Śmiałek darniowy - trawa zaniedbanych łąk
Ostnica Jana – rzadka, dziko rosnąca trawa i efektowna dekoracja skalniaków
Zobacz także
Ostnica Jana to jedna z niewielu traw, która podlega całkowitej ochronie. Coraz rzadziej pojawia się w formie dzikiej, a szkoda, bo jest bardzo atrakcyjna – na szczególną uwagę zasługuje jej kwiatostan – są to bardzo wąskie, dekoracyjne wiechy w białym kolorze. Na szczęście jest duża szansa, że ostatnia Jana zostanie ocalona – coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowania działkowców i właścicieli.
Charakterystyka
Ta niezwykle trwała trawa rośnie najczęściej w dużych, bardzo zbitych kępach. Charakteryzuje się niezwykle wysokim pokrojem – jej pędy generatywne mogą osiągać nawet 100 centymetrów długości. Wszystkie źdźbła są nagie, znajdują się na nich liście o bardzo wąskiej budowie – są szczeciniaste, płaskie, w języczkowatym kształcie, najczęściej w kolorze szarozielonym albo ciemnozielonym. Na strukturze każdego liścia możemy wyraźnie wyznaczyć 7 żeberek, niektóre są bardzo delikatnie owłosione na stronie wierzchniej. Pochwy liściowe bardzo wyraźne, otwarte, mają szaroniebieski nalot.
Najbardziej charakterystyczną cechą rośliny jest kwiatostan. Pojawia się on dopiero w końcu maja i w czerwcu i składa się z wiech złożonych z kłosków zakończonych piórkowatą, owłosioną ością, która przekracza długością 35 centymetrów. Wiecha jest luźna, przechyla się wyraźnie na jedną stronę, wszystkie kłoski mają biały lub biało-żółty kolor. Owocem ostnicy Jana jest ziarniak, który jest ściśle otoczony plewką dolną. Roślina najczęściej wysiewa się na miejscu, a nasiona przez kilka lat zimowania w ziemi nie tracą zdolności do wschodu.
Występowanie
Ostnica Jana w formie dzikiej spotykana jest w Polsce bardzo rzadko. W zasadzie rośnie wyłącznie we wschodniej części Małopolski i na Wyżynie Lubelskiej. W największym natężeniu można ją zobaczyć w dolinie Noteci i przy dolnym biegu Wisły i Odry. Jest to gatunek zagrożony wyginięciem – ostnica jest bardzo wymagającą rośliną jeśli chodzi o składniki odżywcze i warunki atmosferyczne oraz wykazuje małą konkurencyjność, w związku z czym w pobliżu bardziej agresywnych roślin, ustępuje ze stanowiska. Roślina jest zdecydowanie ciepłolubna, potrzebuje suchego i ciepłego miejsca do rozwoju. Nie toleruje gleb o obniżonym poziomie pH, najbardziej lubi te o zasadowym odczynie.
Znaczenie
Mimo tego, że jest nietrwała i trudno się ją hoduje, ostnica Jana cieszy się dużym powodzeniem wśród działkowców i właścicieli ogrodów ozdobnych. Najczęściej zostaje wykorzystana do obsadzenia skalniaków i skarp. Często bywa atrakcyjną dekoracją rabat. Jej wiechy, zarówno świeże, jak i po zasuszeniu, wykorzystuje się w bukieciarstwie.
Pielęgnacja
Wprowadzając ostnicę Jana do ogrodu należy pamiętać, że ta specyficzna trawa ma bardzo duże wymagania. Przede wszystkim powinna rosnąć na stronie południowej – musimy jej zapewnić maksimum słońca i ciepła. Zakupione w sklepie sadzonki są małe, ale należy zwrócić uwagę na to, że kępa w szybkim czasie się rozrośnie – ostnicę sadzimy pojedynczo, gdyż jest bardzo wrażliwa na działanie roślin konkurencyjnych i może się nie utrzymać. Optymalna odległość między jedną a drugą kępą powinna wynosić od 4 do 5 metrów.
Ponieważ jest to roślina trwała, musimy zadbać o to, żeby w każdym sezonie miała pod dostatkiem składników mineralnych. W tym celu przeprowadzamy wiosenne nawożenie, uważając, żeby dawka nawozu mineralnego była optymalna – przenawożone rośliny mogą być zbyt wybujałe i w efekcie zacząć „łysieć”. Zbyt duże kępy ostnicy możemy bez szkody podzielić na mniejsze sadzonki i posadzić w innym miejscu. Trawy nie należy przycinać przed zimą – powinna bez problemu przetrzymać przymrozki. Dodatkowo, powstające na jej źdźbłach kryształki lodu nadają zimowemu ogrodowi niezwykłego uroku.
Autor: Katarzyna Kaźmierczak
Bibliografia:
Matkowscy G. i W., „Trawy ozdobne”, wyd. Działkowiec, Warszawa 2007 r., s. 84
Kozłowski S., (red.) „Trawy. Właściwości, występowanie i wykorzystanie”, PWRiL, Poznań 2012 r., s. 158-159
„Pokochajmy trawy” [w:] „Kwietnik”, nr 3/2003 r.
„Jesienne trawy” [w:] „Mój piękny ogród”, nr 11/2006 r.
