Burak pastewny - siew, wymagania, uprawa i zbiór
Charakterystyka popularnych roślin pastewnych - co uprawiać, by mieć największe zbiory?
Zobacz także
Uprawa roślin pastewnych ma bardzo duże znaczenie w gospodarstwach, które nie posiadają trwałych użytków zielonych bądź ich powierzchnia jest niewielka. W związku z tym produkcja własnych pasz ma znaczący wpływ na wielkość produkcji zwierzęcej oraz na poniesione koszty chowu.
Powierzchnia uprawy roślin pastewnych ciągle ulega zmianom. W związku ze spadkiem pogłowia zwierząt gospodarskich w Polsce zmniejsza się również powierzchnia upraw, coraz częściej zwierzęta żywi się też paszami konserwowanymi. Pasze produkowane z roślin pastewnych muszą mieć odpowiedni poziom strawności, właściwy stosunek białka do składników energetycznych oraz zawierać wystarczającą ilość energii, a także odpowiednie składniki mineralne i witaminy. Głównym źródłem paszy pochodzenia roślinnego są trwałe użytki zielone, produkty uboczne przemysłu rolnego (wysłodki buraczane, melasa) oraz uprawa roślin pastewnych. Na cele paszowe przeznaczane są również inne gatunki roślin uprawnych, takie jak: zboża, ziemniaki, marchew, brukiew, buraki czy rośliny oleiste.
Podział roślin pastewnych
Rośliny pastewne można podzielić na pięć grup: motylkowate grubonasienne (strączkowe), motylkowate drobnonasienne, pastewne niemotylkowe, kukurydza oraz okopowe bulwiaste i korzeniowe. Innym kryterium podziału jest trwałość tych roślin, mogą to być: rośliny wieloletnie (motylkowate drobnonasienne i trawy) oraz jednoroczne (okopowe, strączkowe).
Przy doborze roślin na paszę należy zwrócić uwagę na ich skład pokarmowy, czyli zawartość białka i związków energetycznych, do których zaliczamy węglowodany i tłuszcze. Żadna z roślin pastewnych nie zawiera wystarczającej ilości obu tych składników, dlatego też należy uprawiać co najmniej dwie rośliny razem, z których jedna ma w swoim składzie duże ilości białka, a druga – związków energetycznych.
Do roślin, które są źródłem białka, zaliczamy: rośliny motylkowate grubonasienne uprawiane na nasiona i zielonkę, rośliny motylkowate drobnonasienne, trawy z trwałych użytków zielonych i uprawy polowej (zbierane przed kłoszeniem), mieszanki roślin motylkowatych z trawami, kapustę pastewną i rośliny kapustowate nawożone azotem w dawce większej od 50 kg/ha i zbierane przed kwitnieniem.
Źródłem węglowodanów są: kukurydza (zbierana w dojrzałości mlecznej i mleczno-woskowej), zboża zbierane w okresie dojrzałości pełnej (na ziarno) lub mlecznej (całe rośliny), korzenie roślin okopowych i bulwy ziemniaka.
Trzoda chlewna źle wykorzystuje paszę zawierającą duże ilości włókna, w związku z tym należy żywić ją nasionami roślin strączkowych, a ziarno zbóż lub kukurydzę stosować jako dodatek zawierający węglowodany.
Bydło i owce najlepiej skarmiać paszami objętościowymi – za pomocą zielonek, kiszonek, suszu czy siana. Można stosować zielonkę z roślin niemotylkowatych, kiszonkę z kukurydzy lub okopowe rośliny pastewne.
Rośliny grubonasienne (strączkowe)
Rośliny strączkowe mogą być uprawiane m.in. na paszę, jako surowiec do produkcji pasz treściwych czy zielonki. Uzyskana zielonka może być przeznaczana do bezpośredniego skarmiania lub wykorzystywana w produkcji siana czy kiszonki. Dodatkowo wytwarzane nasiona mogą być przeznaczane na cele pastewne jako śruta w skarmianiu zwierząt bądź jako komponent pasz treściwych.
Do roślin strączkowych uprawianych na pasze zaliczamy: pastewne odmiany grochu, bobik, łubiny, soję, wykę jarą i ozimą.
Zawartość białka w nasionach pochodzących od strączkowych może wynosić od 20% do 45%. Dodatkowo rośliny te zawierają w swoim składzie aminokwasy egzogenne, głównie lizynę, w związku z tym są cenną paszą treściwą. Ich nasiona mogą zawierać 0,5–2% tłuszczu, a szczególnym przypadkiem są nasiona soi, które zawierają od 18–22% tłuszczu.
czytaj dalej...
