Psianka czarna, czyli czarcie jagody. Czym sobie zasłużyła na taką nazwę?
Niech nie zwiedzie nas stulisz lekarski – niebezpieczny chwast!
Zobacz także
Obecnie ta dosyć wysoka roślina pojawia się na polach coraz rzadziej. I chociaż szkoda, że stopniowo ginie – jest efektowną ozdobą łąk i pól, nie jest to do końca zła wiadomość. Stulisz lekarski zawiera bowiem bardzo silnie trujące substancje, przez co może być niebezpieczny. Najwięcej toksyn znajduje się w jego nasionach, które mogą dostawać się do wypieków poprzez zanieczyszczoną mąkę.
Charakterystyka
Jest to jednoroczny, jary chwast, którego siewki pojawiają się w maju i czerwcu. Jest roślina trującą nie tylko dla ludzi, ale także dla zwierząt gospodarskich i domowych.
Rozpoznawanie stulisza lekarskiego nie jest najtrudniejsze – to dość wysoka – od 30 do 60 centymetrów – roślina, pokrojem przypominająca niewielki krzak. Ma wzniesioną łodygę, która rozgałęzia się u góry. Liście znajdują się na rozgałęzieniach, są osadzone na wydłużonych ogonkach, pierzastodzielne, nierówno ząbkowane. Cała roślina jest pokryta gdzieniegdzie krótkimi, prawie niewidocznymi włoskami. Pędy kwiatowe osiągają najwyższe długości, również są wzniesione, na ich szczycie i w kątach niektórych, wyżej położonych liście znajdują się drobne kwiaty w jasnym, lekko żółtym kolorze. Płatki korony mają odwrotnie jajowaty kształt. Roślina kwitnie w bardzo krótkim czasie, kwiatki są nietrwałe, kwitnienie rozpoczyna się w maju i kończy w październiku. Owocem stulisza lekarskiego jest czterokątna łuszczyna, zwężająca się stopniowo ku szczytowi, umieszczona na krótkiej szypułce. Roślina rozmnaża się wyłącznie przez nasiona, które mogą zimować przez kilka lat w ziemi, nie tracąc zdolności do kiełkowania.
Występowanie
Stulisz lekarski najczęściej pojawia się na piaszczystych lub słabych, gliniastych glebach. Może rozwijać się nawet na kamienistym podłożu, ale żeby osiągnąć maksymalny wzrost muszą być to stanowiska bogate w składniki pokarmowe, żyzne i próchnicze. Jest rośliną azotolubną, która występuje na całym terenie Polski. Najczęściej pojawia się przy drogach, na podwórkach – zwłaszcza przy płotach i murach. Rośnie również na wysypiskach śmieci, nasypach kolejowych, ugorach i odłogach.
Szkodliwość
Oficjalny próg szkodliwości stulisza lekarskiego nie jest znany. Najczęściej zachwaszcza ogrody warzywne i kwiatowe oraz przydomowe trawniki. Do upraw polowych dostaje się poprzez zanieczyszczony materiał siewny – jego nasiona są tak drobne, że można ich nie zauważyć, zwłaszcza w ziarnach zbóż. Występuje jednak bardzo rzadko i nie stanowi dużego zagrożenia dla plonu. W niewielkim stopniu może utrudniać zbiór. Najczęściej rozprzestrzenia się w uprawy z poboczy dróg i pobliskich odłogów. Największe zagrożenie stanowi dla roślin kapustnych, w związku z tym, że jako jedna z nich, często jest nosicielem typowych chorób i szkodników.
czytaj dalej...
