Płodozmian w pigułce – elementy zmianowania, rodzaje płodozmianów i zasady ich konstruowania

1/4 Następne

Zaloguj się, aby dodać własne zdjęcie do tego artykułu!

Zobacz także

Zmianowanie to gospodarczo uzasadnione następstwo roślin uwzględniające ich wymagania i warunki przyrodnicze stanowiska. Może ono dotyczyć tylko jednego lub kilku pól w danym gospodarstwie. W sytuacji gdy zmianowanie lub następstwo roślin będzie rozplanowanie w czasie i przestrzeni, a więc określone na daną liczbę lat i dla konkretnych pól gospodarstwa, na których będą uprawiane kolejno zaplanowane rośliny, z których uzyskiwane będą coroczne plony wszystkich roślin, będzie to płodozmian.

Jego celem jest stworzenie optymalnych warunków do wysokiej efektywności produkcyjnej roślin przy jednoczesnym zachowaniu pełnej równowagi agroekosystemu. W gospodarstwach ekologicznych, gdzie znaczenie ma również jego przyrodnicza funkcja, płodozmian jest podstawowym czynnikiem produkcji.

Zasady konstruowania płodozmianów

Opracowanie płodozmianu należy zacząć od informacji o jakości gleb i warunkach klimatycznych, a także o rynku zbytu, do którego dostosowujemy produkcję roślinną. Potem ustalamy gatunki, które będziemy uprawiać w plonie głównym, ich liczbę, ewentualne międzyplony i ich przeznaczenie (pasza, nawóz zielony, roślina fitosanitarna), a następnie wydzielamy powierzchnie uprawową i dzielimy ją na pola, na których nasz płodozmian będzie stosowany. W każdym zmianowaniu można wyodrębnić od jednego do kilku członów składających się z rośliny niezbożowej i następujących po niej kłosowych. Najlepiej jest ustalić człony zmianowania i połączyć je ze sobą.

Przykłady członów zmianowania na gleby lekkie (A) i zwięzłe (B):

Człony dwupolowe
A	B
buraki cukrowe – pszenica jara	ziemniaki – owies
rzepak ozimy – pszenica ozima	lnianka ozima – żyto
groch – pszenica ozima	łubin – żyto

Człony trójpolowe
A	B
buraki cukrowe – kukurydza – jęczmień jary	ziemniaki – żyto – żyto
koniczyna czerwona – owies – pszenica ozima	łubin – owies – żyto
rzepak ozimy – pszenica ozima – żyto (poplon)	saradela – żyto – żyto

Człony podwójne
A	B
buraki cukrowe – bobik – kukurydza – pszenica ozima	ziemniaki – łubin żółty – żyto – żyto
ziemniaki wczesne – rzepak ozimy – pszenica ozima – jęczmień jary	saradela – ziemniaki – owies – żyto
groch – rzepak ozimy – pszenica ozima – owies	ziemniaki – mieszanka roślin strączkowych na zielonkę – żyto – żyto