Trudna walka z łobodą rozłożystą – jednorocznym chwastem upraw warzywnych

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Jest to jeden z najbardziej wytrzymałych i wytrwałych chwastów, jakie pojawiają się w uprawach i ogrodach warzywnych. Jest odporna na brak wody i zdeptanie, a nawet większość chemicznych oprysków. Walka z łobodą rozłożystą, jest trudna, czasochłonna i nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty.

Charakterystyka

Jest to jednoroczny, jary chwast, który lubi ciepło i bez problemu znosi długotrwałe susze. Osiąga od 30 do 90 centymetrów wysokości i może stanowić sporą konkurencję dla roślin uprawnych. Jego siewki, w postaci zielonych liścieni, pojawiają się od wczesnej wiosny aż do początku lata.

Łoboda ma na tyle charakterystyczny, nietypowy pokrój, że jej rozpoznanie nie powinno nastręczać trudności. Jej łodyga jest zielona, wzniesiona o pokroju rozłożystym (stąd nazwa). Znajdują się na niej jajowate, lekko trójkątne liście, o delikatnie ząbkowanych bądź całkowicie gładkich brzegach. Kwiatostanem jest wyprostowany lub wzniesiony kłos, który składa się z kilku kłębków, zawierających w sobie i męskie i żeńskie kwiaty. Owoce również są dwojakie – jedne lekko owalne, brunatne lub brązowo-czerwone, drugie są czarne, zdecydowanie mniejsze, w postaci płaskich kuleczek albo mikroskopijnych krążków hokejowych. Roślina rozmnaża się wyłącznie poprzez nasiona, które pojawiają się głównie od początku sierpnia. Kłębki mogą zanieczyszczać ziarno siewne, obornik i kompost, i w taki sposób się rozprzestrzeniać.

Występowanie

Łoboda rozłożysta preferuje lekko wilgotne gleby gliniaste – zwłaszcza rędziny i czarne ziemie. Pojawia się najczęściej po nawożeniu obornikiem i zabiegach wapnowania – jest bardzo wymagająca pod względem zawartości azotu i węglanu wapnia. Pospolicie występuje na łąkach, odłogach i poboczach, możemy ją także zauważyć w uprawach roślin okopowych, zwłaszcza ziemniaków, i w ogrodach warzywnych.

Szkodliwość

Szkodliwość łobody rozłożystej jest duża, szczególnie wśród warzyw. Może być żywicielem i siedliskiem grzybów i szkodników, rozprzestrzenia więc choroby różnego rodzaju. Jej wysoki pokrój (w sprzyjających warunkach może osiągnąć nawet 90 centymetrów), sprawia, że zagłusza rośliny uprawne, dzieje się tak zwłaszcza we wczesnym stadium ich rozwoju. Konkuruje o wodę i składniki mineralne, najsilniej o wapń i azot. Nie opracowano oficjalnych progów szkodliwości.

Zwalczanie

Zwalczenie łobody rozłożystej stanowi problem z tego względu, że roślina jest bardzo odporna na działanie herbicydów. Do jej zwalczania zarejestrowano ich kilka, ale w zasadzie tylko jeden preparat – Racer 250 EC – jest w stu procentach skuteczny. Mniejszy efekt mogą przynieść opryski takimi środkami jak Afalon Dyspersyjny 450 SC, Butoxone M 400 SL, Harrier 295 ZC, Lontrel 300 Sl i różne rodzaje preparatu Nightjar (B, C i D). Większość z podanych preparatów zawiera linuron jako substancję czynną, działanie Racera jest natomiast oparte na właściwościach flurochloridonu. Wszystkie preparaty nadają się do oprysków ziemniaków, Afalon Dyspersyjny, Nightjar można stosować jeszcze w marchwi, kukurydzy, selerze korzeniowym i naciowym oraz w grochu. Używając tych środków należy zachować szczególną ostrożność, gdyż są bardzo toksyczne a ich kontakt ze skórą czy innymi tkankami może okazać się niebezpieczny.

Ze względu na małą, wrodzoną wrażliwość łobody na herbicydy i fakt, że jak każdy chwast, może uodparniać się na substancję czynną, jej wyplenienie za pomocą środków chemicznych jest bardzo utrudnione. Z tego względu ważne jest niedopuszczenie do dużego stopnia zachwaszczenia uprawy. Wczesne podorywki ściernisk i przedwschodowe niszczenie siewek bronami może w dużym stopniu zmniejszyć liczebność łobody. Dodatkowo wprowadzenie sukcesyjnego odchwaszczania, zarówno w ziemniakach, jak i ogrodach powinno ochronić uprawę przed rozprzestrzenieniem się chwastu i obniżyć jego występowanie w kolejnym sezonie. Wyrwane rośliny powinny być zniszczone lub spalone, nie nadają się do skompostowania (kompost i obornik mogą roznosić kłębki nasienne łobody po polach). W działaniu przeciwko łobodzie rozłożystej kluczowym aspektem jest niedopuszczenie do pojawienia się i rozprzestrzenienia nasion.

Autor: Katarzyna Kaźmierczak

Bibliografia:

Aichele D., Golte-Bechtle M., „Jaki to kwiat”, PWRiL, Warszawa 1984 r., s. 356

Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, IUNG-PIB, Puławy 2011 r., s. 160

Tymrakiewicz W., „Atlas chwastów”, PWRiL, Warszawa 1976, s. 68

Zdjęcie:

Rasbak, źródło: Wikipedia, licencja: CC BY-SA 3.0