Skrzyp polny - charakterystyka i zwalczanie
Jak rozpoznać i zwalczyć rumian polny? Odpowiadamy!
Zobacz także
Rumian polny (Anthemis arvensis L.) to pospolity kwiat z rodziny astrowatych, często mylony z rumiankiem pospolitym i rumianem szlachetnym. Jest rośliną jednoroczną, jarą i ozimą. Występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. W Polsce porasta pospolicie niziny, ścierniska, pagórki i góry po pasmo rygla dolnego. Rośnie na nieużytkach, miedzach, przy drogach.
Preferuje gleby zawierające azot, lekkie, piaszczyste, gliniaste, o niskiej zawartości wapnia. W uprawie, jako chwast dwuliścienny, najczęściej zachwaszcza zboża, rzepak, rośliny strączkowe, uprawy okopowe, kukurydzę, ziemniaki oraz sady. Bardzo dobrze znosi niską temperaturę. Większe występowanie rumianu powoduje straty w plonie zbóż i rzepaku.
Opis botaniczny
Rumian osiąga wysokość od 15 do 50 cm. Łodyga jest rozgałęziona, wzniesiona, okrągława, naga lub rzadko przylegająco owłosiona. Liście są lancetowate, całobrzegie lub ząbkowane, delikatnie owłosione lub nagie, zakończone łukowato, podwójnie pierzastodzielne, o równowąskich, oddalonych od siebie odcinkach. Rurkowate żółte kwiaty zebrane są w drobne koszyczki rosnące na długich szypułkach, umieszczone pojedynczo na szczycie łodyg lub dłuższych gałązek. Dno koszyczka jest silnie wypukłe z lancetowatymi plewinkami.
Brzeżne kwiaty są języczkowe i białe, a wewnętrzne – rurkowate i żółte. Rumian polny kwitnie od czerwca do września. Jego owocem jest kanciasta, żółtawoszara, podłużnie żeberkowana niełupka. Nasiona są nieregularne. Drobne niełupki po opadnięciu na ziemię są zawiewane i roznoszone przez wiatry jesienne. W glebie zachowują zdolność kiełkowania przez 11 lat przy minimalnej temperaturze kiełkowania od 2 do 5°C, przy czym optymalna wynosi ok. 13°C.
Siewki pojawiają się na wiosnę i jesienią. Najniższa część łodygi ma długość do 10 mm, jest naga i brunatnozielona lub brunatnoczerwona. Liście są owalne, grube, zielone, nagie, z widocznym nerwem środkowym. Pierwsze liście są pojedynczo pierzaste, naprzeciwległe, o lancetowatych odcinkach, z miękkimi włoskami.
Zastosowanie
Rumian polny dawniej był wykorzystywany w medycynie ludowej, ponieważ podobnie jak rumianek pospolity, choć w znacznie mniejszym stężeniu, zawiera olejek lotny z azulenami. Substancje te mają działanie przeciwzapalne, łagodzące, bakteriostatyczne, regenerujące, uspokajające i pielęgnacyjne. Niestety, rumian często wywołuje u ludzi reakcje alergiczne, w przeciwieństwie do rumianku, dlatego obecnie jest pomijany w ziołolecznictwie.
Wśród zielarzy-amatorów zdarzają się pomyłki między rumiankiem pospolitym a rumianem polnym. Odróżnienie tych dwóch gatunków jest stosunkowo łatwe. Wystarczy zapamiętać, że koszyczki rumianku pospolitego mają stożkowate dno kwiatowe, wewnątrz puste, o silnym aromacie, z kolei rumian polny jest bezwonny.
Zwalczanie
Do działań eliminujących występowanie rumianu w uprawach należą:
- niszczenie wschodów na ugorach i w zasiewach;
- dbanie o czystość materiału siewnego;
- poprawa właściwości fizycznych gleby poprzez nawożenie jej wapnem i obornikiem.
Dodatkowo możemy wspomóc zwalczanie chwastu, używając środków chemicznych. W zależności od rodzaju uprawy zaleca się zastosowanie różnych herbicydów. W przypadku wczesnych ziemniaków zalecane jest użycie środków chemicznych tylko wtedy, gdy pole jest znacznie zachwaszczone. W odróżnieniu od innych roślin, ziemniaki należy chronić przed chwastami zabiegami mechanicznymi lub mechaniczno-chemicznymi. Herbicydy można zastosować tylko do 10 dni po sadzeniu, po wcześniejszym zbronowaniu i obredleniu pola, a w przypadku wcześniejszych odmian ziemniaków podkiełkowanych, zabieg można przeprowadzić tylko do 3 dni po posadzeniu. Zalecane preparaty to: Stomp 33 EC, Raft 400 SC, Azogard 50 WP, Topogard 50 WP.
W uprawach roślin strączkowych zwalczanie chwastów dwuliściennych, w tym rumianu polnego, powinno odbywać się w fazie wzrostu trzech, czterech pierwszych liści. Pomocnymi preparatami będą Basagran 600 SL lub Basafran 480 SL. Z zabiegiem nie powinno się zwlekać, gdyż herbicydy mogą uszkodzić blaszkę liściową wyższych roślin uprawnych. Najlepiej wykonywać go w dwóch cyklach. Pierwszy we wczesnej fazie wzrostu, a następny po 7–10 dniach.
W uprawie rzepaku stosuje się przede wszystkim mechaniczne metody walki z chwastami. Niemniej odradzane jest jesienne bronowanie, ponieważ uszkadza korzenie, a wiosenne z kolei, uszkadza część naziemną rzepaku. Usuwanie mechaniczne rumianu i innych chwastów daje skuteczność do 60 proc. Aby efekt był lepszy, można zastosować środki chemiczne, zawsze jednak po wykonanych zabiegach mechanicznych, ponieważ dzięki zachowaniu tej kolejności usuwamy chwasty i ochraniamy łan zboża przez nadmiernym skupiskiem innych roślin, wilgoci i w konsekwencji wytworzenia grzybów. Bezpośrednio po siewie możemy zastosować herbicydy: Reactor 480 EC, Gadwall, Colzor Trio 404 EC, Command Top 375 CS.
czytaj dalej...
