Przebieg ciąży i poród u krów - najważniejsze informacje
Bydło rasy holsztyńsko-fryzyjskiej - najpopularniejsze w Polsce
Zobacz także
Problemy krów wysokowydajnych
Krowy holsztyńsko-fryzyjskie należą do ras wysokowydajnych. Niestety z wysoką wydajnością wiążą się również typowe schorzenia. To bydło nie należy do grupy długowiecznych zwierząt. Hodowcy wolą prowadzić wychów jałówek remontowych niż utrzymywać przez wiele laktacji jedno zwierzę.
Wiele chorób wysokoprodukcyjnych zwierząt ma podłoże żywieniowe. Krowy o dużej wydajności powinny być dzielone na grupy żywieniowe (technologiczne) w zależności od stanu fizjologicznego. Celem tego zabiegu jest dostosowanie zapotrzebowania bytowego i produkcyjnego na składniki odżywcze do konkretnej grupy zwierząt.
Najczęstszymi schorzeniami dotykającymi polskie HF-y są; mastitis, choroby metaboliczne, choroby związane z zaburzeniem gospodarki mineralnej, kulawizny oraz problemy z rozrodem.
Mastitis jest to zapalenie wymienia, najczęściej spowodowane przez brak higieny podczas doju oraz przez nieodpowiednie warunki panujące w oborze. Do wnętrza wymienia wnikają drobnoustroje chorobotwórcze przez otwarte kanały strzykowe (np. po doju, kiedy krowa kładzie się na brudnej posadzce), powodujące stan zapalny. Jest to choroba, która w dużym stopniu odbija się na ekonomice produkcji mleka. W mleku wzrasta liczba komórek somatycznych oraz spada wydajność. Mleczarnie nie przyjmują mleka, które posiada podwyższoną liczbę LKS (liczba komórek somatycznych) oraz OLB (ogólną liczbę bakterii). Zdiagnozowana krowa, zostaje zasuszona i podawany jest antybiotyk do wymienia przez strzyki.
Kwasica to jedno z najczęstszych schorzeń metabolicznych występujących w stadach bydła mlecznego. Występuje na tle błędów żywieniowych. Choroba powstaje po długotrwałym podawaniu krowom łatwo strawnych i szybko fermentujących węglowodanów przy jednoczesnym niedoborze pasz objętościowych. Maleje apetyt krów oraz produkcyjność. Najlepszą metodą zapobiegania wystąpienia choroby jest prawidłowe żywienie wszystkich grup technologicznych w stadzie.
Ketoza jest kolejnym schorzeniem powodującym ogromne straty ekonomiczne w produkcji mleka. Pojawia się na początku laktacji w wyniku nieprawidłowego żywienia krów w zasuszeniu. Obniża się produkcja mleka, zawartość tłuszczu oraz zwiększają koszty utrzymania i leczenia chorych zwierząt.
Tężyczka pastwiskowa i porażenie poporodowe to choroby związane z niewłaściwą gospodarką mineralną wapnia i magnezu, najczęściej spowodowane niezbilansowaniem potrzeb mineralnych krów wysokowydajnych lub przedwczesnym wypuszczeniem krów na pastwisko.
Mimo, że krowy holsztyńsko-fryzyjskie były długo doskonalone pod względem jakości kończyn i racic, to nadal bardzo często występuje u nich kulawizna. Spowodowana jest niedoborem składników odżywczych w paszy, niewłaściwą powierzchnią podłogi, brakiem higieny oraz korekcji racic.
Problemy z rozrodem mają bardzo różnorodne podłoże, od niedoboru składników mineralnych (np. selen) w paszy po konsekwencje poprzednich schorzeń (np. kwasicy).
Bibliografia
Historia powstania rasy holsztyńsko-fryzyjskiej (hf). Pawlak H., Hodowca bydła 2012/11
Chów i hodowla bydła. Reklewski Z., Dymnicki E., Łukasiewicz M., Jezierski T., Fundacja ROZWÓJ SGGW, Warszawa 1993, 27-33
Rasy zwierząt gospodarskich. Nowicki B., Jasek S., Maciejowski J., Nowakowski P., Pawlina E., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, ISBN 978-83-01-16664-9, 49-52
Produkcja zwierzęca. Cz.II Bydło i trzoda chlewna. Pod redakcją Nałęcz-Tarwackiej T., Hortpress Sp. z o.o., Warszawa 2006, ISBN 83-89211-87-4, 17-22
Poradnik hodowcy krów mlecznych. Osten-Sacken A., Totaldruk, Poznań 2004, 70-72
Aktualne problemy zdrowotne u bydła. Polskie Stowarzyszenie Bujatryczne. Łomża – Piątnica 2009, ISBN 978-83-86-175-48-2,
