Przechowywanie ziemniaków krok po kroku - cenne wskazówki

Przechowywanie ziemniaków Przechowalnia ziemniaków

Przechowywanie ziemniaków to finalny etap produkcji na różne cele: do bezpośredniego spożycia, na sadzeniaki, do przetwórstwa przemysłowego. W zależności od kierunku użytkowania bulw, okres przechowalniczy może mieć różną długość. Najkrócej przechowuje się ziemniaki sadzeniaki (7 miesięcy), dla pozostałych okres ten wynosi od 1 do 9 miesięcy. Zadania, jakie powinny realizować obiekty przechowalnicze, to: zabezpieczenie bulw przed stratami oraz utrzymanie cech jakościowych wyróżniających dany kierunek użytkowania ziemniaka. Odpowiada za to między innymi specyficzny mikroklimat utrzymujący się wewnątrz nowoczesnych, wyspecjalizowanych przechowalni. W niewielkich gospodarstwach ziemniaki przechowywane są na różne sposoby: w kopcach, pryzmach, piwnicach.

Ubytki naturalne w bulwach

Podstawowe procesy życiowe, takie jak oddychanie czy transpiracja, towarzyszą ziemniakowi podczas wszystkich etapów produkcji: wzrostu, zbioru i przechowywania. Bulwy wydzielają spore ilości wody i ciepła. Sprzyja to inwazji czynników chorobowych, których rozwój prowadzi do zmian jakościowych plonu. Bulwy przechodzą do głębokiego spoczynku dopiero po kilkunastu dniach od złożenia ich w obiektach przechowalniczych. Po jego zakończeniu w ziemniaku wzmagają się procesy stymulujące kiełkowanie.

Nadrzędną zasadą właściwego przechowywania ziemniaków jest dążenie do minimalizacji strat, których konsekwencjami są: obniżenie zawartości suchej masy, składników odżywczych, wzrost zawartości cukrów redukujących (intensywne ciemnienie miąższu w stanie surowym i po ugotowaniu). Sadzeniaki, u których zaobserwowano liczne zmiany jakościowe, są bardziej podatne na choroby, a ich zdolność kiełkowania znacznie się obniża. Gdy dochodzi do drastycznego zmniejszenia masy bulw przez wzrost różnorodnych uszkodzeń naturalnych oraz rozwój chorób grzybowych i bakteryjnych, wtedy straty plonu są największe. Intensywność parowania bulw zależy od odmiany i skorkowacenia skórki. W pierwszym etapie przechowywania ubytki masy są duże, ponieważ świeżo zebrane bulwy nie są w stanie szybko wykształcić grubej, dobrze związanej z miąższem skórki. Defekty naturalne generowane są także przez oddychanie składowanych ziemniaków. Z reguły są niewielkie, a jednym z produktów tego procesu jest CO2. Podwyższone stężenie dwutlenku węgla indukuje procesu gnilne w bulwach. Podczas oddychania wydzielane jest także ciepło, które podwyższa temperaturę wewnątrz obiektów przechowalniczych. To przemawia za koniecznością stosowania mechanicznych systemów wentylacyjnych, które gwarantują stały przepływ powietrza. Ponadto, ubytki naturalne można ograniczyć poprzez utrzymanie w obiektach przechowalniczych niskiej temperatury (4OC) i wysokiej wilgotności powietrza (95%).

Choroby okresu przechowywania

Zapewnienie dobrych warunków przechowywania wpływa na ograniczenie rozwoju sprawców najważniejszych chorób tego okresu. Należy pamiętać, że ich obecność na bulwach jest skutkiem niedostatecznej ochrony plantacji podczas sezonu wegetacyjnego. Straty surowca, spowodowane działalnością patogenów, sięgają niekiedy 50%.

Sucha zgnilizna (sprawca: grzyby z rodzaju Fusarium): choroba ta jest bardzo popularna w europejskich i polskich obiektach przechowalniczych. Grzyby przedostają się do bulw poprzez naturalne otwory: przetchlinki, oczka, połączenia bulw ze stolonami. Szczególnie podatne są odmiany o cienkiej warstwie korka, które łatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym. Do masowego porażenia dochodzi podczas transportu bulw. Niskie temperatury znacząco hamują rozwój patogenów. Niektóre dane wskazują na możliwość łatwiejszego rozprzestrzeniania zarodników grzyba w warunkach ciągłej, jednostajnej wentylacji.

Zaraza ziemniaka (sprawca: lęgniowiec Phytophthora infestans): według danych Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin jest najważniejszą i najgroźniejszą chorobą w uprawie ziemniaka. Porażone  bulwy mogą ulec gniciu jeszcze na polu. Jeśli infekcja odbyła się późno, pod koniec sezonu wegetacyjnego, wówczas proces rozkładu tkanek występuje dopiero w okresie spoczynku. Jednym z źródeł infekcji pierwotnej zarazy ziemniaka są odrzucone, zgniłe sadzeniaki, bulwy pozostawione na polu po wykopkach. Aby nie dopuścić do nadmiernej inwazji patogenu na składowanym surowcu, trzeba dokładnie przesortować ziemniaki, osuszyć, a w kolejnym etapie przechowywania zadbać o sprawną wentylację obiektu.

Mokra zgnilizna (sprawca: bakteria Pectobacterium carotovorum var. atroseptica): zainfekowane bakteriami bulwy intensywnie gniją. Początkowo choroba ujawnia się w postaci małych, mokrych plamek, które w sprzyjających warunkach przechowywania (20- 40 OC, wysoka wilgotność powietrza) intensywnie zwiększają swoje rozmiary. Ostatecznie, w zaawansowanym stadium choroby, cała bulwa przekształca się w cuchnącą, cieknącą i miękką masę.

Fomoza (sprawca: grzyby z rodzaju Phoma): drogi infekcji patogenu są podobne jak w przypadku mokrej zgnilizny. Liczne dane wskazują na silny rozwój choroby w warunkach niskich temperatur (2- 4 OC) podczas przechowywania.

Parch srebrzysty (sprawca: grzyb Helminthosporium solani): paradoksalnie, choroba widoczna jest wyłącznie na bulwach składowanych w optymalnych warunkach  (wysoka wilgotność względna powietrza, temperatura nieprzekraczająca 4OC). Do infekcji pierwotnej dochodzi w okresie wegetacji. Choroba objawia się tworzeniem srebrzystych, nieregularnych plamek na powierzchni skórki. Rozwijająca się grzybnia niszczy zawartość komórek epidermy, co sprawia, że bulwy intensywnie odparowują wodę i zmniejszają swoją masę. Porażone sadzeniaki po aplikacji w glebie nie kiełkują.

Parametr trwałości przechowalniczej (skala od 1-9) charakteryzuje sumę chorób, jakie mogą wystąpić u każdej z odmian ziemniaka.  Wartości 7-6 odpowiadają 2,5% stratom, czyli niskiemu porażeniu. Straty na poziomie 5 % (5 w przyjętej skali)charakteryzują odmiany przechowujące się właściwie. Trwałość 3-4, odpowiada poziomowi 5-10%, który informuje o słabej zdolności przechowalniczej.

czytaj dalej...

ZIEMNIAKI JESZ ZAPEWNE BARDZO CZĘSTO, ALE ILE O NICH WIESZ? SPRAWDŹ! [QUIZ]

[1/14] Powszechnie kojarzony szkodnik ziemniaka to:

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki