Życica trwała - popularna trawa o dużej wartości pastewnej
Szarłat szorstki - pospolity chwast warzyw okopowych i zbóż jarych
Zobacz także
Szarłat szorstki, zwany też amarantusem lub szczurzycą, występuje w Polsce od XIX w. Najprawdopodobniej został przywieziony do kraju przypadkiem i od tamtej pory bardzo się rozprzestrzenił. Obecnie to pospolity chwast warzyw okopowych i zbóż jarych.
Charakterystyka
Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus L.) jest rośliną jednoroczną. Siewki mają czerwone łodyżki. Ich liście są z wierzchu zielone, a pod spodem czerwono lub fioletowo nabiegłe. Pierwsze liście mają kształt jajowaty. Kolejne są równowąskie i lekko pomarszczone oraz pokryte krótkimi włoskami.
Roślina osiąga 15–100 cm wysokości. Pojedyncza łodyga dorosłego okazu jest jasnozielona, czerwono nabiegła i wyprostowana, a jego palowy korzeń ma barwę różową. Starsze rośliny zaczynają się rozgałęziać. Ich liście przybierają kształt owalno-rombowaty i są wycięte. Mają długie ogonki i ząbkowane brzegi. Charakterystyczny, szczeciniastoościsty kwiatostan szarłatu szorstkiego składa się z zielonych kłębików zebranych w zbity kłos. Kłosów może być kilka, a szczytowy jest najdłuższy. Dojrzała roślina wytwarza owoce w formie torebek nasiennych. Ich brunatnoczarne nasiona są błyszczące i mają kształt soczewek.
Kwitnienie i wysiew nasion
Szarłat szorstki rozpoczyna wegetację już pod koniec marca, a kwitnie od lipca (w gorące lato nawet od czerwca) do października. Nasiona wysypuje od połowy maja do października.
Występowanie
Roślinę tę spotykamy zarówno na terenach ruderalnych – zamieszkałych przez człowieka – jak i segetalnych, na łąkach. Występuje na glebach lekkich, żyznych i zasobnych w azot. Jest częstym chwastem w zbożach jarych oraz uprawach warzyw okopowych i strączkowych. Może krzyżować się z innymi gatunkami szarłatu uprawianymi w celach spożywczych.
Rozmnażanie
Nasiona szarłatu szorstkiego są przenoszone przez wiatr. Przykryte cienką warstwą gleby kiełkują już w temperaturze 10°C. Podstawowym sposobem zapobiegania rozmnażaniu się chwastów jest usuwanie młodych roślin, by nie dopuścić do samoistnego wysiewu, gdy ich owoce dojrzeją.
Szkodliwość
Szarłat szorstki jest chwastem szczególnie szkodliwym dla buraków i kukurydzy. Próg szkodliwość dla buraka cukrowego wynosi 2 sztuki na 10 m2, a dla kukurydzy – 4 sztuki na 10 m2. Uciążliwość szarłatu szorstkiego nie ogranicza się do utrudniania zbiorów. Roślina roznosi też choroby – jest żywicielem chwościka buraka i grzybów powodujących zgorzel siewek buraka. Przenosi też wirus powodujący mozaikę buraka.
Wykorzystanie
Młode pędy i liście szarłatu szorstkiego są jadalne i można dodawać je do sałatek. Zawierają witaminę C, garbniki i są źródłem soli mineralnych. Starsze rośliny wykorzystuje się jako dodatek do paszy dla świń, a nasiona są chętnie zjadane przez ptaki.
czytaj dalej...
