Gorczyca sarepska - charakterystyka, odmiany i uprawa

1/5 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Gorczycę sarepską (Brassica juncea) nazywa się także gorczycą modrą lub kapustą sitowatą. Jest rośliną jarą, jednoroczną, należącą do rodziny kapustnych. Pochodzi z Indii oraz centralnej Azji, gdzie była uznawana za chwast. Jej uprawa ma mniejsze znacznie niż gorczycy białej. Nasiona tej rośliny wykorzystuje się do wyrobu przypraw kuchennych, takich jak musztarda czy pieprz ziołowy. W przetwórstwie mięsnym i warzywnym może być stosowana jako konserwant. W lecznictwie wykorzystywana do wytwarzania plastrów gorczycznych, jej olej bywa przydatny w farmacji, produkcji kosmetyków czy do celów kulinarnych.

Odmiany

Wśród odmian hodowlanych można wyróżnić gorczyce brązowonasienne i żółtonasienne. W Polsce uprawiano odmianę o brązowych nasionach – Małopolską, została ona jednak wykreślona z krajowego rejestru. We wspólnotowym katalogu (CCA) znajdują się 22 odmiany gorczycy sarepskiej.

Cechy charakterystyczne

Gorczyca sarepska wytwarza palowy system korzeniowy, który głęboko wnika w glebę. Jej łodyga jest sztywna i wyprostowana. Może osiągać wysokość do 120 cm i wytwarza 2–3 pędy boczne. Ma barwę niebieskozieloną, pokrywa ją woskowy nalot. Dolna część łodygi jest obficie owłosiona, a dolne liście są ogonkowe, szorstkie i pierzastosieczne. Środkowe – osadzone na krótkich ogonkach – mają szerokolancetowaty kształt i pokrywa je woskowy nalot. Kwiatostan wytwarza baldachogrona, które wyrastają na wierzchołku pędu głównego i rozgałęzień bocznych. Kwitnienie rozpoczyna po 6 tygodniach wegetacji. Kwiaty, które wytwarza, mają jaskrawożółtą barwę i skłonności do obcozapylenia. Owoc to wielonasienna łuszczyna, która może wytwarzać nawet 25 nasion. Bardzo łatwo się usypuje, jest cienka i zakończona dziobem, osiąga długość 3–5 cm. Drobne nasiona mają brązową lub brązowoczewoną barwę oraz kulisty kształt. Ich powierzchnia jest słabosiatkowata. Po zamoczeniu w wodzie nasiona nie śluzowacieją. Na części z nich może występować podobny do pleśni biały nalot. Masa 1000 nasion wynosi 1,5–3 g.

Skład nasion

Nasiona gorczycy sarepskiej zawierają 28% białka i 34% tłuszczu, a największy udział w składzie kwasów tłuszczowych mają kwas erukowy – 26% oraz kwas linolowy – 22%. Glukozynolan sinigryna zawarty w nasionach tworzy olejek gorczyczny, który nadaje nasionom lub śrutom bardzo ostry, piekący smak. W związku z tym nasiona nie nadają się na paszę.

Wymagania

Gorczycę sarepską zalicza się do roślin dnia długiego. Jej okres wegetacji trwa do 110 dni. Najlepiej rośnie na kompleksach pszennych i żytnim bardzo dobrym. Wymaga gleb zasobnych w wapń, ponieważ na zakwaszonych gorzej się rozwija. Najlepiej, żeby ich odczyn wynosił 5,8–6,8. Pod jej uprawę nie nadają się gleby podmokłe oraz piaszczyste.

Bardzo dobrze znosi wiosenne przymrozki i najlepiej udaje się w rejonach, gdzie roczna suma opadów osiąga ok. 400 mm. Źle znosi okresowe susze. Zalecana do uprawy w północnych i południowo-wschodnich rejonach kraju oraz na Pogórzu Karpackim i Sudeckim.

czytaj dalej...