Glistnik jaskółcze ziele – niepożądany i trujący chwast pastwisk
Jasnota purpurowa – uciążliwy w zwalczaniu chwast
Zobacz także
Zwalczanie
Ochrona chemiczna uprawy przed jasnotą purpurową nie zawsze jest konieczna. Należy po nią sięgnąć dopiero jeśli zachwaszczenie naprawdę jest duże. Aby temu zapobiec możemy wykonać bardzo wiele zabiegów, które powinny wystarczyć w walce z chwastem. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest szybie usuwanie wschodów jasnoty w międzyrzędziach roślin okopowych i w ogrodach warzywnych. Roślina jest jednoroczna, więc jeżeli się ją usunie zanim wyda nasiona, jej populacja w okolicach naszej uprawy powinna się znacznie zmniejszyć. Drugim sposobem na wyplenienie jasnoty jest wykonywanie pożniwnych podorywek, które przerwą pędy i zniszczą roślinę, gdyż łodyga i pędy chwastu nie mają zdolności ukorzeniania się.
W przypadku, kiedy w uprawie jasnota już bardzo się rozpleniła i istnieje ryzyko, że może stanowić zagrożenie dla plonu, warto zastosować ochronę chemiczną. Do zwalczania jasnoty zarejestrowano bardzo dużo herbicydów – jest to ważne z tego względu, że jasnota, jak większość chwastów, uodparnia się na substancję czynną. Poza środkami nieselektywnymi, stworzonymi na bazie glifosatu, możemy wykonywać opryski preparatami, które zawierają w sobie acerochlor, aminopyralid, który zawiera między innymi Lancet Plus 125 WG, bifenoks, chinomerak (Kosynier 420 SC – 60 gram na litr), dimetachlor. W czasie początkowej fazy wzrostu roślin, nalistnie używamy florasulamu, fenmedifamu (na przykład Bacalon 390 SC w dawce 200 gram na litr) lub chlorosulfuronu (między innymi preparat Glean 75 WG). Wymienione substancje przeznaczone są do oprysku zbóż i rzepaku.
Jeżeli chcemy wykonać opryski w kukurydzy, możemy użyć preparatu Boreal 50 WG, którego jedna z substancji czynnych to izoksafulton, optymalna dawka tego środka to około 0,75 kilograma na hektar. Raz w sezonie do oprysków przeciw jasnocie można użyć Lumaxu 537,5 SE, który jest preparatem złożonym z mezotrion, S-metachloru i terbutyloazyny. W późniejszej fazie wzrostu – około 8 liścia zaleca się używanie preparatów na bazie nikosulfuronu, który znajduje się w takich preparatach jak Accent 75 WG, Daichi Extra 6 OD, Innovate 240, Narval 040 SC, czy Samaz. Dawka wszystkich wymienionych środków oscyluje w okolicach jednego litra na hektar i jest zależna od stopnia zachwaszczenia. Preparaty te działają w temperaturze od 10 do 25 stopni Celsjusza.
Połączenie chlomazonu i linuronu jest optymalnym sposobem na zwalczanie jasnoty w ziemniakach i innych roślinach okopowych. Obie substancje aktywne znajdują się w preparacje Harrier 295 ZC, ale możemy połączyć inne preparaty, dzięki który uzyskamy połączenie substancji czynnych. Zaleca się podawanie Commanda 480 EC z Afalonem Dyspresyjnym 450 SC. Tą drugą substancję możemy łączyć również z Kilofem 480 EC i Golden Clomazonem. W przypadku pojawienia się jasnoty purpurowej w wyższym stopniu rozwoju ziemniaka, należy zrobić opryski bentazonem, który jest w takich preparatach jak Agro Bentazon, Basagran 480 SL i różne rodzaje Wolofu (A, B i C). Dawki wszystkich wymienionych preparatów to około 1,25 litra na hektar. Zabieg ten może być korekcyjny – można go powtórzyć po wcześniejszym oprysku, który nie przyniósł efektów. Optymalna temperatura działania środków tego typu to od 15 do 22 stopni Celsjusza.
W przypadku oprysków wykonywanych w warzywach, jasnota jest zwalczana takimi preparatami jak: Agat, który znajduje zastosowanie najczęściej w kapuście i kalafiorze, Criptic i Golden Pendi zbudowane na bazie chloroprofamu i pendimetaliny. Wymienione środki nadają się do zwalczania chwastów w cebuli.
Do oprysku pomidorów najbardziej polecany jest Devrinol. Wszystkie preparaty podaje się w dawce około 450 gram na litr. Przy opryskach należy zachować szczególną ostrożność, gdyż mogą być lekko toksyczne i drażniące dla skóry. Jetix znajduje zastosowanie w burakach, a jego optymalna dawka to około 700 gram na litr.
Metazanex, Meteor i Oscar – to preparaty, w których substancją czynną jest metazachlor, używa się ich do zwalczania jasnoty w uprawie kapusty głowiastej w dawce około 500 gram na litr. Wszystkie trzy mogą mieć silne działanie uczulające.
Wykorzystanie
Jasnota purpurowa jest zwykłym chwastem, nie znalazła zastosowanie w medycynie ludowej ani ziołolecznictwie. Jest za to miododajna – wchodzi w skład pierwszego, wielokwiatowego miodu, któremu nadaje niepowtarzalny smak i charakterystyczny zapach. Mimo to raczej nie wysiewa się jej w pobliżu pasiek, ze względu na duża ekspansywność i możliwość przeniesienia się w inne uprawy.
Autor: Katarzyna Kaźmierczak
Bibliografia:
Aichele D., Gotle-Bechtle M., „Jaki to kwiat?”, PWRiL, Warszawa 1984 r., s. 226.
Czarnocka A. (red.), „Program ochrony roślin rolniczych”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r., s. 263-270.
Czubiński T., Paradowski A., „Atlas chwastów dla praktyków”, PWR, Poznań 2014 r., s. 133-134.
Hołubowicz-Kliza G., „Rolniczy atlas chwastów”, IUNG-PIB, Puławy 2011 r., s. 134.
Paradowski A., „Atlas chwastów”, wyd. Plantpress, Kraków 2013 r., s. 62.
Robak J. (red.), „Program ochrony roślin warzywnych”, Skierniewice 2013 r., s. 290-292.
