
Wyka ptasia - lubiany przez zwierzęta chwast o średniej wartości pastewnej
Rącznik pospolity (Ricinus communis) zwany jest również kleszczowiną ze względu na podobieństwo nasion rącznika do nabrzmiałego kleszcza (Ricinus to inaczej owczy kleszcz). Polska nazwa związana jest również z dłoniastym kształtem liści. Rącznik pochodzi z rodziny wilczomleczowatych, a jego naturalne siedliska występują w Afryce i Indiach. Tam jest drzewem, u nas to szybko rosnący tropikalny krzew o zielonych liściach. Jest bardzo charakterystyczny, nie sposób pomylić go z inną rośliną. W pierwotnych warunkach jest częściowo zimotrwały, jednak w chłodniejszym klimacie, takim jak nasz, traktuje się go jak roślinę jednoroczną.
W czasie jednego sezonu wegetacyjnego tworzy pędy o długości nawet do 2 m o okazałych liściach. Większość odmian osiąga wysokość 1,2-1,8 m i szerokość ok. 90 cm. Przez rolników nazywany jest on antykretem, ponieważ ma działanie skutecznie odstraszające krety. Ze względu na znaczne rozmiary jest to krzew chętnie uprawiany w parkach i ogrodach, by ukryć mniej estetyczne ogrodzenia lub zabudowania.
Rącznik to roślina oleista uprawiana w strefie klimatu umiarkowanego. Ma trzy gatunki, jednak w Polsce znaczenie użytkowe ma jedynie rącznik pospolity. W tej odmianie jest to rozgałęziony krzew charakteryzujący się pojedynczymi i dużymi, głęboko klapowanymi liśćmi przypominającymi dłoń. Są one niezwykle imponujące o średnicy sięgającej nawet 25-50 cm. Rosną one na długich ogonkach i mają po kilka (średnio po ok. 5-11) ząbkowanych, gładkich i błyszczących segmentów. Z reguły mają zieloną barwę, jednak u młodych roślin mogą występować również ciemnobrązowe liście. Ułożone są na łodydze skrętolegle. Łodyga rącznika jest prosta i gruba, może być pusta w środku lub częściowo wypełniona rdzeniem. Na powierzchni często jest bruzdkowana lub pokryta woskowym nalotem. Tworzy rozgałęzienia boczne zakończone kwiatostanem. Liście wraz z łodygą mają dużą wartość dekoracyjną.
Mniej dekoracyjne są natomiast kłosowate kwiatostany o niezwykle drobnych zielonych i czerwonych kwiatach. Jako roślina rozdzielnopłciowa i jednopienna tworzy kwiaty żeńskie i męskie, które są ułożone spiralnie na osi jednego kwiatostanu. Żeńskie kwiaty rosną w wierzchniej części grona, zajmując jej większą część, męskie natomiast zajmują jego podstawę. W rozkwitających żeńskich kwiatach widoczne są słupki z trzema dwudzielnymi znamionami o kolorze czerwonym, różowym lub żółtym, w męskich – drobne, silnie rozgałęzione pręciki żółtego koloru. Są one wiatropylne. Po zapyleniu kwiatów żeńskich rozwija się kulista lub owalna torebka pokryta dość grubymi i długimi kolcami. Rosnące w grupach czerwone owoce podobne do nasion fasoli należą do najbardziej trującej części rośliny. Skrywają w sobie czarne, twarde nasiona, które są najbardziej trującą częścią rośliny. Ich osłonki są bardzo trujące, stąd też najlepiej usunąć je, gdy tylko dojrzeją i zaczną pękać.
Wysiew nasion najlepiej praktykować w marcu i kwietniu, wysiewając je w szklarniach bezpośrednio do dużych donic lub rabat. Najlepiej sadzić pojedynczo namoczone wcześniej nasiona i tak przygotowane trzymać w ciepłym miejscu, co przyspieszy ich kiełkowanie. Podlewać w miarę potrzeby, pamiętając o tym, że są to rośliny bardzo wrażliwe na mrozy. Po wykiełkowaniu przesadzamy je na słoneczne stanowisko. Nie powinno się siać nasion od razu do gruntu, gdyż mogą nie zdążyć wówczas zakwitnąć. Rącznik rośnie najlepiej w wilgotnej, dobrze przepuszczalnej i żyznej glebie. Do prawidłowego wzrostu potrzebuje gleby bogatej w składniki pokarmowe, a także osłoniętego i zacisznego miejsca. W bardziej otwartych i wietrznych przestrzeniach trzeba go podpierać, by uniknąć połamania łodyg. Podlewamy i dokarmiamy go w suche dni podczas słonecznej pogody. Młode sadzonki są wrażliwe na zbyt wysoką wilgotność gleby, co odchorowują gniciem korzeni. Rącznik kwitnie od lipca do późnej jesieni. W naszym klimacie z reguły występuje jako roślina jednoroczna i nie zimuje.
czytaj dalej...Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!
Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska
Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl