Dymnica pospolita – trujący chwast upraw i pastwisk
Skrzyp błotny – najbardziej trujący dla bydła przedstawiciel skrzypowatych!
Zobacz także
Skrzyp błotny (Equisetum palustre L.) to wieloletnia bylina należącą do rodziny skrzypowatych. W przeciwieństwie do skrzypu polnego, który powszechnie występuje wśród zbóż i upraw buraków, ten gatunek porasta gleby zakwaszone i wilgotne, najczęściej torfowe. Jest pospolity na terenach nizinnych i w niższych partiach gór. Rośnie na podmokłych łąkach, na brzegach wód i rowów, czasem także na obszarach użytkowanych przez człowieka, np. na nasypach kolejowych. Gatunek ten jest wrażliwy na przymrozki. Jego pędy nadziemne obumierają w miarę obniżania się temperatur na jesień, ale kłącze podziemne rozgałęzia się i wegetuje w czasie zimy.
Opis botaniczny
Pędy nadziemne skrzypu błotnego odchodzą od kłącza pionowo, wznoszą się i osiągają wysokość od 20 do 60 cm. Zawierają krzemionkę, dlatego są bardzo kruche i łamliwe. Pędy płonne i zarodnikowe są wąskie, szorstkie, rozgałęzione okółkowo. Mają kolor intensywnej zieleni. Pęd płonny skrzypów wyrasta z podziemnego kłącza i zbudowany jest żeberkowo. Jego międzywęźla i węzły rozmieszczone są naprzemiennie. Z węzłów na pędzie wyrastają pędy boczne. Inaczej niż u skrzypu polnego, pędy zarodnikowe i płonne wyrastają w tym samym czasie i są do siebie podobne. U skrzypu polnego pęd zarodnikowy wyrasta później i różni się wyglądem od pozostałych. Na tej podstawie można odróżnić te dwa gatunki od siebie.
Liście skrzypu błotnego wyrastają okółkowo, są bardzo małe, zwykle czarniawe, zrośnięte ze sobą. Nie biorą udziału w fotosyntezie. Wyrastają z jednego węzła, zrastając się u nasady i tworząc wokół walcowatą nasadę, która podtrzymuje nasadę międzywęźli. Pierwsze międzywęźle jest znacznie krótsze od pochwy. Gatunek rozwija się wczesną wiosną. Jego zarodnie zebrane są w drobny, brunatny kłos, wyrastający z zielonego pędu i zaokrąglony u szczytu. Kłos składa się z niewielkich łusek, pod nim zaś rozmieszczane są zarodnie, które wytwarzają zarodniki. Zarodniki skrzypu błotnego zawierają cztery wyrostki, które w wilgotnym środowisku owijają się wokół zarodników i tworzą luźne kłaczki przenoszone przez wiatr. Okres zarodnikowania przypada od czerwca do września.
Zagrożenia dla bydła
Skrzyp błotny jako roślina łąkowa nie ma żadnej wartości pokarmowej, co więcej może być zagrożeniem dla bydła, ponieważ jest najbardziej trującym gatunkiem spośród wszystkich skrzypowatych. Zawiera wspomnianą już krzemionkę (ditlenek krzemu), ale także m.in.: palustrynę, palustrydynę, kwas palmitynowy i akonitowy, nikotynę, tiaminazę. Gdy porasta uprawy na siedliskach wilgotnych i podmokłe łąki, stanowi zagrożenie przede wszystkim dla koni. Groźny jest również dla bydła i owiec, wywołuje u nich zaburzenia ruchowe, biegunkę, wychudzenie i spadek mleczności. Spożycie skrzypu błotnego przez zwierzęta może wpłynąć na pogorszenie jakości mleka, które robi się sinawe i wodniste.
czytaj dalej...
