Lulek czarny – uporczywy chwast i dobroczynne zioło zarazem

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

W Polsce lulek czarny jest popularnym, dość uciążliwym chwastem, ale na obu kontynentach Amerykańskich, w Japonii, Pakistanie i Indiach uznaje się go za wartościową roślinę uprawną. Mimo tego, że lulek czarny jest silnie trujący, ze względu na skład chemiczny jest cennym surowcem w farmakologii i ziołolecznictwie.

Charakterystyka

Najbardziej charakterystyczną cechą tej jednorocznej, jarej rośliny, jest nieprzyjemny zapach, który wydają zarówno kwiaty jak i liście. Niemiło pachnące olejki eterycznie, które wydziela, sprawiają, że części dorosłej rośliny i siewki są lepkie w dotyku. Jest ciepłolubna i nie zimuje, pierwsze wschody pojawiają się dopiero w maju.

Siewka składa się z nagich, lancetowatych lub jajowatych liścieni, które są umieszczone na krótkich ogonkach i tworzą rozetę. Łodyga dorosłej rośliny jest wzniesiona, osiąga wysokość od 30 do 60 centymetrów, nie rozgałęzia się. Liście siedzą na niej bezpośrednio lub są przymocowane na krótkich ogonkach. Wszystkie są jajowate, ostro zakończone, pierzasto wrębne. Na szczycie łodygi pojawiają się kwiaty, jasnożółte albo kremowe, z bardzo wyraźną, fioletowo nabiegłą siatką unerwienia. Kwiaty są dość duże – mają kilka centymetrów średnicy, najczęściej osadzone są w kątach liści. Kwitnienie rozpoczyna się pod koniec czerwca, a kończy kiedy temperatura spada – w okolicy września. Lulek czarny jest zapylany tylko przez trzmiele, a jego owocem jest torebka, w której znajdują się zdolne do zimowania nasiona, lekkie, czarne, roznoszone z wiatrem. Jeden egzemplarz wydaje co najmniej 10 tysięcy nasion, ale ich średnia liczba oscyluje w okolicy 500 tysięcy. Zbadany rekordzista pod tym względem wyprodukował ich aż prawie milion.

Występowanie

Lulek czarny jest pospolitą rośliną na terenie kraju, występuje na całym niżu i najniższych partiach górskich. Preferuje gleby lekkie, przewiewne, o dużej kulturze rolnej. Najlepiej rozwija się na stanowiskach intensywnie nawożonych mineralnie i po przeprowadzeniu zabiegu wapnowania. Do osiągniecia dużych rozmiarów potrzebuje dużej ilości składników pokarmowych i żyznych, próchniczych podłoży, ale może rozwijać się również w mniej sprzyjających warunkach. Jedynym warunkiem koniecznym jest dla niego duży stopnień nasłonecznienia – nie toleruje cienia i wilgoci.

Chwast pojawia się najczęściej na poboczach, wysypiskach i nieużytkach, ale zdarza się, że zachwaszcza również uprawy polowe i ogrody warzywne.

Szkodliwość

Szkodliwość lulka czarnego jest bardzo duża. Roślina pojawia się najczęściej w okopowych i sadach owocowych, gdzie nie stanowi większego zagrożenia dla plonu. Jednak jej największa szkodliwość objawia się w uprawach maku, gdzie mocno utrudnia zbiór. Nasiona lulka czarnego są trujące i nie sposób ich odróżnić od maku. Obecnie można to zrobić za pomocą specjalnej aparatury, dawniej jednak cały plon, zagrożony obecnością niepożądanych nasion, nadawał się wyłącznie do wyrzucenia. Lulek czarny to roślina psiankowata, więc jest podatna na wszystkie choroby i szkodniki roślin tego typu. Często jest żywicielem pasożytów i grzybów, które atakują pomidory, paprykę czy tytoń. Z tego względu stanowi duże zagrożenie w ogrodach warzywnych.

Cała roślina jest silnie trująca, zarówno w formie świeżej jak i suszonej, dlatego jej udział w pastwisku lub łące przeznaczonej na siano wyklucza obszar z użytkowania. Lulek czarny jest jedną z najbardziej płodnych roślin, a jego nasiona są przenoszone z wiatrem na znaczne odległości – z tego powodu jest bardzo ekspansywny i jego pojawienie się w okolicy uprawy, stanowi dla niej zagrożenie.

czytaj dalej...