Żyto hybrydowe ‒ nowoczesne odmiany polepszające plonowanie

Pierwsze wzmianki o pojawieniu się odmian mieszańcowych żyta, płyną z Niemiec (lata 80. XX wieku). W Polsce, rejestracja odmiany Marder (1994), wzbudziła wśród rolników wiele kontrowersji
i zaciekawienia. Aktualnie krajowy rejestr zawiera następujące rodzaje odmian żyta: 14 populacyjnych, 2 syntetyczne i 17 mieszańcowych.

Odmiany mieszańcowe to efekt krzyżowania dwóch wyselekcjonowanych linii rodzicielskich. Większe możliwości adaptacyjne, znaczny potencjał regeneracyjny oraz polepszenie trzech składowych polonu to wynik poszerzenia puli genetycznej, z jaką pracuje hodowca. Efektem skojarzenia dwóch oddalonych linii wsobnych jest heterozja mieszańców. Zjawisko to polega na wybujałości, zwiększeniu wigoru i witalności pierwszego pokolenia rozmnożeniowego (F1). W odróżnieniu od odmian populacyjnych, dalsza reprodukcja nasion mieszańcowych skutkuje pojawieniem się negatywnych, przeciwnych do heterozji właściwości. Dlatego też, materiał siewny odmian hybrydowych musi być corocznie wymieniany.

Zalety odmian hybrydowych

Doniesienia literaturowe wskazują na 10‒25% zwyżkę plonu ziarna żyta mieszańcowego w stosunku do odmian populacyjnych. To wszystko za sprawą zwiększonej liczbie ziarniaków w kłosie i wyższej MTZ (masa tysiąca ziaren). Formy hybrydowe mają lepiej rozwinięty system korzeniowy, sięgający do głębszych warstw gleby. Cecha ta ułatwia pobieranie wody i składników pokarmowych z różnych warstw podłoża. Dodatkowo stabilizuje roślinę i chroni przed nadmiernym wyleganiem. Odmiany mieszańcowe wymagają lepszych kompleksów glebowych (III, IV). Tylko w takich warunkach plonują wysoko i wiernie. Żyto mieszańcowe świetnie znosi abiotyczne i biotyczne warunki stresowe.  

Uprawa odmian hybrydowych

Warunkiem uzyskania wysokiego plonu ziarna jest jego wcześniejszy, precyzyjny wysiew. Nawet niewielkie opóźnienie sprawia, że faza krzewienia żyta zostaje częściowo przesunięta na wiosnę, zachodzi w warunkach wydłużającego się dnia i wzrostu temperatur. Pędy z rozkrzewień wiosennych nie jest plonotwórczo równoważne z pędami powstałymi jesienią. Należy pamiętać, że żyto mieszańcowe sieje się w nieco mniejszej obsadzie: 260‒280 ziarniaków na 1ha.

Uprawa odmian mieszańcowych to gwarancja lepszej przydatności konsumpcyjnej ziarniaków. Wynika to z ich zwiększonej odporności na porastanie, co pozwala na uzyskanie najlepszych parametrów ziarna w warunkach opóźnionych zbiorów. Żyto hybrydowe wymaga wyższych nakładów na przemysłowe środki produkcji (nawożenie mineralne, regulatory wzrostu, pestycydy). Większe, niż w przypadku uprawy odmian populacyjnych, zaangażowanie finansowe rolnika rekompensuje handlowy plon ziarna, wynoszący nawet 6,5 t/ha.

 

 

Autor: Magdalena Kuźmicka

Bibliografia:

Budzyński W., Szempliński W., „Szczegółowa uprawa roślin” Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 2003 r.

Geiger H.H., Miedaner T., 1999. Hybrid rye and heterosis. The Genetics and Exploitation of Heterosis in Crops. USA: 439-450.

Piskier T., Sławiński K., „Reakcja żyta hybrydowego na uprawę bezorkową” [w:] „Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering”, nr 57/2012 r., s. 65-67.

Waligóra R., „Hybrydowa przyszłość” [w:] „Tygodnik rolniczy”, nr 46/2011 r., s. 17-18.

 

ROŚLINY WCALE NIE TAKIE ZNANE! SPRAWDŹ SIĘ W NIECODZIENNYCH PYTANIACH

[1/10] Które drzewo w średniowiecznej Europie było czczone jako symbol boga piorunów?

Komentarzy (2)

  1. fryk

    Jak nawozić azotem żyto hybrydowe, wiem, że ma inne wymagania niż odmiany populacyjne?

    • seba

      hybrydowe potrzebuje zdecydowanie wiecej azotu, 2-3 razy wiecej niz populacyjne, w zaleznosci od gleby itp oczywiscie. A stosuje sie go takze w 3 dawkach.

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki