Rozród trzody chlewnej - najważniejsze informacje

Rozród trzody chlewnej Trzoda chlewna

Prawidłowy rozród trzody chlewnej jest najważniejszym elementem składowym hodowli. Ma olbrzymi wpływ na wyniki produkcji, opłacalność oraz zdrowotność stada. Zapoznanie się z budową układu rozrodczego i ewentualnymi schorzeniami, nauka obserwacji objawów rujowych, prawidłowe inseminowanie oraz dbanie o lochę i prosięta po porodzie jest niezwykle ważne w dobrze funkcjonującej fermie trzody chlewnej.

Budowa układu rozrodczego lochy i knura

Układ rozrodczy lochy składa się ze sromu, przedsionka pochwy, pochwy, macicy, jajowodów i jajników. Głównymi zadaniami tego układu jest produkcja hormonów (wykazywanie objawów rujowych) i komórek rozrodczych.

Układ rozrodczy knura składa się z narządów zewnętrznych –jąder i napletka z prąciem oraz narządów wewnętrznych –najądrzy, nasieniowodów, przewodu moczowo-płciowego oraz dodatkowych gruczołów płciowych.

Dojrzałość płciowa

W dojrzewaniu trzody chlewnej można wyróżnić dojrzałość płciową i rozpłodową. Dojrzałość płciowa jest osiągana w momencie kiedy organizm rozpoczyna produkować komórki rozrodcze (następuje to wcześniej niż rozpłodowa). Dojrzałość rozpłodowa to okres, w którym młody osobnik jest gotowy do rozrodu- loszki do zapłodnienia, knurki do pobierania nasienia lub krycia loch.

Młode loszki osiągają dojrzałość płciową w 5-7 miesiącu życia. Pierwsze krycie powinno się przeprowadzić w drugiej zaobserwowanej rui. Knurki dojrzewają wcześniej od loszek. W 5-6 miesiącu życia występuje silny popęd płciowy i zdolność do kopulacji oraz produkcji nasienia. Najczęściej knurki dopuszcza się do rozrodu w wieku 8 miesięcy. Początkowo użytkowane są rzadko, wraz z wiekiem zwiększa się częstotliwość krycia lub pobierania nasienia (mniej więcej od 12 miesiąca życia).

Podczas wyboru młodych knurków i loszek do rozrodu zwraca się uwagę nie tylko na wiek, ale również na masę ciała, prawidłowy rozwój oraz zdrowotność. Optymalna masa loszek branych do rozrodu to 90-130 kg (w zależności od rasy i pokroju). Nie powinno się przedłużać ani wieku, ani przekraczać tej masy, ponieważ mogą pojawić się problemy z kryciem, porodem oraz odchowem prosiąt. Optymalna masa ciała knurków do krycia to 120-130 kg.

Objawy rui

Prawidłowe rozpoznanie rui i wyznaczenie odpowiedniego momentu na pokrycie jest połową sukcesu. Cykl płciowy lochy trwa 21 dni, składa się z czterech faz. W fazie pierwszej, która trwa 2-3 doby loszka staje się niespokojna, obskakuje inne loszki, ale nie dopuszcza do siebie knura. Narządy zewnętrzne zmieniają wygląd- stają się obrzmiałe i zaczerwienione. W drugiej fazie trwającej również 2-3 doby występuje ruja właściwa. Głównym objawem wskazującym na optymalny termin pokrycia jest całkowity odruch tolerancji dla knura lub inseminatora czy hodowcy. Sprawdza się to w prosty sposób, uciskając lędźwie, słabiznę lub bok lochy. Locha w tej fazie nie wykazuje agresji podczas siadania na grzbiecie (również stosuje się jako metodę wykrywania odruchu tolerancji), nieruchomieje z nastawionymi uszami. W fazie trzeciej zwanej porujową wszystkie objawy zanikają, aby płynnie przejść w fazę spoczynku- spokoju płciowego.

Krycie lub inseminacja

W rozrodzie trzody chlewnej można stosować metodę krycia „z ręki” - dopuścić knura do lochy w rui, po ówczesnym sprawdzeniu odruchu tolerancji lub pobranie nasienia i inseminację lochy w rui. Podczas krycia „z ręki” na jednego knura może przypadać maksymalnie 30 loch, natomiast podczas pobierania i rozrzedzania nasienia można inseminować aż 800 loch nasieniem tego samego knura. Inseminacja jest metodą korzystniejszą pod względem ekonomicznym i mniej pracochłonną. Pomieszczenie do krycia powinno być znane zwierzęciu, spokojne i bez śliskiej powierzchni. Locha wykazująca odruch tolerancji zezwala knurowi na kopulację. W pomieszczeniu powinna znajdować się osoba obsługująca zwierzęta, aby w każdej chwili móc wspomóc knura we wprowadzeniu prącia do przedsionka pochwy. Krycie przeprowadza się dwukrotnie podczas jednego cyklu rujowego, w 12 godzinnym odstępie czasu.

Inseminacja jest to zabieg polegający na mechanicznym wprowadzeniu nasienia knura do dróg rodnych samicy. Nasienie jest przebadane mikroskopowo pod względem budowy plemników, zawartości drobnoustrojów oraz czystości, następnie rozrzedzone i wprowadzone pipetą do przedsionka pochwy lochy. Inseminację również należy przeprowadzać podczas fazy rujowej.

czytaj dalej...

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki