Hodowla indyków brojlerów

Ciekawe porady, wskazówki, artykuły, informacje, opinie, komentarze i zdjęcia związane z tematem: Hodowla indyków brojlerów

Indyki
Hodowla indyków brojlerów - założenia hodowli, warunki utrzymania i odchów indyków

Wśród drobiu domowego użytkowanego na mięso, indyki stanowią najcięższą grupę. Występuje u nich silny dymorfizm płciowy, w związku z czym naturalny rozród jest niemożliwy. Dorosła indyczka waży około 18 kg, a waga indora może przekroczyć 40 kg. Rozmnażanie indyków odbywa się przy pomocy ludzkich rąk- poprzez sztuczne unasienianie. Mięso indyków brojlerów jest cenione na całym świecie, za delikatne walory smakowe, niską zawartość tłuszczu i wysoki poziom wartościowego białka.

Pasze dla zwierząt
Odpowiednie żywienie indyków kluczem do opłacalnej produkcji

Indyki są największymi ptakami domowymi. Zalicza się je do drobiu grzebiącego podobnie jak kury, perlice i przepiórki. W kwestii żywienia nie należy jednak traktować ich podobnie. Różnice w fizjologii tych gatunków są na tyle istotne, że zmieniają obraz przebiegu tuczu. Aby był on opłacalny trzeba koniecznie wziąć pod uwagę różne potrzeby pokarmowe tych zwierząt.

Indyki
Efektywna hodowla indyków bez sekretów

W ostatnich latach w Polsce nastąpił dynamiczny wzrost produkcji w hodowli indyków oraz zainteresowania wśród konsumentów mięsa indyczego. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na rok 2012, pogłowie indyków wyniosło ogółem ponad 9 mln sztuk. Największa produkcja indyków brojlerów skupiona była w województwach warmińsko-mazurskim, lubuskim i wielkopolskim.

Drób
Karmidła dla drobiu - wszystko, co musisz wiedzieć o ich rodzajach!

ponad nią montuje się stalowy cienki drut. System kompaktowy jest wykorzystywany w hodowli indyków, kur nieśnych, brojlerów i kaczek. Karmidła Liczbę (...) ponad nią montuje się stalowy cienki drut. System kompaktowy jest wykorzystywany w hodowli indyków, kur nieśnych, brojlerów i kaczek. Karmidła Liczbę

Kaczki
Kaczka staropolska – najstarsza, polska odmiana kaczki

się paszami dla kurzych i indyczych brojlerów. Stado rodzicielskie powinno natomiast dostawać paszę dla kur niosek, a na 4 tygodnie przed osiągnięciem dojrzałości należy zapewnić kaczkom nieograniczony dostęp do pożywienia. Jeśli nasze ptaki mają do dyspozycji duży, zadarniony wybieg i staw, w znacznej mierze żywią się same, a

Indyki
Najpopularniejsze rasy indyków. Oto nasz przegląd!

Indyk jest drugim po strusiu afrykańskim, najcięższym ptakiem hodowlanym. Ma ogromne znaczenie gospodarcze w produkcji i spożyciu mięsa drobiowego. Polska jest na trzecim miejscu wśród krajów Unii Europejskiej w produkcji brojlerów indyczych oraz jest znaczącym eksporterem mięsa. W naturalnych warunkach występują dwa gatunki indyków: północnoamerykański i pawi. Indyki zaczęto sprowadzać do Europy w XVI wieku, były to indyki czarne i białe. Ptaki te były zawsze doskonalone

Indyki
Indyk czerwony (burboński) – średniociężka odmiana indyka. Oto porady, jak go hodować!

Wszystkie indyki hodowane współcześnie w kierunku mięsnym pochodzą od indyków północnoamerykańskich. Zabiegi hodowlane, praktykowane w Europie od pierwszej połowy XVI w., a w Stanach Zjednoczonych od XVII w., zaowocowały powstaniem trzech typów użytkowych indyków (lekki, średniociężki i ciężki) i różnych odmian kolorystycznych w ich obrębie. W ten sposób otrzymano m.in. indyki burbońskie, znane również jako indyki czerwone (ang. Bourbon Red).

Indyki
Choroby indyków - przegląd, objawy i zwalczanie

przyswajalnego białka. W Polsce mięso indyka cieszy się dużą popularnością. Ma niewątpliwą przewagę w walorach smakowych i zdrowotnych nad mięsem czerwonym. Bywa cenione przez osoby cierpiące na alergie pokarmowe oraz będące na diecie niskokalorycznej. Ma dużą zawartość łatwo przyswajalnego białka. Dlatego wielu rolników szczyci się hodowlą tego gatunku ptaków w

Kaczki
Kaczki Biegusy Indyjskie - opis, hodowla i charakterystyka

Biegusy indyjskie są to kaczki użytkowane jednokierunkowo, w produkcji jaj konsumpcyjnych. W Polsce ich hodowla nie jest praktykowana, ponieważ nie ma tradycji spożywania kaczych jaj. Są to kaczki o bardzo charakterystycznej budowie i chodzie.

Kury
Efektywna hodowla kurczaków - brojlerów

odpadki ze stołu i pozostałości pokarmu dla innych zwierząt. Ptaki mają często nieograniczony wybieg. Ubój następuje nie szybciej niż w 12 tygodniu życia. Hodowla kurczaków brojlerów w systemie ekstensywnym byłaby niemożliwa do zrealizowania w przypadku stad liczących po kilkadziesiąt tysięcy sztuk, tak jak ma to miejsce w chowie intensywnym,

Bydło mleczne
Jak wybrać nasienie buhajów? Wymogi dla buhajów i cechy istotne przy wyborze nasienia

Wielu hodowców bydła dużo czasu poświęca na dobór odpowiedniego buhaja do rozrodu lub jego nasienia. Większość krów w Polsce jest inseminowanych nasieniem buhajów wyszukiwanych indywidualnie z bazy katalogów firm. Na naszym rynku dostępne są katalogi buhajów polskich i zagranicznych. Dobór buhaja nie jest prosty, ponieważ chcąc osiągnąć zamierzone efekty, należy przeanalizować wszystkie cechy przekazywane na potomstwo.

Drób ozdobny
Hodowla perlic - najważniejsze informacje

okresu jesienno zimowego cechują niskie wskaźniki zapłodnienia. Perliczki lubią się nieść na wybiegach w zaroślach i krzakach. Samice w warunkach hodowlanych źle wysiadują jaja, najczęściej na zapłodnione jaja nasadza się kurę albo indyczkę.   Żywienie perlic W żywieniu perlic bardzo ważny jest bilans białka, tłuszczu,

Króliki
Hodowla królików bez tajemnic. Zobacz!

Hodowla królików w Polsce w trakcie kilkudziesięciu lat uległa kilku poważnym zmianom. Zahamowana została produkcja o kierunku użytkowym futrzarskim, ze względu na brak trwałości skórek króliczych, natomiast wzrosła produkcja brojlerów rzeźnych. W Polsce nie spożywa się wiele kg tego rodzaju mięsa w ciągu roku.

Drób ozdobny
Paw indyjski – popularny ptak ozdobny, wymagający dużej przestrzeni

przestrzeń. Aby osiągnąć sukces w pielęgnacji tych dostojnych ptaków, wystarczy poznać ich podstawowe wymagania. Charakterystyka Paw indyjski (Pavo cristatus), nazywany również błękitnym, jest jednym z największych ptaków, hodowanych wyłącznie w celach ozdobnych. Okrywy nadogonowe, które w czasie toków stają się największą ozdobą koguta, osiągają ponad 140 cm

Drób ozdobny
Hodowla pawi - odkrywamy najważniejsze aspekty

Paw należy do rzędu grzebiących i rodziny kurowatych podobnie jak np. bażanty. Paw indyjski Paw indyjski nazywany jest również niebieskim. Gatunek najczęściej spotykany i hodowany amatorsko. U pawi występuje znaczny dymorfizm płciowy, objawiający się różnicami w upierzeniu. Samce posiadają metalicznie-niebieską szyję, głowę oraz

Drób ozdobny
Hodowla drobiu ozdobnego. Podpowiadamy, jak dbać o różne gatunki drobiu

estetycznymi mogą też przynieść korzyść w postaci smacznych jaj konsumpcyjnych. W Polsce hodowla drobiu ozdobnego cieszy się dużą popularnością. Ptaki o zachwycającym ubarwieniu i nietypowej (...) tym przeciągami, wiatrem, deszczem i śniegiem. Muszą być chociaż częściowo zadaszone dla pawia indyjskiego, bażanta diamentowego, złocistego i srebrzystego. Gatunkom bardziej wrażliwym (tragopany) lepiej zapewnić

Gęsi
Hodowla gęsi domowych – wszystko o przydomowym i przemysłowym chowie

szeroką skalę, jednak tylko w zakresie mięsa kurcząt i indyków, gęsina ma tu niewielki udział. Około 95% (...) domowej. Jedyną rodzimą polską odmianą jest gęś owsiana. Wśród ras hodowlanych wyróżnia się następujące typy i przykłady (...) ściółce z dobrej jakości, suchej słomy. Do trzeciego tygodnia brojlery gęsie powinny przyjmować przeznaczoną dla nich

Pasze dla zwierząt
Właściwe pasze dla drobiu to podstawa prawidłowego chowu!

zbożem wykorzystywanym w Polsce do żywienia wszystkich gatunków drobiu hodowlanego. Zawiera od 8 do 14% białka, które (...) dużej ilości podczas żywienia kurcząt. Skarmianie pszenicy u niosek i brojlerów rzeźnych wymaga uzupełniania ksantofili, ponieważ w (...) kiedy nieśność jest zatrzymana, głównie u kaczek, gęsi i indyków. Zadawanie dawek paszowych o dużej zawartości

Bydło mięsne
Hodowla bydła mięsnego – żywienie, rozpłód i efektywne utrzymanie

ściółką. W miesiącach wiosennych i letnich jedyną paszą jest zielonka pastwiskowa, zimą hodowca dostarcza paszę na ogrodzony teren np. kiszonkę z kukurydzy lub sianokiszonkę. (...) (głęboka lub płytka ściółka), nachylenia podłogi (o dużym lub małym nachyleniu) i legowiska (indywidualne boksowe, grupowe). Najlepsze i najczęściej wykorzystywane budynki służące do

Przepiórki
Hodowla przepiórek - wszystko co warto wiedzieć!

więcej czerwonych włókien od innych gatunków drobiu hodowlanego, co wpływa na niezwykłą delikatność. Przepiórki mają największy udział mięśnia piersiowego wśród ptaków gospodarskich. Tuszki są pozyskiwane od sztuk wybrakowanych, młodych kogutków (można je odróżnić od samic w 4 tygodniu życia) oraz odchów typowych brojlerów przepiórczych. Użytkowanie nieśne

Kury
Kurniki dla kur – rodzaje, budowa, wyposażenie i wymagania

są gniazda zatrzaskowe, lub zamykane. Kury wchodząc do środka zamykają żaluzję i zostają w środku, aż do wypuszczenia ich przez hodowcę. Tego typu gniazda używa się w przypadku badań nad nieśnością indywidualną konkretnych kur. W fermach produkujących jaja na mniejszą skalę, hodowcy wykonują gniazda samodzielnie z różnych materiałów, jak

Kury
Radzimy, jak wybrać najlepsze poidła dla kur i innego drobiu

rynny, przez którą przepływa woda. Stosuje się je w hodowlach drobiu wodnego, systemie klatkowym oraz ściołowym utrzymującym (...) wraz ze wzrostem ptaków. Najczęściej ten system zalecany jest dla indyków oraz kurczaków brojlerów i niosek utrzymywanych (...) ptaków oraz gatunku. Teoretycznie na 10 niosek i 12 brojlerów powinno przypadać jedno poidło.Linie pojenia są

Trzoda chlewna
Kojce dla trzody chlewnej - rodzaje i wymogi. Pomagamy wybrać odpowiednie

na zwiększenie dobrostanu, a co za tym idzie zwiększenie produkcyjności i opłacalności hodowli trzody chlewnej. Pomieszczenia dla trzody chlewnej są podzielone na kilka głównych grup. (...) oddawanie moczu i kału. Świnie w zależności od płci są utrzymywane grupowo lub indywidualnie, jednak zasada zawsze jest taka sama. Każdy osobnik musi mieć możliwość

Kaczki
Rasy kaczek: od biegusów po piżmowe. Przegląd najchętniej wybieranych ras

spożywa się kaczych jaj, większość hodowli jest zlokalizowanych w Azji. Najbardziej znane kaczki nieśne to biegusy indyjskie i khaki campbell. Biegusy mają bardzo charakterystyczną budowę, sylwetka jest silnie (...) kaczorami kaczki piżmowej. Mieszańce są wykorzystywane w produkcji towarowej brojlerów kaczych. W innych krajach są przeznaczane

Kaczki
Hodowla kaczek - to musisz wiedzieć!

ogólnoużytkowe i ozdobne. Do kaczek nieśnych zaliczyć można biegusy indyjskie i khaki campbell. W Polsce kaczki nie (...) W Polsce kaczki piżmowe najczęściej mają czarno-białe upierzenie. Hodowla kaczek o typowo mięsnym kierunku użytkowaniu (...) dwa etapy. Pierwszy okres jest typowy dla intensywnej produkcji brojlerów, przebiega w budynkach i trwa trzy

Kuropatwy
Hodowla kuropatw - poruszamy najważniejsze aspekty

powinny być odchowywane do wieku 3 miesięcy. Ptaki przez cały okres są hodowane w pomieszczeniach zamkniętych. Otrzymują do jedzenia mieszanki pełnoporcjowe. W takim (...) (matkom zastępczym). Pisklęta do 10 tygodnia życia otrzymują mieszankę dla młodych indyków. Trzeba pamiętać, o tym, że pisklęta przez pierwsze dni życia pobierają

Trzoda chlewna
Różyca świń - choroba trzody chlewnej. Objawy i zwalczanie

jest przez długi czas objawów zewnętrznych lub są one niespecyficzne hodowca nie rozpoznaje od razu źródła problemu i zarazek rozprzestrzenia się w stadzie. Różyca świń wywoływana jest przez bakterię Erysipelothrix rhusiopathiae, czyli włoskowca różycy. Atakuje on świnie, jagnięta i indyki. Sporadycznie można spotkać się z chorobą u wielu innych

Bydło mleczne
Odchów cieląt i hodowla jałówek cielnych

rozwoju przeradza się w odchów jałówek ma olbrzymi wpływ na jakość jałówek hodowlanych branych na remont stada, produkujących mleko i rodzących systematycznie cielęta. Największy wpływ (...) i rozwoju zależą od rasy (rasy wcześnie, średnio wcześnie i późno dojrzewające) i indywidualnego wykorzystania paszy na kilogram przyrostu. Żywienie siarą

Bydło mięsne
Pomagamy dobrać odpowiednią oborę dla opasów

przypadku chowu bydła mlecznego. Dlatego nieraz gospodarstwa produkujące mleko przestawiają się na hodowlę opasów wykorzystując do tego obecne budynki inwentarskie. Warunkiem opłacalności przedsięwzięcia jest posiadanie (...) Utrzymanie może odbywać się na głębokiej ściółce lub w oborze mogą znajdować się indywidualne stanowiska legowiskowe zwane boksami. Korzystanie z boksów pozwala na mniejsze zużycie

Gęsi
Gęś garbonosa - coraz popularniejsza nieśna rasa gęsi o niebanalnym wyglądzie!

samice nie wykazują zainteresowania wysiadywaniem jaj, warto zastanowić się nad wprowadzeniem do hodowli mieszańców. Gęsie jaja w ostateczności można zabrać do inkubatora, gdzie należy je (...) lepszy jest też stan ich upierzenia. Osobniki wychowane przez człowieka bądź kurzą czy indyczą mamkę mają najczęściej problemy z nawiązaniem kontaktu z gęsim stadem.

Trzoda chlewna
Żywienie trzody chlewnej. Jakie efektywne i zbilansowane?

powoli osypuje się do koryta, umożliwiając pobór paszy nawet najwolniejszym osobnikom. Najbardziej ekonomicznym, najwygodniejszym dla hodowcy i najzdrowszym dla świń systemem są elektroniczne stacje paszowe. Wydzielają paszę o odpowiedniej jakości i ilości indywidualnie dla każdego zwierzęcia. Poidła dla świń W chlewniach stosowane są poidła naciskowe

Bydło mięsne
Obory dla bydła opasowego - przegląd systemów utrzymania bydła mięsnego

kłębie oraz rasy (rasy mięsne są dużo większe od krów mlecznych), którą hodowca zamierza utrzymywać. Stanowiska są ustawione obok siebie, ponieważ nie potrzebna jest strefa (...) Część legowiskowa nie musi być podzielona, na konkretne legowiska, zwierzęta kładą się według indywidualnego wyboru miejsca. Inaczej jest w przypadku krów mlecznych, gdzie najczęściej stosuje

Króliki
Klatki dla królików hodowlanych - wymiary, rodzaje i budowa

należą do zwierząt o ograniczonej termoregulacji. Istotnym czynnikiem w rozrodzie i prawidłowej hodowli jest temperatura. Dzięki gęstej okrywie włosowej, króliki lepiej znoszą chłodne dni, niż (...) w budynku. Pozytywne aspekty chowu klatkowego Chów klatkowy ułatwia indywidualną obserwację zwierząt, zapisywanie danych dotyczących rozrodu i występujących chorób. Klatki zapewniają

Kury
Żywienie kur niosek: Jak i czym karmić kury nioski?

wczesnej obróbce cząstek pokarmowych. Kury należą do drobiu grzebiącego, podobnie jak indyki, perlice i przepiórki. Specyfika żywienia tego gatunku zwierząt wynika ze szczególnej budowy (...) stanowić około 20% zawartości paszy. Rośliny okopowe rzadko stosuje się w hodowli kur niosek. Mają jednak pewne znaczenie w niewielkich, przyzagrodowych hodowlach. Można

Gęsi
Żywienie gęsi. Jakie efektywne i zbilansowane?

przewodu pokarmowego gęsi nieznacznie różni się od innych ptaków hodowlanych. Występuje u nich wole rzekome, czyli niewielki, wrzecionowaty uchyłek przełyku. Posiadają także jelito ślepe znacznych rozmiarów, co umożliwia im trawienie i wykorzystanie większych ilości włókna niż ma to miejsce u kur czy indyków. Na żywienie gęsi ma wpływ kierunek

Bydło mleczne
Obora wolnostanowiskowa - zalety i wady rozwiązania

spadkiem nie jest zalecany do hodowli bydła mlecznego. Strefa legowiskowa Boksy Obora wolnostanowiskowa wyposażona w boksy umożliwia wszystkim krowom leżenie w tym samym czasie. Boks jest to część legowiskowa oddzielona od reszty pomieszczenia metalowymi przegrodami, skonstruowana tak aby zapewnić krowie indywidualne miejsce do odpoczynku i

Trzoda chlewna
Chlewnia i tuczarnia na głębokiej ściółce - wady i zalety systemu ściółkowego

Utrzymanie trzody chlewnej na głębokiej ściółce nie jest w Polsce systemem powszechnym. Hodowcy z wygody i chęci ograniczenia pracochłonności niektórych czynności takich jak zadawanie pasz (...) Sektory produkcyjne W chlewni na głębokiej ściółce wydziela się specjalistyczne sektory-kojce, indywidualne i/lub grupowe. W chlewni zwierzęta przebywają w grupie o tych samych

Kury
Wyposażenie ferm drobiu - wybiegi, poidła, karmidła, gniazda i grzędy

podeście. Gniazda są nachylone w kierunku wyjścia, ma to na celu zniechęcenie indyczek do kwoczenia. Niektóre systemy mogą posiadać w swojej budowie automatycznie zamykane drzwiczki, (...) kwoki. Światło odgrywa ważną rolę w przedłużeniu nieśności oraz podczas pobierania paszy u brojlerów. Urządzenia usuwające pomiot lub obornik Bardzo dobrym

Pasze dla zwierząt
Najlepsze pasze dla kur i drobiu - przegląd i charakterystyka

od 40 do 80%. Koszty pasz znacząco przekraczają inne wydatki związane z hodowlą, dlatego bardzo ważna jest optymalizacja ilości i składu mieszanek paszowych. (...) niż 15%. Owies Zboże wykorzystywane jest głównie w żywieniu brojlerów. Zawiera dużo włókna, przez co inne składniki w tej paszy są

Trzoda chlewna
Wyposażenie chlewni - radzimy, co robić, by zwiększyć opłacalność produkcji

nowym technologiom wprowadzonym do chlewni usprawnia się wiele codziennych czynności. Bardzo dobre efekty dają również systemy informatyczne wspomagające zarządzanie stadem, w których hodowca umieszcza dane dotyczące konkretnych grup zwierząt lub indywidualnych cech. Na całkowite wyposażenie chlewni składają się budynki inwentarskie, paszarnie, magazyny. Pomieszczenia inwentarskie oraz ich wyposażenie mają znaczący

Bydło mleczne
Odchów cieląt - sposoby utrzymania, żywienie cieląt i zabiegi pielęgnacyjne

oraz duże nakłady robocizny podczas samego odchowu cieląt, ponieważ młode traktowane są indywidualnie. Zabiegi pielęgnacyjne Odchów cieląt wiąże się również z (...) nabywają odporność, maleje. Spada również zawartość składników odżywczych. Cielęta w warunkach hodowlanych otrzymują mleko lub preparat mlekozastępczy. Z upływem dni wprowadzane są nowe

Kury
Hodowla kur niosek - wszystko co wiedzieć trzeba

lekko wygięta. Mięśnie piersiowe i ud są niewielkie w porównaniu u kurcząt brojlerów. Skrzydła mocno przylegają do ciała i są dość długie. Rasy wykorzystywane w produkcji jaj Kury nieśne zostały wytworzone z różnych, wysokowydajnych ras. Obecnie hodowane na fermach nieśnych kury są mieszańcami towarowymi. Na

Kury
Inkubacja jaj kurzych i wykluwanie piskląt

jaja o tej samej fazie rozwoju, to wystarcza 1 urządzenie. Natomiast jeśli hodowca chce w jednym momencie inkubować jaja o różnych stadiach rozwoju, potrzebuje więcej (...) Następnie pisklęta są transportowane w pojemnikach kartonowych lub plastikowych do ferm brojlerów lub niosek.

Drób
Choroba Mareka u drobiu – zaraźliwy i groźny nowotwór

układu nerwowego i występowała sporadycznie. Indyki bywają zakażone spokrewnionym herpeswirusem indyków (HVT), który obecnie występuje w szczepionkach przeciw MDV u kur. Wyróżnia się (...) zaczęto zwalczać poprzez szczepienia profilaktyczne. Pomimo stosowanej profilaktyki MDV nadal sieje straty w hodowlach drobiu na całym świecie. Opisuje się też tendencje wirusa do zyskiwania

Kury nieśne
Kura rosa – jedna rasa, kilka odmian, a do tego doskonała kura mięsno-nieśna!

Ważnym aspektem pracy hodowców drobiu jest dążenie do wyselekcjonowania ras o jak najlepszych cechach użytkowych. W wyniku tych starań oprócz wyspecjalizowanych niosek i brojlerów powstają mieszańce, przeznaczone do użytkowania w dwóch kierunkach – do produkcji jaj i mięsa. Kura rosa jest jedną z najpopularniejszych w Polsce przedstawicielek tej grupy.

Drób ozdobny
Paw złoty okazały i wymagający w chowie gatunek zagrożony!

Miłośnicy pawi jawajskich, którzy nie mogą sobie pozwolić na budowę dużych, ogrzewanych wolier, powinni zainteresować się pawiami szmaragdowymi. Gatunek ten został wyhodowany przez skrzyżowanie pawia jawajskiego z pawiem indyjskim i cechuje się dobrym przystosowaniem do klimatu Europy Środkowej. Liczba dzikich pawi złotych w środowisku naturalnym stale maleje, dlatego

Kaczki
Kaczka Pekin - opis, hodowla i charakterystyka rasy

producentów, ponieważ jest to dodatkowy dochód w produkcji brojlerów kaczych. Warunki utrzymania Kaczki Pekin są odporne i mało wrażliwe na niekorzystne warunki środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. Mają wysokie zdolności adaptacyjne do różnych systemów chowu. Świetnie aklimatyzują się w intensywnej hodowli fermowej oraz w przydomowym chowie czy amatorskim

1 2

Rynek Rolny to pierwszy profesjonalny branżowy portal rolniczy z giełdą rolną. Darmowe ogłoszenia rolnicze i aktualne ceny produktów rolnych. Sprzedawaj i Kupuj z nami!

Sulejkowska 56/58 lok 215
04-157 Warszawa, Polska

Email: kontakt [małpa] rynek-rolny.pl

Newsletter

Fundusze Europejskie – dla rozwoju innowacyjnej gospodarki