Rozmnażanie koni - krycie, ciąża i poród

Konie Klacz ze źrebakiem

Dobór osobników żeńskich i męskich do rozrodu, jest najważniejszym elementem pracy hodowlanej. Klacze i ogiery są wybierane, tak aby pożądane cechy dla hodowcy, mogły się ujawnić u potomstwa.

Obecnie wiedza na temat fizjologii rozrodu koni jest bardzo obszerna i dość szybko się rozwinęła na przełomie ostatnich lat. Według obserwacji, konie w naturalnych warunkach mają dużo lepsze parametry rozrodu niż w warunkach hodowlanych. Opłacalność hodowli koni jest uzależniona od wskaźników rozrodu.

W rozrodzie koni, bardzo istotną rolę odgrywa ultrasonograf, dzięki któremu można zbadać obecność i przebieg ciąży, ale również zdiagnozować choroby układu rozrodczego.

Dojrzałość płciowa i hodowlana

W Polskich warunkach klimatycznych konie zimnokrwiste osiągają dojrzałość płciową w wieku 12-15 miesięcy, a dojrzałość hodowlaną 30-36 miesięcy. Natomiast konie gorącokrwiste i rasy prymitywne dojrzałość płciową uzyskują w wieku 15-18 miesięcy, a hodowlaną w 36-48 miesiącu życia.

Nie należy opóźniać pierwszego krycia klaczy, ponieważ wraz z wiekiem maleje zdolność do zapłodnienia.

Cykl płciowy klaczy

Konie należą do grupy zwierząt sezonowo-poliestralnych, co oznacza, że mogą mieć kilka cykli rujowych, następujących po sobie, podczas określonej pory roku. W przypadku koni ten okres przypada na miesiące wiosenne (szczyt w maju) i letnie. Największy wpływ na pobudzenie tych hormonalnych procesów organizmu ma wydłużający się dzień świetlny.

Cykl od jednej owulacji do drugiej trwa około 19-22 dni i nazywa się cyklem rujowym.

Ruja

Ruja trwa około 5 dni, najłatwiej ją wykryć podczas próbowania ogierem. Samice wykazują w tych okolicznościach charakterystyczne objawy tj. odchylenie ogona, odsłanianie łechtaczki, rozstawianie tylnych nóg oraz dopuszczenie ogiera. Kolejnymi łatwo zauważalnymi objawami jest obrzmienie sromu oraz wypływ przeźroczystego, ciągliwego śluzu z narządów rodnych. Większość objawów nasila się wraz ze zbliżaniem się klaczy do owulacji.

Pierwsza ruja po porodzie występuje pomiędzy 5-12 dniem, ale nie zaleca się krycia w tym czasie, ponieważ macica najprawdopodobniej jeszcze się nie zregenerowała po ostatnim wyźrebieniu.

Owulacja najczęściej występuje w ostatnim lub przedostatnim dniu rui (wieczorem lub w nocy).

Krycie klaczy

Na zapłodnienie komórki jajowej klaczy, urodzenie i odchowanie źrebięcia ma wpływ rozpoznanie charakterystycznych objawów rui, skuteczność krycia oraz szczególna opieka nad ciężarną samicą i źrebięciem.

Klacz należy odpowiednio przygotować do krycia naturalnego. Samicę należy umyć wodą z mydłem w okolicach sromu i pośladków, spętać jej tylne nogi oraz zabandażować ogon. Niektóre ogiery kryjąc mogą dotkliwie ugryźć klacz w kark i okolice kłębu, dlatego w tej okolicy należy umieścić koc lub skórzany fartuch, albo założyć ogierowi kaganiec.

Nie powinno się kryć klaczy w pierwszej rui po wyźrebieniu i samic ze schorzeniami układu rozrodczego. W danym roku nie powinno się dopuścić do krycia klaczy, które miały problemy przy porodzie lub przewlekłe zapalenie macicy. Podczas rui klacz nie może być kryta więcej niż trzy razy.

Ciąża i rozpoznawanie

Ciąża u klaczy trwa około 320-360 dni. Zapłodnioną komórkę jajową można rozpoznać na podstawie badania palpacyjnego, ponieważ macica zmienia się pod względem kształtu i naprężenia. Dzięki zastosowaniu USG ciążę można wykryć (w prawie 100%) już w 10 dniu po zapłodnieniu. Powiększenie objętości brzucha i ruchy płodu w słabiźnie można zaobserwować dopiero w 7-8 miesiącu ciąży, ponieważ dopiero wtedy źrebię szybko przybiera na masie.

Zaburzenia podczas ciąży

Obumieranie zarodków, poronienia lub ciąże bliźniacze są bardzo niepożądane w rozrodzie koni. Ciąże mnogie prawie zawsze kończą się poronieniem w 7-8 miesiącu, lub jeśli klacz donosi ciążę do końca, źrebięta rodzą się martwe. Obserwowano kilka przypadków przeżycia młodych, ale zazwyczaj roczniaki nie osiągają zamierzonych wymiarów ciała. Na pojawienie się ciąży bliźniaczej duży wpływ ma rasa. Najlepszą metodą badania podczas ciąży jest ultrasonograf. Po stwierdzeniu ciąży bliźniaczej, należy doprowadzić do poronienia i ponownie zaźrebić klacz.

czytaj dalej...

Dodaj komentarz

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki