Pigwa pospolita – wartościowy krzew rodzący niezwykle aromatyczne owoce
Krokosz barwierski – znany jako substytut szafranu. Poznaj jego zastosowanie!
Zobacz także
Krokosz jest jedną z najstarszych roślin uprawnych w historii ludzkości. W naszej strefie klimatycznej jedyną występującą rośliną z tego rodzaju jest krokosz barwierski (Carthamus tinctorius L.).
Jego nazwa pochodzi od zastosowania kwiatów tego gatunku do farbowania i barwienia, w zamierzchłych czasach uchodził za źródło najlepszego barwnika roślinnego. Pochodzi z Bliskiego Wschodu i Indii, obecnie uprawiany jest w strefach umiarkowanych i podzwrotnikowych.
Opis rośliny
Krokosz to roślina zielna z rodziny astrowatych, najczęściej jednoroczna, rzadziej dwuletnia. Ten szybko rosnący kwiat osiąga średnio 70-80 cm wysokości, jednak w szczytowej formie może urosnąć nawet do 150 cm. Ma sztywne mocne pędy i podłużnie bruzdowaną, błyszczącą łodygę koloru białożółtego. W rzadszych siewach posiada dużo rozgałęzień bocznych już od połowy swojej wysokości, w gęstszych rozgałęzia się jedynie w górnej części, co ułatwia równomierność kwitnienia i dojrzewania nasion.
Jego liście są lancetowate lub owalne. Górne są ząbkowane i cierniste na brzegu, natomiast dolne są gładkie, całobrzegie, bez kolców na górze. Ich wielkość zmniejsza się wraz z wyższymi partiami łodygi. Górne liście rośliny są ochroną dla całego kwiatostanu, który ma kształt niewielkiego, płaskiego lub lekko stożkowatego koszyczka otoczonego drobnymi listkami. Kuliste kwiaty ułożone w piękne główkowate kwiatostany mają barwę pomarańczowożółtą, żółtobiałą lub czerwono-pomarańczową. Płatki korony kwiatów zawierają substancje wykorzystywane do otrzymywania dwóch barwników: kartaminy, zwanej też hiszpańską czerwienią, oraz złocieni krokoszowej.
Jedna roślina może wykształcić od 20 do 80 koszyczków, a każdy z nich może zawierać od 30 do 70 kwiatów. Kwiaty są rurkowe i składają się z jednego słupka, pięciu płatków korony i pięciu pręcików. Owoce rokoszy maja białą barwę i jajowaty kształt, a ich okrywa owocowa jest twarda i trudno się rozłupuje. W środku owocu znajdują się luźno ułożone nasiona, z których robiony jest jadalny olej.
Uprawa
Krokosz barwierski jest rośliną obcopylną i owadopylną, częściowo zachodzi też do samozapylenia. Kwiat lubi głęboko zapuszczać korzenie, stąd dobrze rośnie na żyznej i dobrze nawodnionej glebie. Krokosz kwitnie w okresie od lipca do września po ok. 90 dniach wegetacji. Jeden koszyczek kwitnie 1-4 dni, a cała roślina ok. miesiąca. Koszyczki kwiatowe ścina się w pełni kwitnienia, wtedy też zmienia się barwa płatków korony – na początku jest żółta, potem pomarańczowa, a nawet czerwona, rzadziej tylko żółta lub biała.
czytaj dalej...
