Lnicznik siewny – charakterystyka, występowanie, szkodliwość i zwalczanie

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

W przeciwieństwie do pozostałych lniczników, odmiana siewna jest bardzo rzadka. Pojawia się jednak na terenie całego kraju, a jej wschody w uprawie mogą zaniepokoić niejednego rolnika – ta niepozorna roślina w sprzyjających warunkach może osiągnąć naprawdę duże rozmiary i stanowić konkurencję dla wielu roślin polowych.

Charakterystyka

W Polsce bardziej pospolite są inne odmiany lnicznika – głównie lnicznik właściwy i lnicznik drobnoowocowy. Ich rozpoznanie nie powinno stanowić kłopotu, chociaż są do siebie dość podobne. Wszystkie wschodzą pod koniec wiosny i prawie przez całe lato, siewki są do siebie bardzo podobne – składają się z owalnych liścieni w zielonkawym kolorze, które zwężają się ku dołowi, tworząc bardzo krótkie ogonki. Roślina jest jednoroczna i bardzo rzadko zimuje.

Lnicznik siewny osiąga między 30 a 80 centymetrów wysokości. Ma cienką, delikatną łodygę, najczęściej nagą, nierozgałęziającą się i wzniesioną. Liście są lancetowate lub strzałkowate, mają bardzo płytko ząbkowane brzegi. Wszystkie – i te największe, dolne, i drobne znajdujące się na szczycie rośliny są osadzone bezpośrednio na łodydze. Kwiat pojawia się na jej szczycie, kwitnienie przypada na koniec maja - początek czerwca, ale czasami ciągnie się aż do końca sierpnia. Kwiatostan jest drobny i ma jasnożółty albo biało-żółty kolor. Owocem są łuszczynki, zawierające w sobie niewielkie, żółte i brunatne nasiona, które mogą przetrwać w ziemi przez kilka lat i nie tracą zdolności do kiełkowania.

Występowanie

Mimo tego, że dawniej był bardzo ważną częścią krajobrazu polskiej wsi, obecnie lnicznik siewny pojawia się bardzo rzadko. Występuje na całym niżu, w górach można go zobaczyć na niewielkich wysokościach. Najczęściej wybiera słabe gleby, preferuje te należące do kompleksów żytnich. Nie ma zbyt dużych wymagań – rozwija się niezależnie od stopnia wilgotności, poziomu zakwaszenia ani rodzaju podłoża.

Szkodliwość

Nie opracowano oficjalnych progów szkodliwości, głównie z tego względu, że chwast staje się coraz rzadszy. Jeszcze kilkadziesiąt, sto lat temu stanowił poważny problem w uprawach zbóż, obecnie, dzięki rozwiniętej technologii rolnictwa i większej świadomości sposobów uprawy, pojawia się sporadycznie. Zachwaszcza głównie zboża jare, w szczególności żyto i może się rozprzestrzenić na dużą skalę, zagłuszając, ze względu na swój duży rozmiar, rośliny uprawne. Z rzadka możemy również zaobserwować go w plantacji lnu. Porasta przydroża polne, miedze i nieużytki. Nie stanowi zagrożenia dla zwierząt – jego udział w pastwisku lub sianie jest obojętny.

Zwalczanie

Nie zarejestrowano herbicydów przeznaczonych do zwalczania lnicznika siewnego, jednak, na szczęście, roślina pojawia się tak rzadko, że nie ma potrzeby sięgania po środki chemiczne. Najczęściej jego populacja na stanowisku jest niewielka, lnicznik siewny nie może również poszczycić się umiejętnością szybkiego rozprzestrzeniania, więc pojedyncze egzemplarze nie powinny budzić niepokoju. W zasadzie można w całości go wyeliminować naturalnymi metodami ochrony upraw polowych. Przede wszystkim ważne jest przestrzeganie czystości materiału siewnego – należy się upewnić, czy razem z nasionami roślin, które zamierzamy wysiać, na pole nie dostaną się nasiona lnicznika siewnego. Poza tym staranna uprawa roli, systematyczne odchwaszczanie mechaniczne i wykaszanie poboczy powinno w zupełności wystarczyć.

Wykorzystanie

Lnicznik siewny jest źródłem leczniczych substancji. Jego wykorzystanie w medycynie ludowej było związane z dużą zawartością tłuszczów omega. Dawniej lnicznik był rośliną uprawną, jego nasiona stosowano w celu pozyskiwania tak zwanego oleju rydzowego, używanego w kuchni. Nasiona rośliny aż w 45% składają się z olejów różnego typu.

Autor: Katarzyna Kaźmierczak

Bibliografia:

Aichele D., Golte-Bechtle M., „Jaki to kwiat?”, PWRiL, Warszawa 1984 r., s. 114

Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, IUNG-PIB, Puławy 2011 r., s. 155

Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, PWRiL, Warszawa 1986 r., s. 164

Zdjęcie:

Matt Lavin, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 2.0