej przyrasta w powolnym, ekstensywnym tuczu. W wieku 24 miesięcy może ważyć nawet 200 kg. Przy chowie intensywnym w wieku 12 miesięcy może dorosnąć do 150 kg.

Współczesna hodowla ras pierwotnych ma na celu zachowanie bioróżnorodności genetycznej, ale również możliwość powrotu do starych metod chowu. Coraz częściej konsument zwraca uwagę na jakość produktu i docenia jego walory smakowe. W Polsce mięsa Mangalicy i jego przetworów można spróbować na różnego rodzaju targach śniadaniowych.

Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska

Bibliografia:

  1. Rasy zwierząt gospodarskich. Nowicki B., Jasek S., Maciejowski J., Nowakowski P., Pawlina E., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, ISBN 978-83-01-16664-9, 162
  2. Chów i hodowla trzody chlewnej. Pod redakcją Rekiel A., Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005, ISBN 83-7244-663-6, 10
  3. Przewodnik z hodowli i produkcji trzody chlewnej. Pod redakcją Rekiel A., Fundacja ROZWÓJ SGGW, Warszawa 1997, ISBN 83-86980-28-X, 8-13
  4. Hodowla i użytkowanie świń. Pod redakcją Grudniewskiej B., Wydawnictwo ART. Olsztyn, Olsztyn 1998, ISBN 83-87443-81-6, 142-144
  5. Stare rasy świń w Europie- Mangalica. Trzoda chlewna 6/2007, 46-47

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki