Rutwica wschodnia - opis, uprawa i użytkowanie

1/2 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Rutwica wschodnia (Galega orientalis) pochodzi z Azji i w stanie dzikim może przetrwać wiele lat. Zaliczana jest ona do roślin motylkowatych drobnonasiennych. Ma ona duże walory miododajne, a dodatkowo nadaje się do uprawy w siewie czystym oraz w mieszankach z trawami czy rośliną ochronną.

Cechy charakterystyczne

Skład chemiczny plonu zielonki rutwicy wschodniej, jest bardzo zbliżony do składu chemicznego lucerny czy koniczyny czerwonej. Jednak kiszonka wyprodukowana z tej rośliny ma mniejszą wartość niż innych roślin motylkowych.

Masa 1000 nasion rutwicy wynosi 5-9 g. Jej system korzeniowy jest palowy i może sięgać na głębokość nawet 1 metra. W warstwie ornej z tego korzenia wyrasta bardzo dużo korzeni bocznych, które mogą zagłębiać się na 70-80 cm. Na korzeniach rozwijają się brodawki bakterii Rhizobum galegae.

Łodygi znajdujące się pod ziemią zawiązują pączki, które po przezimowaniu, w okresie wiosennym, wytwarzają nowe pędy. Rutwica tworzy również wiele rozłogów rosnących poziomo, które po osiągnięciu długości około 30 cm wyrastają na powierzchnie gleby i tworzą nowe rośliny. Wysokość pędów rutwicy może dochodzić do 150 cm w pierwszym pokosie.

Liście rutwicy są nieparzystopierzaste, mają jajowaty kształt i ciemnozieloną barwę, a ich udział w masie nadziemnej roślin może wynosić 40-75%, w zależności od fazy rozwojowej oraz pokosu. Kwiatostanem Galega orientalis są grona składające się z 25-75 kwiatów, które mogą mieć kolor niebieskofioletowy, liliowy, a rzadziej biały. Kwiaty te mogą osiągać długość 1 cm i są zapylane przez owady. Owocem rutwicy jest wielonasienny, niepękający strąk, który osiąga długość 3-4 cm i zawiera 3-7 nasion.

Nasiona rutwicy wschodniej mają barwę żółtozieloną lub oliwkową, a podczas dłuższego przechowywania brązowieją lub czarnieją. Dodatkowo występuje w nich trujący alkaloid galegina, który nie obniża wartości gospodarczej rutwicy, ponieważ jej nasiona nie są wykorzystywane jako pasza.

Odmiany

W Polsce w Krajowym Rejestrze według COBORU jest wpisana jedna odmiana rutwicy wschodniej – Risa. Jej hodowcą jest Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy.

Wymagania

Rutwica wschodnia ma niewielkie wymagania cieplne. Jeżeli zimy są bezśnieżne to wytrzymuje temperatury do -25°C, a na wiosnę temperatury do -6°C nie uszkadzają liści. Jesienią wytrzymuje od -3°C do -5°C.

Rutwica wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę, a jej największe potrzeby przypadają na okres wschodów. Można ją uprawiać na różnych glebach od ornych najlepszych do ornych słabych (I-V klasy bonitacyjnej), które muszą mieć pH powyżej 5,5, od lekko kwaśnego do zasadowego.

Agrotechnika

Rutwicę wschodnią można uprawiać po roślinach okopowych lub zbożach. Nasiona przed wysiewem należy skaryfikować, czyli uszkodzić ich okrywę nasienną w celu przyspieszenia kiełkowania. Można ją również wysiewać w zboża jare, które pełnią wtedy rolę roślin ochronnych. Ilość wysiewu powinna wynosić 300-5000 nasion/m², czyli 20-30 kg/ha, a nasiona najlepiej wysiewać na wiosnę, w maju po odpowiednim nagrzaniu gleby. Głębokość siewu powinna wynosić 1-2 cm, a rozstawa rzędów - 12,5-15 cm lub 45-60 cm. Ilość wysiewu rośliny ochronnej może być zmniejszona nawet o 50%, w porównaniu z wysiewem na ziarno. Do najlepszych roślin ochronnych rutwicy należy pszenżyto jare i owies, ze względu na to, że dobrze znoszą gorsze warunki glebowe i krzewią się słabiej niż jęczmień jary. Rutwica wschodnia wykazuje duże wymagania świetlne, w związku z tym roślinę ochronną należy zbierać od fazy kłoszenia do dojrzałości mlecznej bądź uprawiać rutwicę wschodnią w czystym wysiewie.

Rutwicę można również uprawiać w mieszankach motylkowo-trawiastych, które są przeznaczane na paszę. Jednak należy dobierać gatunki mniej konkurencyjne (np. tymotkę łąkową).

Przy czystym siewie rutwicy wschodniej powinno nawozić się ją przedsiewnie dawką startową azotu w ilości 30 kg N/ha.

czytaj dalej...