Wyka ptasia - lubiany przez zwierzęta chwast o średniej wartości pastewnej
Ogórecznik lekarski - opis, zastosowanie i zwalczanie w rolnictwie
Zobacz także
W wielu krajach, głównie azjatyckich, ogórecznik lekarski jest hodowany w ogródkach przydomowych jako roślina miododajna i smaczne warzywo. W Polsce uchodzi za niezwykle uciążliwy chwast i nie wszedł do ludowej tradycji kulinarnej, a szkoda, bo zarówno jego kwiaty jak i liście mają niepowtarzalny smak i są bardzo wartościowym dodatkiem do sałatek i potraw mięsnych.
Charakterystyka
Jest to jednoroczna, jara, czasami zimująca roślina. Siewki pojawiają się wczesną wiosną, składają się z eliptycznych liścieni, które mają bardzo widoczny nerw środkowy. Ogórecznik lekarski należy do rodziny szorstkolistnych, głównie ze względu na szorstkie, krótkie i kłujące włoski, które pokrywają zarówno liście, jak i kwiaty i łodygi. Dolne i odziomkowe liście są stosunkowo duże, mają jajowaty kształt i są umieszczone na łodydze za pomocą długich ogonków. Liście górne natomiast są zdecydowanie mniejsze, siedzące na bardzo krótkich ogonkach. Łodyga nabiega czerwonawym kolorem, jest długa – od 30 do 60 centymetrów, wzniesiona i wiechowato rozgałęziająca się ku górze.
Na rozgałęzieniach znajdują się kwiaty, które wyróżniają się ładnym wyglądem i oryginalnym, jasnoniebieskim kolorem. Są zebrane w skrętki, rozłożony kwiat ma płaską koronę o zrośniętych płatkach, które najczęściej są niebieskie, niebieskofioletowe lub, bardzo rzadko, białe. Płatki mają ostro zakończone pęki, są objęte gardzielą złożona z 5 osklepek, które z wierzchniej strony przyjmują ciemną, czerwoną lub lekko fioletową barwę i są mocno owłosione. Owocem ogórecznika jest rozłupnia, rozpadająca się na 4 części. Pojedyncza rozłupka ma jajowaty kształt i jasnobrunatny kolor, jest bardzo nietrwała, a zawarte w niej nasiona osiągają dojrzałość po około 2 miesiącach. Mogą zimować w glebie, przez około 2-3 lata nie tracąc zdolności do kiełkowania.
Ogórecznik lekarski jest bardzo charakterystyczną rośliną, którą trudno pomylić z jakąkolwiek inną. Wyróżnia się głównie niebieskimi kwiatami, które są bardzo rzadko spotykane wśród roślin łąkowych. Dodatkowo można go rozpoznać po charakterystycznym, czerwonym lub bordowo- fioletowym zabarwieniu łodyg. Wszystkie części rośliny, zwłaszcza po zmiażdżeniu mechanicznym, wydają bardzo silny zapach, przypominający ogórki, zwłaszcza korzeń, którego woń określa się jako zapach kwaszonych ogórków.
Występowanie i szkodliwość
Jest ruderalnym, bardzo pospolitym na terenie całego kraju chwastem. Najbardziej lubi gleby urodzajne, zasobne w żywicę i składniki mineralne, ale toleruje również gleby słabsze. Najszybciej rozwija się na stanowiskach nieco wilgotnych, ale nie podmokłych. Wybiera często zacienione lasy liściaste, nieużytki i zarośla znajdujące się w pobliżu zbiorników wodnych.
Bardzo rzadko i w bardzo małej ilości pojawia się w uprawach polowych i nie stanowi tam zagrożenia dla plonu. Najczęściej pojawia się w ogrodach warzywnych, gdzie ze względu na swój duży rozmiar, może być konkurencją dla roślin uprawnych, zwłaszcza w poborze wody i składników mineralnych. Nie są znane oficjalne progi szkodliwości ogórecznika lekarskiego.
Zwalczanie
Pojawienie się ogórecznika lekarskiego w plantacji nie powinno być powodem do niepokoju. Bardzo rzadko zachwaszcza rośliny w takim stopniu, żeby było konieczne sięgnięcie po środki chemiczne do zwalczania chwastów. Jeżeli tylko uprawa będzie poprawnie prowadzona i zadbana, ogórecznik nie powinien stanowić problemu. Po zauważeniu pojedynczych siewek, natychmiast należy je usunąć. Mechaniczne odchwaszczanie ręczne, robione systematycznie, zniweluje szkodliwość ogórecznika lekarskiego do minimum. Ważne jest, żeby zareagować w miarę szybko po jego pojawieniu się – jeśli nie dopuścimy do powstania i rozsiania się nasion, zapobiegniemy występowaniu chwastu w kolejnym sezonie wegetacyjnym. Zazwyczaj nie ma potrzeby decydowania się na zabiegi chemiczne, zwalczające ogórecznika lekarskiego. Jeśli jednak jesteśmy zmuszeni to zrobić, nie mamy zbyt dużego wyboru środków. Nie zarejestrowano herbicydów przeznaczonych akurat do tego chwastu, w związku z czym musimy sięgnąć po preparaty, w których substancją czynną jest glifosat. W uprawach warzywnych opryski tymi środkami wykonuje się w początkowych etapach wzrostu roślin – jeszcze przed ich wschodem, do kilku - kilkunastu pierwszych liści. W późniejszych stadiach rozwojowych zaleca się, aby nie robić oprysków herbicydami na bazie glifosatu. Wszystkie środki działają w temperaturze od 8 do 25 stopni Celsjusza, ale efekt może być zaburzony przez deszcz poprzedzający albo następujący do kilku godzin po wykonaniu zabiegu.
czytaj dalej...
Komentarzy (2)
Renia
Dodano: 2015-03-25 16:08:29A na jaką głębokość go wysiewać i jakie ma te upodobania glebowe? Chciałabym go wysiać u siebie w ogródku.
zielny spec
Dodano: 2015-03-26 14:51:14Choć ogórecznik nie ma dużych wymagań glebowych, to najlepiej rośnie na glebach lekkich, przepuszczalnych o dobrych stosunkach wodnych i pH koło 6. Należy pamiętać również, by przed siewem dobrze odchwaścić stanowisko. Nasiona umieszczamy na głębokości 1-3 cm.