Niepozorny jaskier ostry zagraża łąkom i pastwiskom
Niepozorna rogownica pospolita – nieszkodliwy chwast użytków zielonych
Zobacz także
Rogownica pospolita to popularny chwast, który należy do rodziny goździkowatych. Ma charakterystyczne dla nich, drobne kwiatki, delikatne i estetycznie się prezentujące. Pojawia się na całym terenie Polski. Najczęściej jest roczna lub dwuletnia, osiąga wysokość od 10 do około 50 centymetrów. Rzadko tworzy łany, częściej pojawia się w luźnych skupiskach lub pojedynczo.
Łodyga rogownicy pospolitej lekko pokłada się, ale najczęściej jest wzniesiona, czasami nabiega czerwonym kolorem. U jej nasady wyrastają pędy płonne, tak samo jak z pędów kwiatowych, które mają zdolność ukorzeniania się. Rozgałęziona góra rośliny pokryta jest krótkimi, delikatnymi włoskami, podobnie jak liście, które są osadzone na krótkich ogonkach, bądź siedzą bezpośrednio na łodydze. Przyjmują kształt elipsy, są ostre, wydłużone. Z powodu owłosienia, wierzchnie strony liści i łodygi przyjmują lekko szary lub szarozielony kolor.
Kwiatostanem rogownicy pospolitej jest baldach pozorny, który jest wielokwiatowy i rozpierzchły. Dolne podsadki są żywo zielone. Kwiaty są promieniste, pięciokrotnie złożone z płatków korony, które są białe i bardzo drobne – osiągają od 4 do 6 milimetrów. Są rozcięte na mniej niż połowę długości na dwie działki. Okres kwitnienia zaczyna się z początkiem kwietnia, ale może trwać aż do października. Owocem rogownicy jest torebka nasienna, w której znajdują się brodawkowate nasionka. Roślina rozmnaża się również przez pędy płonne.
Występowanie
Jest to bardzo pospolity chwast na terenie całego kraju, nawet w wyższych partiach górskich. Najczęściej pojawia się na łąkach, pastwiskach, przydrożach i skrajach lasów.
Wybiera stanowiska o średnim poziomie wilgoci, najczęściej rośnie na glebach gliniastych i piaskowych. Do pełnego rozwoju potrzebuje zarówno sporo wody, jak i składników pokarmowych. Spotkać rogownicę pospolitą najczęściej można na żyznych, próchniczych glebach, o dużej zawartości związków mineralnych.
Szkodliwość
Pojawia się w niemal wszystkich uprawach, zarówno w zbożach, jak i innych uprawach polowych. Bardzo rzadko stanowi poważne zagrożenie dla poziomu i jakości plonu, więc nie ma oficjalnych poziomów szkodliwości rogownicy pospolitej. Jej najczęstsze siedlisko to raczej odłogi, łąki i pastwiska, na których nie stanowi zagrożenia dla zwierząt.
Zwalczanie
W razie zwiększonego zachwaszczenia uprawy rogownicą pospolitą, poradzenie sobie z nią naturalnymi sposobami nie jest łatwe. Odchwaszczając mechanicznie należy pamiętać o dokładnym usuwaniu pędów płonnych i łodyg, które mają zdolność ukorzenienia się, więc roślina może się przez nie rozmnożyć. Podorywki i niszczenie rośliny przez bronowanie również nie przyniesie rezultatu, z tego samego powodu. Częste koszenie łąk może pomóc ograniczyć populację chwastu, ale nie wyeliminuje go zupełnie, zwłaszcza, że rogownica kwitnie i produkuje nasiona przez bardzo długi czas.
W takim przypadku rozsądnym wyjściem jest sięgnięcie po środki chemiczne, chociaż w praktyce poważne zachwaszczenie uprawy rogownicą jest niezwykle rzadkie. Ze względu na to, że nie ma zarejestrowanych herbicydów przeznaczonych do zwalczania tego chwastu, należy użyć herbicydów nieselektywnych. Najlepsze efekty przyniosą te preparaty, które zawierają w sobie glifosat albo dikwat. Opryski nimi wykonuje się nalistnie. W międzyrzędziach roślin okopowych oprysk można robić punktowo, bezpośrednio prowadząc substancję na chwast.
Wykorzystanie
Nic nie wiadomo o jakichkolwiek właściwościach trujących rogownicy pospolitej, ale jej udział w pastwisku nie jest zbyt pożądany. Jest to związane z tym, że nie ma ona wartości odżywczej, a szybko się rozprzestrzeniając, może mieć negatywny wpływ na bardziej pożądane rośliny pastwiskowe i paszowe. Chwast nie znalazł również zastosowania w medycynie ludowej, ani we współczesnym ziołolecznictwie.
Autor: Katarzyna Kaźmierczak
Bibliografia:
Aichele D., Golte-Bechtle M., „Jaki to kwiat?”, PWRiL, Warszawa 1984 r., s. 28.
Nawara Z., „Rośliny łąkowe”, wyd. Multico, Warszawa 2012 r., s. 92.
