Pigwa pospolita – wartościowy krzew rodzący niezwykle aromatyczne owoce
Czarny bez – szczegóły uprawy w Polsce. Poznaj jego właściwości i zastosowanie lecznicze!
Zobacz także
Czarny bez (Sambucus nigra) jest na stałe wpisany w polski krajobraz. Jego kwitnące kwiaty świadczą o zbliżającym się lecie, ich zapach przywołuje najpiękniejsze wakacyjne wspomnienia, a dojrzewające owoce oznaczają coraz chłodniejsze noce i początek astronomicznej jesieni.
To bardzo pospolity i lubiany przez rzesze Polaków krzew, a przez obcokrajowców odwiedzających Polskę zapamiętywany głównie z powodu występowania na obrzeżach dróg, lasów i pól.
Opis
Gospodynie wykorzystują go często do odmowych przetworów, korzystając ze zdrowotnych wartości jego jadalnych kwiatów. Panowie natomiast używają owoców bzu jako surowiec do produkcji wina, jak również cenią jego walory dekoracyjne.
Czarny bez jest łatwy w uprawie, często tworzy więc malownicze kompozycje lub niewymagające żywopłoty. Jego delikatne, białe, kremowe lub fioletowe kwiaty o gwiazdkowatym kształcie mają intensywny zapach i potrafią nadać uroku każdemu ogrodowi. Nie trzeba chyba więcej przekonywać nikogo do polubienia tej rośliny i zasadzenia jej w swoim przydomowym ogródku.
Odmiany bzu
W lasach i na nieużytkach kwitną kępy bzu czarnego i koralowego, jednak w ogrodowych kompozycjach wolimy ich uszlachetnione odmiany. Polscy hodowcy szczególnie upodobali sobie kilka odmian ozdobnych czarnego bzu.
Są to m.in.: „Aurea” – bardzo odporny krzew, o złotym kolorze liści, stopniowo ciemniejących wraz ze zbliżającą się jesienią; „Aureomarginata” – również odporna, wyróżniają ją liście o jaskrawożółtych brzegach; „Guincho Purple” – idealna do zaciemnionego miejsca, gdzie będzie kwitła niemal cały rok. Charakteryzuje się różowymi kwiatami, a jej liście zmieniają barwę z zielonych przez ciemnopurpurowe latem aż do czerwonych jesienią; „Linearis” – o różnokształtnych, delikatnie podzielonych listkach; „Marginata” – różnobarwna, występuje w srebrnej lub białej odmianie, a jej zielone liście mają intensywnie kremową obwódkę; „Pulvelurenta” – mały krzew o biało nakrapianych, dekoracyjnych liściach. Z pewnością wśród tylu odmian każdy pasjonat zieleni znajdzie coś dla siebie.
Sadzenie i uprawa krzewu
Czarny bez łatwo rozmnaża się zarówno z nasion, jak i z sadzonek. Nasiona do sadzenia wydobywa się z owoców, a następnie sieje się w pojemnikach na głębokość ok. 2,5 cm. Tak posadzone rośliny zostawiamy na kilka miesięcy. Potrzebują one tego okresu stratyfikacji i przetrzymywania w niskich temperaturach dla lepszego późniejszego wzrostu. Wiosną, gdy podrosną, należy przesadzić je do gruntu w ocienione miejsca, tak by siewki rosły w odległości ok. 30 cm od siebie. Do później jesieni można również sadzonkować zdrewniałe pędy, jednak nie dłuższe niż ok. 30 cm.
Pędy przesadza się w następnym roku jesienią, a przycina zimą. W niekontrolowanym przez człowieka rozmnażaniu bzu pomagają też ptaki, które zjadają jego smaczne owoce i roznoszą je na większe odległości. Jest to główną przyczyną pospolitego występowania tej rośliny na terenie całego kraju, nie tylko w przydomowych ogródkach. Może dlatego jest to jednocześnie tak bardzo niedoceniana przez niektórych roślina, choć niesłusznie, jak dowiemy się, czytając o jej walorach smakowych i leczniczych właściwościach.
Wymagania uprawowe
Pospolite występowanie bzu ułatwia też jego uprawę. Choć bez ma spore wymagania środowiskowe, przez hodowców jest określany jako gatunek pionierski na słabych glebach. Czarny bez lubi wapń i związki azotowe w podłożu. Do szybkiego i zdrowego wzrostu potrzebuje gleby wilgotnej, żyznej, bogatej w składniki pokarmowe. Sadząc go, pamiętajmy o wyborze miejsc słonecznych lub półcienistych i osłoniętych od wiatru.
Krzew ten mimo dostosowania się do zmiennych warunków, w innych miejscach będzie słabiej kwitnąć i owocować, ponadto krzaki bzu źle znoszą długotrwałe susze. W panującym na terenie Polski klimacie bez jest odporny na zimno, nie wymaga wiec dodatkowej ochrony podczas zimowych, śnieżnych dni.
czytaj dalej...
