Szkockie bydło górskie, czyli highland - opis i hodowla
Bydło dexter – niewielka rasa mięsno-mleczna
Zobacz także
Bydło dexter to jedna z najmniejszych istniejących ras, użytkowana w dwóch kierunkach – mięsnym i mlecznym. Ze względu na niski pobór paszy przy stosunkowo wysokiej mleczności dextery zyskały w XX w. zainteresowanie hodowców, obecnie jednak ich zasięg jest ograniczony do niewielkich stad, utrzymywanych głównie w Irlandii i Anglii.
Pochodzenie i występowanie
Pierwsze księgi hodowlane rasy dexter powstały w 1887 r. w Irlandii, choć źródła z końca XVIII w. wskazują, że prace nad jej doskonaleniem trwały już wcześniej. Mr Dexter, hodowca bydła kerry, wybierał do kojarzeń osobniki najmniejsze, dotknięte achondroplazją. Wada ta polega na nieprawidłowym przebiegu kostnienia śródchrzęstnego, którego wynikiem jest nieproporcjonalna budowa ciała, z dużą głową, krótkimi kończynami i zniekształconym kręgosłupem. Niewielkie rozmiary zwierząt szybko wzbudziły zainteresowanie hodowców i tak na początku XX w. sprowadzono dextery do USA, a następnie do Danii, Belgii, Niemiec Włoch, Argentyny, Afryki Południowej i Australii. Ze względu na dużą wrażliwość na choroby rasa ta nie zyskała jednak znaczenia poza Wielką Brytanią.
Pokrój
Wysokość buhajów rasy dexter nie przekracza 110 cm w kłębie, w przypadku krów graniczną wartością są 102 cm. Osobniki męskie osiągają masę 400-540 kg, żeńskie – 300-360 kg. Bydło dexter cechuje się masywną budową ciała – zwierzęta mają szerokie, krótkie głowy z niewielkimi rogami, skierowanymi w górę. Ich tułowia są głębokie i umięśnione, wymiona dobrze rozwinięte, a nogi nieproporcjonalnie krótkie. Najczęściej spotyka się dextery jednolicie czarne, rzadziej zaś czerwone i brunatne.
Płodność i rozród
Bydło dexter cechuje się dobrą płodnością, a porody przebiegają łatwo. Problem stanowi jednak duży odsetek poronień i potworkowatych cieląt – cechy te wynikają z wspomnianych wcześniej wad genetycznych. Potomstwo mieszańcowe po rodzicach ras dexter i kerry nie dziedziczy achondroplazji.
Wartość
Zwierzęta dostarczają chude mięso o doskonałych walorach smakowych i wysokiej wartości kulinarnej. Ich wydajność mleczna, biorąc pod uwagę rozmiary krów, jest duża i sięga 2200-2500 kg (4,3% zawartości tłuszczu). Sympatię hodowców budzi łagodny charakter krów i buhajów, które nadają się do tresury.
Autor: Małgorzata Długosz
Bibliografia:
Nowicki B. i in., „Rasy zwierząt gospodarskich”, PWN, Warszawa 2011 r., s. 67-68.
Pawlak H., „Znane i mniej znane rasy bydła”, Pro Agricola Sp. z o. o. , Gietrzwałd 2013 r., s. 43-45.
Sambraus H.H., „Rasy zwierząt gospodarskich”, wyd. Multum, Warszawa 2000 r., s. 79.
