Fiołek polny – niech nie zwiodą nas barwne kwiaty tego chwastu!
Lepnica rozdęta – ładny w pokroju i niegroźny chwast
Zobacz także
Lepnica rozdęta to niezwykle pospolita w Polsce roślina. Mimo swojego ładnego pokroju, nie jest wykorzystywana jako roślina ozdobna, rośnie wyłącznie dziko, stanowiąc atrakcyjną dekorację łąk i pól. W zasadzie jest chwastem, ale nie stanowi większego problemu w uprawach polowych, ponieważ, w ostatnim czasie, jej populacja znacznie się zmniejszyła.
Charakterystyka
Pokrój lepnicy rozdętej bardzo przypomina wyglądem wszystkie rośliny z rodziny astrowatych, do których należy. Jest to wieloletnia roślina, której pierwsze siewki pojawiają się wczesną wiosną i składają się z lancetowatych, tępo zakończonych liścieni, niezwykle podobnych do pierwszych liści właściwych. Dorosły egzemplarz osiąga od 30 do 60 centymetrów wysokości. Roślina składa się w głównej mierze z kłączy, z których wyrastają długie pędy kwiatowe i płonne, wzniesione lub wznoszące się. Pędy są pojedyncze, tylko ku górze rozgałęziają się nieznacznie. Cała łodyga pokryta jest siedzącymi, sporymi liśćmi, ułożonymi naprzeciwlegle. Mają najczęściej lancetowaty, zaostrzony przy końcu kształt. Całe ziele rośliny ma bardzo żywy, zielony kolor.
Kwiatostanem lepnicy rozdętej jest luźna wierzchotka kwiatowa wyrastająca na rozgałęzieniach pędu. Kwiaty są niezwykle drobne, złożone w nagi kielich o szerokich ząbkach. Płatki są białe lub kremowe, na ich powierzchni można łatwo zauważyć bieg sieci nerwowej. Kwiaty rozwijają się od czerwca do sierpnia, w przekwitłym kielichu kwiatowym znajduje się owoc – torebka o jajowatym kształcie, zawierająca nerkowate, brodawkowate nasiona, które są głównym sposobem rozmnażania się rośliny. Jej kłącza mogą się ukorzeniać, ale siewki pochodzenia wegetatywnego zdarzają się stosunkowo rzadko.
Występowanie
Lepnica rozdęta po pospolity gatunek w Polsce, znajduje się tutaj na całym niżu i, rzadziej, w niższych partiach górskich. Preferuje stanowiska suche i ciepłe, mocno nasłonecznione. Wybiera głównie rędziny i inne gleby piaszczyste i gliniaste. Pozostałe warunki, związane z poziomem żyzności gleby, jej odczynem pH i stosunkami fito-wodnymi są jej zupełnie obojętne. Rośnie głównie na przydrożach, miedzach i skrajach pól.
Szkodliwość
Nie opracowano szczegółowych progów szkodliwości dla lepnicy rozdętej. Roślina bardzo rzadko zachwaszcza uprawy – w niewielkim stopniu pojawia się w roślinach łanowych, ale ze względu na późne wschody i długie dojrzewanie nie jest w stanie przerosnąć znacznie łanu, więc nie ma możliwości zdominowania innych roślin. Najwięcej szkód może sprawić w roślinach motylkowych, szczególnie koniczynie i lucernie.
Zwalczanie
Lepnica rozdęta w tak niewielkim stopniu zagraża roślinom uprawnym, że najczęściej nie ma potrzeby, żeby przeprowadzać jakiekolwiek zabiegi mające na celu jej wykluczenie ze stanowiska. Dobrze poprowadzona gospodarka powinna ją znacznie ograniczyć. Należy zwracać uwagę na czystość materiału siewnego, bronować zasiewy i wcześnie podorywać ścierniska. Roślina nie powinna przenieść się w uprawę z poboczy i miedz, gdyż w małym stopniu rozmnaża się przez kłącza, nie ma zatem powodu, żeby wykaszać je częściej.
Autor: Katarzyna Kaźmierczak
Bibliografia:
Hołubowczik-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, IUNG-PIB, Puławy 2011 r., s. 150
Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, PWRiL, Warszawa 1976 r., s. 78
